Achalasie is een relatief zeldzame aandoening van de slokdarm waardoor voedsel en vloeistoffen moeilijk in de maag kunnen komen.
De slokdarm is de holle, gespierde buis die voedsel en vloeistof van de keel naar de maag verplaatst. De wand van de slokdarm is opgebouwd uit verschillende weefsellagen, waaronder slijmvlies, spieren en bindweefsel.
De maag is een J-vormig orgaan in de bovenbuik. Het maakt deel uit van het spijsverteringsstelsel, dat voedingsstoffen (vitaminen, mineralen, koolhydraten, vetten, eiwitten en water) in het gegeten voedsel verwerkt en helpt afvalstoffen uit het lichaam af te voeren.
Voedsel gaat van de keel naar de maag door een holle, gespierde buis, de slokdarm genaamd. Na het verlaten van de maag gaat gedeeltelijk verteerd voedsel naar de dunne darm en vervolgens naar de dikke darm.
Achalasie wordt veroorzaakt door een abnormale functie van de zenuwen die de slokdarmspieren en de klep of sluitspier tussen de slokdarm en de maag aansturen. Bij achalasie ontwikkelen de symptomen zich vaak langzaam in de loop van de tijd, zodat veel patiënten vaak jaren wachten voordat zij medische behandeling zoeken.
Diagnose
Omdat andere aandoeningen achalasie kunnen imiteren, is een nauwkeurige diagnose van cruciaal belang. Drie tests worden gebruikt om de diagnose te stellen
Bariumslik
Een serie röntgenfoto’s van de slokdarm en de maag. De patiënt drinkt een vloeistof die barium (een zilverwitte metaalverbinding) bevat. De vloeistof bedekt de slokdarm en de maag, en er worden röntgenfoto’s gemaakt. Deze procedure wordt ook wel een upper GI series genoemd.
Bij mensen met achalasie is op de röntgenfoto’s een verwijde (vergrote) slokdarm te zien en een vernauwing van het onderste uiteinde, zodat het lijkt op een vogelbek. Bij achalasie blijft het barium ook langer dan normaal in de slokdarm voordat het in de maag overgaat.
Esofagoscopie
Een procedure om in de slokdarm te kijken om slokdarmkanker uit te sluiten, dat ook de doorgang van voedsel kan belemmeren en de slokdarm kan verwijden.
Een slokdarmoscoop wordt via de mond of neus en door de keel in de slokdarm ingebracht. Een slokdarmoscoop is een dun, buisvormig instrument met een lampje en een lens om te kijken. Het kan ook een instrument hebben om weefselmonsters te nemen, die onder een microscoop worden gecontroleerd op tekenen van kanker.
Esofageale manometrie
Een dun slangetje wordt in de slokdarm ingebracht. Het buisje is verbonden met een drukrecorder, die de spiersamentrekkingen van de slokdarm meet wanneer die patiënt slikt. Bij patiënten met achalasie verschijnen geen drukgolven in de onderste helft van de slokdarm na het slikken.Manometrie kan achalasie vaak in een vroeg stadium diagnosticeren.
Non-chirurgische behandeling
Botulinum Toxine
Botox wordt met behulp van een endoscoop rechtstreeks in de slokdarmsfincter geïnjecteerd. Deze behandeling is gewoonlijk voorbehouden aan patiënten met een laag operatierisico, omdat de injecties, die de sluitspier verzwakken en voedsel in de maag laten passeren, tweemaandelijks moeten worden herhaald en een latere operatie bemoeilijken.
Ballondilatatie
Een ballon wordt met behulp van een endoscoop in de slokdarmsfincter ingebracht en opgeblazen om de opening te vergroten. Deze poliklinische procedure heeft een succespercentage van 50-75%. Een herhalingsbehandeling is nodig als de slokdarmsfincter samentrekt en er is een zeer klein risico (2-6%) dat de slokdarm tijdens de procedure wordt doorgeprikt.
chirurgische behandeling
Bij de operatie voor de behandeling van achalasie, een zogeheten oesofagomyotomie, wordt de slokdarmsfincterspier doorgesneden. Het succespercentage van de operatie is zeer hoog en meestal blijvend. Een klein aantal patiënten kan aanvullende behandeling nodig hebben.
Heller Myotomie
Bij UCSF wordt de operatie meestal laparoscopisch (minimaal invasief) uitgevoerd, een zogenaamde Heller myotomie. Er worden enkele kleine incisies gemaakt en een kleine scoop wordt ingebracht, waardoorheen chirurgische miniatuurinstrumenten worden geleid. De scoop is verbonden met een videocamera die een vergroot beeld naar een monitor stuurt, zodat de chirurg de anatomie kan zien en de instrumenten kan manipuleren.
De voordelen van de Heller myotomie zijn:
- Minder postoperatieve pijn
- Een ziekenhuisverblijf van 1-2 dagen vs. tot een week bij een conventionele open procedure
- Sneller herstel na de operatie
- Sneller weer aan het werk en normale activiteiten
Nissen Fundoplicatie
Veel patiënten ontwikkelen gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) na een Heller myotomie. Om deze aandoening, waarbij de maaginhoud terugvloeit in de slokdarm, te voorkomen, kan samen met de Heller-myotomie ook een Nissen-fundoplicatie worden uitgevoerd.
Bij deze procedure, die ook laparoscopisch wordt uitgevoerd, wordt het bovenste deel van de maag rond de onderste oesofageale sluitspier gewikkeld om deze te versterken.