De Indiase maankalendermaanden Shravan en Bhadrapad worden beschouwd als de moessonmaanden. De regens beginnen echter in de voorafgaande maand, Ashaadha, en gaan soms door na Bhadrapad. In de westerse kalender vallen de regens in India in juni, juli, augustus en september. Net als de buitenzon aan de hemel, is ook het Agni of vuur van het lichaam in deze periode verzwakt en op zijn beurt wordt ook de spijsverteringskracht aangetast. De omgeving is gevuld met verschillende micro-organismen – virussen, bacteriën – en ook allerlei insecten. De buitenlucht is voortdurend vochtig en ook de lucht in de longen heeft een hoger watergehalte. Het kost het lichaam meer moeite om zuurstof uit deze met vocht beladen lucht op te nemen. Om de natuurlijke, seizoensgebonden uitdagingen in deze vier maanden het hoofd te kunnen bieden, zijn er belangrijke richtlijnen vastgesteld. Deze disciplines helpen ervoor te zorgen dat alle lichaamsfuncties in deze periode goed functioneren, onnodig energieverbruik tegen te gaan en onszelf weer op te laden. Het is niet zo dat we deze disciplines volgens het boekje moeten volgen, vanaf de exacte dag of het exacte moment dat chaturmas begint tot het moment dat het geacht wordt te eindigen. Dit is aanbevolen gedrag dat kan worden toegepast in overeenstemming met de seizoensveranderingen, rekening houdend met de plaats op aarde en de geografie.
Het menselijk lichaam is, net als het hele universum, opgebouwd uit de vijf elementen aarde, water, vuur, lucht en ruimte. Het belangrijkste element in de volgorde van grof naar subtieler is aarde. Het aarde-element is verantwoordelijk voor zoveel opbouw in ons lichaam, van harde en dichte botten tot de zachtste weefsels van de hersenen en speelt een enorme rol in onze gezondheid. In dit seizoen moeten we speciaal zorg dragen voor het aarde-element. Zo houdt de eerste god die we in deze tijd vereren, Shree Ganapati, van modak als prasad, een recept dat bijzonder voedend is voor het aarde-element in het lichaam. Als onderdeel van het Ganesh-festival gaan de mensen naar verschillende bomen en bloemen en verzamelen ze zoals vereist voor de rituelen. Volgens de oorspronkelijke normen moet de toegewijde deze offergaven plukken en de rituelen zelf uitvoeren. Op die manier zorgen we ervoor dat we in contact komen met deze planten en de kwaliteiten opnemen die ons zullen helpen om sterk te blijven tijdens het seizoen. De manier waarop wij dit feest gezamenlijk vieren, bij elkaar thuis, bevordert datgene wat de samenleving bijeen moet houden, namelijk gevoeligheid, empathie, vriendschap en gemeenschapsleven. Dit feest is een nuttige bescherming tegen lichamelijke, psychische, maar ook sociale en communicatieproblemen. Op sociaal gebied helpen de tentoonstellingen van kunst en design, lezingen, muziek, optredens en vaardigheden die met het festival gepaard gaan, de mensen om zich uit te drukken en een gemeenschap te vormen. Shree Ganesh wordt ook aanbeden door hen die kinderen wensen.
Volgende is het element water. Ons gebrek aan gevoeligheid en zorg voor het element water heeft geleid tot de vervuiling ervan en tot verstoring van de cyclus van de natuur. De daaruit voortvloeiende effecten worden weerspiegeld in de vorm van extreme overstromingen of droogtes op onze planeet. De visarjan van Ganesh en de periode van voorouderlijke verplichtingen maken de mens bewuster en alerter voor de natuur en het water. Het element water weerspiegelt het leven op de planeet, in zijn totaliteit met alle fysieke trekken en de emotionele stemmingen. Maar in tegenstelling tot de spiegel die het beeld dat hij weerspiegelt niet onthoudt, bewaart water de informatie en gebeurtenissen van alles wat er gebeurt. Water moet zuiver en vol van bewustzijn blijven, anders worden de verontreinigende stoffen en problemen die het opslaat teruggekaatst in de mens. Het is een deel van onze verantwoordelijkheid om de zuiverheid van dit element te waarborgen.
Ayurveda pleit ervoor om het water altijd te koken alvorens het te drinken, omdat dit meer doet dan alleen bacteriën doden. In feite is goudgekookt water de minste inspanning die iedereen zich moet getroosten. Verschillende geneeskrachtige kruiden, zoals in Jala-santulan poeder en contact met een beetje goud tijdens het koken, worden sterk aanbevolen. Ayurveda zegt verder dat als het water wordt gekookt tot een achtste van het oorspronkelijke volume, het functioneert als een algemeen geneesmiddel voor de gezondheid.
Wat is nu precies de hoofdoorzaak van onze problemen, wat beïnvloedt ons het meest? Zijn het onze foute gewoonten en verslavingen of het verkeerd ingeschatte gezelschap dat we houden die ons schaden? Of zijn het onze eigen genen, generaties lang doorgegeven door onze familie voorouders? De moderne geneeskunde concludeert dat erfelijkheid een belangrijke factor speelt bij veel chronische, stofwisselings- tot levensbedreigende ziekten. Al deze factoren in overweging nemen, nadenken over de oorzaak en werken aan het verwijderen van al deze ingebouwde programma’s in ons, is het doel van deze pitrupaksha of de voorouderlijke twee weken. In de Indiase cultuur is nederigheid of het overgeven van het ego een onderdeel van de spirituele evolutie. Tijdens deze twee weken wordt dus vergeving gevraagd voor alle bekende en onbekende wandaden die wij of een van onze familieleden, inclusief onze voorouders, hebben begaan, als een positieve stap naar het oplossen van onze karmische blokkades. Het omvat boetedoening voor het niet helpen of ondersteunen van onze familie en vrienden in tijden van nood en om relaties te herstellen om de vreugde van saamhorigheid te ervaren.
De ontwikkeling van energie van element tot element, chakra tot chakra in het lichaam gaat door gedurende de volgende paar maanden tot Deepawali, een onderwerp dat zeker door eenieder onderzocht zou moeten worden.
De auteur is oprichter van Atmasantulana Village, een wereldberoemd holistisch genezingscentrum. [email protected]