Zijn topsnelheid is een schamele 439 mph, meer dan 100 mph langzamer dan de reusachtige Boeing 747 jumbo jet, die 710,040 pounds meer weegt. Het toestel heeft een spanwijdte van 7 meter, onhandig grote straalturbines boven op de staart, en zijn profiel lijkt meer op een balsahouten speelgoedzweefvliegtuigje dan op een oorlogsmechanisme. Dit alles, en het is bijna een halve eeuw oud. Toch is de Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II nog steeds een van de meest gevreesde en vereerde vliegtuigen ter wereld. De “Warthog”, zoals het vriendelijk wordt genoemd door degenen die het ondersteunen, staat aan de andere kant van het slagveld bekend als het ontembare “Duivelskruis”. In de geschiedenis van militaire vliegtuigen heeft het een van de langste staat van dienst en een legendarische reputatie als het beste close air support systeem ter wereld.
What It’s All About
In de jaren ’60 had de Amerikaanse luchtmacht een beter close air support wapen nodig, een dat grondvuur van kleine wapens en luchtafweergeschut kon weerstaan en nog steeds zijn taken kon uitvoeren. De hel die de Vietnamoorlog was, bewees dat troepen op de grond de bescherming van een capabel vliegtuig nodig hadden, omdat straaljagers te snel bleken te zijn om de situatie op de grond nauwkeurig in kaart te brengen en langzamere helikopters niet de vuurkracht of bescherming hadden om hun doelen effectief uit te roeien en te overleven. Het nieuwe vliegtuig moest worden uitgerust met zwaar geschut en tegelijkertijd een lagere luchtsnelheid hebben, langere tijd in de lucht kunnen rondhangen, uitstekende manoeuvreerbaarheid en uitstekende bescherming voor zijn piloot.
In antwoord op deze behoefte startte de luchtmacht in 1966 het A-X (Attack Experimental) programma, op zoek naar een speciaal close air support vliegtuig. De USAF vroeg defensieaannemer Pierre Sprey om de specificaties voor het voorgestelde vliegtuig te bedenken. Door lessen te trekken uit de Vietnamoorlog en de Zesdaagse Oorlog in juni 1967 (waar de Israel Defense Forces een beslissende overwinning behaalden op de Arabische coalitie dankzij een genadeloze luchtaanval op gepantserde tanks), waren de eisen voor het nieuwe toestel zeer specifiek.
In de definitieve vorm van de spec in 1970, vermeldde het voorstel dat het vliegtuig moest worden ontworpen voor gebruik rond een 30 mm roterend kanon, een maximale luchtsnelheid van 460 mph, een minimale opstijgafstand van 4.000 voet, een laadvermogen van 16.000 pond, een actieradius van 285 mijl, en een krankzinnig lage kostprijs van $ 1,4 miljoen per toestel. Parallel aan dit A-X voorstel, was er ook een voorstel voor het kanon, en ook dat was zeer specifiek, het vereiste een vuursnelheid van 4000 kogels per minuut. De luchtmacht had een duidelijk doel om ’s werelds eerste speciale close air support vliegtuig te bouwen.
Er waren in totaal 21 bedrijven die de RFP (Request for Proposal) ontvingen en zes bedrijven dienden voor de deadline van 8 oktober 1970 in: Boeing Vertol, Cessna, Fairchild Republic, General Dynamics, Lockheed en Northrop. De luchtmacht selecteerde Northrop en Fairchild Republic om prototypes te bouwen voor testen. Voor het 30mm roterende kanon werden zowel General Electric als Philco-Ford gekozen voor de voorlopige bouw en het testen van de GAU-8 Avenger.
Het Northrop prototype kreeg de naam YA-9, en de Fairchild versie kreeg de aanduiding YA-10. Na de eerste vliegproeven werd de YA-10 door de luchtmacht gekozen voor officiële productie op 18 januari 1973. De eerste officiële vlucht van Fairchild Republic’s A-10 vond minder dan twee jaar later plaats in oktober 1975, en de eerste vliegtuigen werden geleverd aan de luchtmacht in maart 1976.
A-10’s waren instrumenteel in het succes van Operatie Desert Storm. Ze vlogen 8.100 missies en eindigden met een mission capable rate van 95,7 procent, bijna ongehoord in de strijd. Door hun hoge mate van betrouwbaarheid en duurzaamheid, werden A-10’s zelden aan de grond gehouden. Pound voor pound, was de A-10 het gewelddadige werkpaard van de Desert Storm gevechtsvliegtuigen, met de hoogste ordnance capaciteit en de unieke mogelijkheid om missies te vliegen, snel reparaties te ontvangen en om te keren naar het slagveld in een korte periode van tijd. Tijdens Operatie Desert Storm, vernietigden A-10 Squadrons 987 tanks, 926 artillerie-eenheden, 501 gepantserde personeelsdragers en 1.106 vrachtwagens.
Technische Rundown
Het 30mm GAU-8/A Avenger Gatling-stijl kanon vuurt met een alarmerende 4.000 kogels per minuut (zonder mechanische complicaties). En wat nog indrukwekkender is, is de munitie – rond een kern van verarmd uranium gewikkelde aluminiumkogels, die door de pantsering van een tank snijden als een heet mes door boter. De kogels hebben een twee keer zo groot bereik, een twee keer zo hoge snelheid en een drie keer zo grote massa als andere door de lucht vervoerde kanonnen.
Zodra de piloot de trekker overhaalt, begint het grote kanon zijn zeven loops rond te draaien en vuurt 50 kogels af tijdens de eerste seconde en 65-70 kogels elke volgende seconde. Het is niet alleen destructief, het is ook accuraat – met een ongelooflijke 80 procent van de kogels binnen een straal van 40 voet op een 4.000-voet bereik. Het enige wat nodig is, is een uitbarsting van 1 tot 2 seconden om tanks, gepantserde auto’s, bunkers en gebouwen te vernietigen.
De enorme vleugels en rolroeren van de A-10 zijn niet alleen ideaal voor het laden van munitie, maar ook voor korte starts en landingen, waardoor het in staat is om te opereren in gevarieerde omstandigheden en kleinere vliegvelden, stukken land en zelfs rijwegen. Het kan ook gemakkelijk worden onderhouden, bijgetankt en herbewapend. Veel onderdelen zijn onderling verwisselbaar, waaronder de motoren, het hoofdlandingsgestel en de verticale stabilisatoren, zodat onderdelen gemakkelijk van het ene vliegtuig op het andere kunnen worden verwisseld.
De A-10 staat er ook om bekend enorme klappen te krijgen van pantserdoorborende munitie en toch te vliegen; het is zelfs zo ver gegaan dat het een halve vleugel, een van zijn twee motoren en een van zijn twee staartvinnen verloor en toch nog thuiskwam. De A-10 heeft een zogenaamd dubbel redundant hydraulisch systeem en een backup mechanisch systeem, in geval van een volledig hydraulische storing. De A-10 gaat in de handmatige omkeermodus waarbij de pitch (hoek van voor naar achter) en yaw (hoek van links naar rechts) automatisch worden ingeschakeld en de rol door de piloot wordt bestuurd.
De piloot profiteert van een 1.200-pond titanium-gepantserde badkuip die 23mm artillerievuur aankan en zelfs grotere kogels onder sommige hoeken. Binnenoppervlakken van de badkuip waar de piloot direct aan blootgesteld is (in tegenstelling tot bedekt door apparatuur en instrumentatie) krijgen een meerlaags spall schild dat de piloot beschermt tegen granaatscherven.
Zijn plaats in de geschiedenis
De A-10 is duidelijk een vliegend wapen waarvan de oorlogsverwachtingen meer dan waargemaakt zijn. Duizenden geallieerde grondtroepen kunnen getuigen dat de Warthog hun leven heeft gered door beslissende kills te maken, en in veel gevallen vijandelijke troepen ertoe heeft gebracht hun tanks en posten zonder slag of stoot te verlaten. Toch willen de hogere rangen in het leger het toestel afschaffen, met als argument de noodzaak om de kosten te drukken, en daar zijn ze in zekere zin in geslaagd. Aan het eind van de Golfoorlog waren er 18 squadrons A-10’s. Nu zijn het er nog maar 8.
Militaire generaals geven de voorkeur aan de prijzige F-35 Lightning en F/A-22 voor luchtsteun en zij beweren dat de A-10 duur is in onderhoud en binnenkort verouderd zal zijn. Maar de A-10’s kosten een fractie van de prijs van deze gevechtsvliegtuigen en ze hebben zich gedurende tientallen jaren van gevechten bewezen. Senator John McCain, de voorzitter van de Senate Armed Services Committee, zegt dat het het “beste close air support systeem ter wereld” is en moet blijven vliegen.
In 2014 kreeg Northrop Grumman werkorders ter waarde van $ 24 miljoen om de A-10 tot het jaar 2028 te laten vliegen. In november vorig jaar werden contracten afgerond voor de A-10 Thunderbolt Life Cycle Program Support. Bedrijven als Lockheed Martin, Boeing en Northrop Grumman kunnen meedingen naar werkorders voor de A-10 om ze te moderniseren en in goede staat te houden om onze grondtroepen te beschermen. Hoe onwaarschijnlijk ook, deze Warthog vliegt door.