Botany

May 3, 2018

Ik zat naar een oude aflevering van “The Big Bang Theory” te kijken en Sheldon vroeg Penny wat haar favoriete fruit was. Penny zei “aardbeien” waarop Sheldon antwoordde “technisch gezien GEEN fruit”. Mijn dochter vroeg me of dat waar was en ik zei “ja, een beetje.” Laat me uitleggen waarom.

Planten hebben seks. Het bewijs van hun vele dalliances landt op onze gazons en terrasmeubilair in de vorm van stuifmeel in de lente en later in het jaar als sporen, zaden en vruchten. Wat is het verschil tussen deze structuren? Wel, stuifmeel is als sperma in een pingpongballetje, een spore is als een naakte baby, een zaadje is als een naakte baby met een flesje en een vrucht is als een baby met een flesje dat kleren draagt (of soms zelfs een auto bestuurt). Dus op dit punt denk je waarschijnlijk “eeww, ik heb dat spul aangeraakt” maar laten we planten wat ruimte geven want als ze geen sex zouden hebben, zouden ze uitsterven en dat zou slecht voor ons zijn aangezien wij niet kunnen fotosynthetiseren!

Sporenproducerende planten, waaronder mossen en varens, zijn vreselijke ouders: ze laten hun kinderen gewoon over aan de grillen van het lot met niets te eten en geen steek op hun rug! Kegeldragende planten (=gymnospermen), zoals sparren, dennen en jeneverbessen, zijn betere ouders, omdat zij hun baby’s iets te eten geven. Door hun baby’s een voedselbron te geven, kunnen deze planten groeien in drogere, minder vruchtbare gebieden dan spore-producerende planten kunnen. Maar omdat hun baby’s “naakt” zijn zonder beschermende bedekking, zijn ze kwetsbaar voor dieven die hun “fles” willen stelen: dieren!

Bloeiende planten (=angiospermen) omvatten de meeste planten die we kennen: granen, fruitbomen en jawel, aardbeien! Deze soorten laten hun kinderen niet naar buiten gaan zonder een snack en een jas aan. Niet alle vruchten zijn echter vlezig en eetbaar zoals wij gewend zijn te denken. Noten zijn eigenlijk een soort fruit met een harde schil om de baby te beschermen tegen hongerige dieren, een soort tank. Grassen geven hun baby’s kleding die aan hun lichaam kleeft en er niet af gaat. Esdoorns geven hun kinderen deltavliegers waarmee ze op de wind kunnen wegvliegen van hun ouders!

Er zijn ook allerlei vlezige vruchten. Een bes is een meerzadige vrucht waartoe sommige planten behoren die wij bessen noemen, zoals bosbessen en Saskatoonbessen, maar ook sommige die wij niet als bessen beschouwen, zoals druiven en tomaten. Frambozen en bramen daarentegen zijn geen echte bessen, maar aggregaatvruchten: in feite een groep kleine vruchtjes die samen aan het vergrote uiteinde van de bloemsteel zitten. Steenvruchten hebben binnenin een enkele, harde pit (=drupe); daartoe behoren perziken, pruimen en kersen. Citrusvruchten zijn bessen met een taaie, leerachtige schil, hesperidium genaamd. Deze vruchten zijn volgens Sheldon “echte” vruchten.

Vele van de andere dingen die we vruchten noemen bestaan eigenlijk uit zowel de vrucht EN delen van de bloemblaadjes. Het vlezige deel van appels en peren (=pome) dat wij eten is eigenlijk niet de vrucht; dat zijn vergrote vlezige bloemblaadjes. Alleen het “klokhuis” van een appel is eigenlijk de vrucht. Het vlezige deel van een aardbei wordt eigenlijk gevormd uit de vergrote basis van de bloemsteel, receptaculum genaamd. Elk van de “zaden” aan de buitenkant van een aardbei zijn eigenlijk eenzadige vruchten met een dun, droog omhulsel dat een dopvruchtje wordt genoemd. Dus als je een aardbei eet, BEN je de vruchten van de plant aan het eten, maar het is niet het deel dat je denkt dat het is. Om deze reden noemen botanici dit soort vruchten “bijkomstige” vruchten. Maar welk deel je ook eet, over één ding valt niet te twisten: fruit is een van de beste dingen die je in je lichaam kunt stoppen. Geniet van het aardbeienseizoen!