→ een scheur of verstuiking van een (of beide) van de primaire gewrichtsbanden in de knie.
Wat en waar zijn de ACL en PCL?
ACL en PCL staan voor Anterior Cruciate Ligament en Posterior Cruciate Ligament. Om deze belangrijke onderdelen van de knie goed te begrijpen, helpt het om een beetje kennis van de biologie te hebben. Het kniegewricht bestaat uit drie botten: het femur (dijbeen), tibia (scheenbeen) en patella (knieschijf). Deze drie botten zijn met elkaar verbonden door vier belangrijke ligamenten (ligamenten zijn taaie, vezelachtige weefsels die de botten in onze gewrichten met elkaar verbinden). De twee collaterale ligamenten zitten aan de zijkanten van de knie en zorgen voor zijdelingse stabiliteit; de twee kruisbanden zitten in het midden van het gewricht en regelen de voor- en achterwaartse beweging. Ze zijn kruisvormig gerangschikt, vandaar de namen: de voorste zit aan de voorkant, de achterste aan de achterkant.
Hoe worden ze beschadigd?
Hoewel de ACL een uitzonderlijk sterke gewrichtsband is, is hij toch vatbaar voor beschadiging: het is zelfs een van de meest gekwetste delen van de knie. ACL blessures ontstaan vaak tijdens sportactiviteiten; een plotselinge stop, of verandering van richting, of een onverwachte draai kan het ligamentweefsel geheel of gedeeltelijk scheuren. Symptomen van een ACL blessure zijn snelle zwelling en pijn (die varieert afhankelijk van het letsel). Deze kunnen gepaard gaan met een hoorbare plop tijdens de impact, of met het wijken van de knie, of een onstabiel gevoel, na het contact. Hoewel de PCL groter en zelfs sterker is dan de ACL, en daarom minder vaak geblesseerd raakt, kan deze ook scheuren. Dit gebeurt meestal na een klap op een gebogen knie – door een onhandige val bij sport, bijvoorbeeld, of door het raken van het gebied onder het stuur tijdens een auto-ongeluk. Een PCL-blessure kan ook leiden tot zwelling en instabiliteit, hoewel de symptomen vaak minder uitgesproken zijn dan bij een ACL-blessure en om die reden soms onopgemerkt blijven.
Hoe worden ACL- en PCL-blessures gediagnosticeerd?
De diagnose van een kniebandprobleem begint met vragen over de blessure: wat deed u toen de schade optrad? Hoe voelde het op dat moment? Wat zijn uw klachten nu? U krijgt ook een lichamelijk onderzoek; er zijn verschillende tests die specifiek zijn voor de ACL en PCL en die kunnen worden gebruikt om ligamentbreuken te diagnosticeren. Bovendien kan u gevraagd worden om een röntgenfoto of MRI-scan van de knie te laten maken om de schade aan weefsel en botten te evalueren.
Wat gebeurt er daarna?
Sommige ACL-letsels kunnen worden behandeld; sommige kunnen zelfs op natuurlijke wijze genezen na verloop van tijd. In de eerste fasen van het herstel kan u gevraagd worden de knie te beschermen met een brace of door krukken te gebruiken. Fysiotherapie en een specifiek oefenprogramma kunnen ook worden aanbevolen voor revalidatie. In de praktijk vereisen de meeste ACL-scheuren echter een operatie, waarbij het ligament meestal wordt gereconstrueerd met een transplantaat in plaats van de scheur te hechten. PCL-blessures kunnen ook zonder operatie herstellen; net als bij ACL-behandeling kan het genezingsproces worden ondersteund met kniebandages, fysiotherapie en een oefenplan, met of na de operatie. Net als bij ACL-herstel, bestaat PCL-operatie meestal uit reconstructie van het ligament met een transplantaat.