De knie is een complex gewricht, waarvan de belangrijkste bewegingen bestaan uit buigen (buigen) en strekken (strekken). Dit vermogen maakt alledaagse activiteiten zoals staan, lopen, rennen, springen en zitten mogelijk. Het gewricht bevindt zich waar het dijbeen (femur) samenkomt met het scheenbeen (tibia) en de knieschijf (patella). De afgeronde condylen van het dijbeen komen op één lijn met de platte bovenkant van het scheenbeen, het plateau. Verschillende structuren zitten tussen en rond de botten om het kniegewricht stabiel te houden, zodat de condylen en het plateau hun anatomische relatie kunnen behouden en de knie soepel door haar bewegingsbereik kan glijden. De meniscus dient als opvulling tussen het dijbeen en het scheenbeen, terwijl de ligamenten de knie stabiel houden en geen onnatuurlijke beweging toelaten. De ligamenten zijn vier taaie vezelachtige weefselbanden die samenwerken om stabiliteit te bieden.
- Het mediale collaterale ligament (MCL) en het laterale collaterale ligament (LCL) stabiliseren de zijkanten van de knie en voorkomen dat de knie van links naar rechts uitbuigt.
- De voorste kruisband (ACL) en de achterste kruisband (PCL) vormen een X aan de binnenkant van het kniegewricht en verhinderen dat het scheenbeen van achter naar voor respectievelijk van voor naar achter over het femur glijdt.
Een of meerdere ligamenten kunnen geblesseerd raken. Een letsel aan een gewrichtsband wordt een verstuiking genoemd, wanneer de vezels ofwel uitrekken ofwel scheuren. Afhankelijk van de ernst van de verrekking kunnen deze letsels leiden tot licht ongemak tot volledige arbeidsongeschiktheid.
ACL-blessures: Hoe gebeuren ze? Risico’s?
ACL-blessures komen zelfs zo vaak voor dat er meer dan 200.000 gevallen per jaar voorkomen. Het merendeel van deze verstuikingen ontstaat als gevolg van sport of andere fitnessactiviteiten. Met de verspreiding van televisiesporten, hebt u misschien een van deze verwondingen zien gebeuren. Slow-motion herhalingen focussen op de angstaanjagende manier waarop de knie meestal draait en “ploft” wanneer de ACL het begeeft. ACL blessures kunnen ontstaan wanneer de voet stevig neergezet wordt, de knie blokkeert en tegelijkertijd verdraait of draait. Het komt vaak voor wanneer een atleet snel van richting probeert te veranderen. Deze plotselinge verandering zet een enorme druk op de ACL, wat kan leiden tot de blessure en de daaruit voortvloeiende slow-motion replay. Op dit punt kan geen applaus voor het afvoeren van de geblesseerde speler het feit wegnemen dat hij of zij waarschijnlijk niet meer zal spelen voor de rest van het seizoen! ACL blessures kunnen ook ontstaan wanneer het scheenbeen wordt geroteerd en naar voren wordt geduwd ten opzichte van het dijbeen. Dit is het letselmechanisme dat optreedt als gevolg van een val tijdens het skiën. Risicofactoren om rekening mee te houden zijn:
- Leeftijd: ACL verstuikingen komen het meest voor tussen de leeftijd van 15 en 45 jaar, meestal als gevolg van de actievere levensstijl en de hogere sportdeelname.
- Fitheidsniveau: De kans op een ACL-verrekking is groter als er sprake is van een plotselinge toename van intense lichamelijke activiteit. Het is gebruikelijk dat de band geblesseerd raakt als de spieren rond de knie zwak zijn.
- Eerder gescheurde ACL: Het risico op het opnieuw scheuren van een eerder herstelde ACL is ongeveer 15% hoger dan het risico op het scheuren van een normale ACL. Dit risico is het hoogst in het eerste jaar na het eerste letsel. Het risico op een ACL-scheur in de tegenovergestelde knie is ook hoger wanneer het letsel zich in de eerste heeft voorgedaan.
- Deelname aan bepaalde sporten: ACL-scheuren komen vaak voor bij sporten zoals basketbal, voetbal, volleybal, alpineskiën en tennis. Deze sporten vereisen frequente en plotselinge vertragingen, zoals snijden, draaien of landen op één been
- Vrouwelijk geslacht: Het aantal ACL-blessures ligt bij vrouwelijke atleten drie keer zo hoog als bij mannelijke. De exacte reden is onbekend, maar enkele redenen zijn anatomische verschillen, spierconditie, controle en kracht.
Symptomen en classificatie van ACL blessures
Wanneer een ACL blessure optreedt kan een hoorbare “pop” worden gehoord. De meeste mensen zijn verrast door hoe luid dit kan zijn, en omstanders hebben dit gehoord vanaf de zijlijn van voetbal- en voetbalwedstrijden. Dit geluid gaat ook gepaard met een plotselinge verschuiving van het gewricht. Zwelling van het kniegewricht komt voor bij bijna alle patiënten met een ACL verstuiking. Wanneer de ACL gescheurd is, kunnen bloedvaten die het ligament voeden de gewrichtsruimte vullen met bloed in een toestand die hemarthrose wordt genoemd. Dit veroorzaakt de zwelling en ook roodheid, warmte, blauwe plekken en een borrelend gevoel in het gewricht. Pijn is normaal bij een ACL verstuiking en kan variëren afhankelijk van de ernst. Veel van de pijn van een ACL blessure is te wijten aan de zwelling van het kniegewricht. Deze instabiliteit van de knie treedt meestal op bij draaiende bewegingen en kan zelfs optreden bij eenvoudige bewegingen tijdens het lopen of het instappen in een auto. De mate van instabiliteit en pijn hangt af van de ernst van de verstuiking. Zoals elke andere verstuiking wordt een ACL blessure geclassificeerd volgens een traditionele gradatiemethode:
- Graad 1 (mild): Dit is een letsel dat slechts microscopische scheurtjes in het ligament veroorzaakt. Ze hebben geen significante invloed op het vermogen van de knie om gewicht te dragen en leiden niet tot instabiliteit.
- Graad 2 (matig): De ACL is gedeeltelijk gescheurd, en de knie kan instabiel worden.
- Graad 3 (ernstig): De ACL is volledig gescheurd of gescheiden van de botaanhechting. Op dit punt is de knie meestal instabiel. Er is meestal een enorme kracht nodig om zo’n letsel te veroorzaken, dus een graad 3 verstuiking kan gepaard gaan met andere letsels.