Bourdain tweette de nu beroemde foto op 23 mei 2016, vier maanden voordat de bijbehorende aflevering van zijn Emmy-winnende reisshow Parts Unknown werd uitgezonden op CNN. Bourdain’s onderschrift is bijna een perfecte haiku: Lage plastic kruk, goedkope maar heerlijke noedels, koud Hanoi-bier. Obama en Bourdain lijken de enige westerlingen in het beeld, maar ze passen er moeiteloos in. Zowel individueel als als eenheid zijn ze in dit vluchtige moment ambassadeurs van een Amerika dat zo ver weg voelt. Hoe heeft zo’n stabiel land in twee jaar tijd een Jekyll-and-Hyde kunnen uithalen?
Lage plastic kruk, goedkope maar heerlijke noedels, koud Hanoi bier. pic.twitter.com/KgC3VIEPQr
– Anthony Bourdain (@Bourdain) May 23, 2016
Bourdain’s dood door zelfmoord op 61-jarige leeftijd voelt alsof we een van de beste vertegenwoordigers van onze natie hebben verloren. Zijn globetrottende uniform was een spijkerbroek, een hemd in aardetinten en Clarks woestijnlaarzen. Hij zag er altijd uit als de mythische Amerikaan die tegelijkertijd de wereld wil leren kennen en zich op zijn gemak voelt in zijn eigen huid, waar hij zich ook bevindt. Net als Obama toonde Bourdain een zeldzaam vermogen om de mensen in zijn aanwezigheid een goed gevoel over zichzelf te geven. Net als Obama zag Bourdain dingen en ontmoette hij mensen en had hij gesprekken die de overgrote meerderheid van de wereldbevolking nooit zal meemaken.
Populair op Rolling Stone
Van alle typisch “Amerikaanse” waarden waar we over opscheppen, staat dit niveau van intense nieuwsgierigheid aan de top. En ondanks wat zijn alfamannelijke sterrendom, baritonstem en onvervalste New Yorkse accent ook mogen hebben gesuggereerd, was Bourdains kern van aantrekkingskracht zijn natuurlijke omarming van de populistische cultuur. Hij had een grondige kennis van de Franse keuken, maar onderschreef ongegeneerd Mexicaanse taco trucks, luchthaven Shake Shack en vijf-en-een-dag Frito pie.
In zijn baanbrekende New Yorker essay uit 1999, dat als katalysator diende voor zijn bestseller Kitchen Confidential en de publieke fase van zijn carrière inluidde, mijmerde Bourdain over de majesteit van varkensvlees: “De meeste chef-koks geloven dat supermarktkippen in dit land slijmerig en smaakloos zijn in vergelijking met Europese variëteiten. Varkensvlees, daarentegen, is cool. Boeren zijn tientallen jaren geleden gestopt met het voeren van afval aan varkens, en zelfs als je varkensvlees zeldzaam eet, heb je meer kans om de Lotto te winnen dan om trichinose op te lopen.”
In Hanoi vroeg Obama aan Bourdain hoe je Bun cha, het op varkensvlees gebaseerde gerecht dat ze op het punt stonden te delen, op de juiste manier moest bereiden en eten. “Ik zal het je uitleggen,” zei Bourdain, zonder een zweem van oordeel of spot. Beide mannen gebruikten behendig zwarte eetstokjes uit een rode plastic beker.
Zoals Bourdain en Obama tijdens hun op televisie uitgezonden maaltijd bewezen, hoeft een trotse Amerikaan zijn niet te betekenen dat je een bekrompen nativist bent. Het heeft niets te maken met tarieven of volksliederen. Bourdain hield van schieten, vloeken en bier drinken. Hij was niet bang voor de ander. In het vertellen van de gebeurtenis, vertelde Bourdain aan Anderson Cooper: “Ik heb nog nooit een man meer zien genieten van een koud biertje en een lage plastic kruk dan president Obama, trouwens.”