In de context van de pandemie van het severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2), heeft de door Gerard J O’Mara in het British Medical Journal gepubliceerde brief, waarin wordt gesuggereerd dat behandeling met angiotensine-converting enzyme (ACE)-remmers en angiotensine II-receptorblokkers (ARB’s) coronavirusinfectie zou kunnen vergemakkelijken door de circulerende ACE2-niveaus te verhogen, wat zou leiden tot een verhoogde virusbelasting en ernstigere longschade, tot grote onrust geleid.1
Er zijn echter aanwijzingen dat de interactie tussen eerdere versies van het coronavirus (SARS-CoV, dat we hierna, om verwarring te voorkomen, SARS-CoV-1 zullen noemen) en het renine-angiotensine-aldosteron systeem en ACE2 veel complexer is. Experimentele gegevens van muismodellen wijzen erop dat losartan eigenlijk zou kunnen beschermen tegen coronavirus-geïnduceerde longschade.2,3
Het SARS-CoV-1 spike-eiwit interageert met ACE2, dat het gebruikt om de gastheercel binnen te dringen, en dereguleert deze longbeschermingsroute door ACE2 expressie te verminderen, wat resulteert in onbelemmerde angiotensine II accumulatie en weefselschade. Dit proces zou het voorgestelde beschermende effect van ARB’s tegen SARS-CoV-1-geïnduceerde longschade bij muizen verklaren.2
Hoewel de afwezigheid van ACE2 (in knock-out muizen) beschermt tegen infectie, is het niet duidelijk of een gedeeltelijke vermindering van ACE2 niveaus, bereikt door het stoppen van ACE-remmers of ARBs, klinisch relevante voordelen zou hebben.
Omdat er nogal wat overeenkomsten zijn tussen SARS-CoV-1 en SARS-CoV-2, met name wat betreft de eiwitbinding aan ACE2, is het waarschijnlijk dat bovenstaande bevindingen ook van toepassing zijn op de huidige situatie met coronavirusziekte 2019 (COVID-19).4,5
Wij zijn daarom van mening dat de door O’Mara1 geuite opvattingen moeten worden behandeld als eenvoudige beschouwingen en dat voorzichtigheid moet worden betracht bij het overwegen van hun klinische toepasbaarheid. De relatie tussen het renine-angiotensine-aldosteronsysteem en de pathogeniciteit van SARS-CoV-1, en naar analogie, de pathogeniciteit van SARS-CoV-2 in de context van COVID-19, is zeer complex. In feite suggereert basisonderzoek dat ACE-remmers, en ARB’s in het bijzonder, een beschermende rol hebben.
In deze context is er dus geen basis om de bestaande behandelingen met ACE-remmers en ARB’s stop te zetten. Bovendien zouden complicaties als gevolg van het zonder onderscheid staken van deze geneesmiddelen veel ernstiger gevolgen kunnen hebben dan veel van de veronderstelde bijwerkingen.