Je hebt vast wel eens de 4-1-2-1-2 ruit gebruikt in FIFA of FM manager. Wat is er niet leuk aan vier centrale middenvelders (CMs)? Carlo Ancelotti en Massimiliano Allegri gebruikten het ook om veel te winnen. Nu niet meer. Weinig mededingers gebruiken het. Alleen enkele ploegen uit de middenmoot doen het nog, zoals U.C. Sampdoria en A.C. Chievo Verona in de Serie A. Hoe zijn we hier gekomen?
De ruit is afgeleid van een 4-4-2. Twee vleugelspelers bewegen naar binnen om een middenveld ruit te creëren. Deze simpele aanpassing verandert de manier waarop je aanvalt; je hebt een betere balcontrole in het centrum met vier middenvelders in tegenstelling tot slechts twee in de 4-4-2. Er zijn betere passingshoeken. De vier CM’s hebben nu gespecialiseerde rollen omdat ze allemaal in een gesloten gebied opereren; de vleugelspelers creëren de meeste kansen in de 4-4-2, en de twee CM’s delen de box-to-box taken. In de ruit, delen de twee meest centrale middenvelders de creatieve verantwoordelijkheid, dus worden zij Regista en Trequartista. De twee brede middenvelders doen de box-to-box dingen. In de 4-4-2 wil je twee spitsen met goede kopballen, omdat je aanvalt met voorzetten. In de ruit val je aan door het centrum en je kruist niet zoveel, dus je hebt niet al je voorwaartsen nodig om goed te kunnen koppen en je kunt nu een meer technische spits hebben.
Omdat de focus op het centrum ligt in de traditionele ruit, wordt de bal progressie smal. Velen denken dat je niet op de flanken hoeft te opereren. Niemand kan alleen in één gebied aanvallen – maar je benadert ze anders. De fullbacks (FBs) doen deze taak nu, maar alleen in de laatste fase van de aanval als het centrum overbelast is. Sommige teams, zoals Real Madrid vorig jaar, spelen de bal door het brede gebied. Hun ruit is platter, en de brede middenvelders zitten dieper in de opbouw. Hun formatie is een verdere variant van de ruit.
Sampdoria zijn retro
Marco Giampaolo is een aanhanger van de ruit sinds zijn Empoli dagen. De tactiek van Sampdoria houdt zich aan zijn oorspronkelijke principes. Ze hebben voor een verrassing gezorgd; Sampdoria staat 6e in de competitie en heeft Milaan, Juventus en Roma verslagen.
Gemaakt met TacticalPad
Uruguayaans duo Lucas Torreira en Gaston Ramirez zijn de belangrijkste spelers. Fabio Quagliarella is de aanvoerder van het team en heeft met 15 doelpunten een renaissance beleefd. Ramirez is hun Trequartista, hun enige bron van creativiteit: hij heeft dit seizoen acht assists, waarmee hij samen met Antonio Candreva, Ciro Immobile en Simone Verdi de competitie aanvoert. Samen met Quagliarella vormt hij het meest dodelijke duo in de competitie, waarbij Ramirez de Italiaan zes keer assisteerde.
https://vimeo.com/256962944
Sampdoria wil Ramirez tussen de linies vinden en hem zijn gang laten gaan. De positiewisselingen zijn minimaal. Torreira zal de ballen oppikken van de verdedigers. Hij heeft een geweldige techniek en blinkt uit in korte passes. Hij verbindt de verdedigers en de aanvallers. Wanneer zijn passes Ramirez vinden, gaat Sampdoria over in de aanvalsmodus. Ramirez zal dribbelen of passen om voor de aanvallers te creëren. De twee brede middenvelders, vooral Edgar Barreto, zorgen voor de tweede aanvalsgolf door naar voren te stormen in het centrum. De tegenstander zal dit gebied blokkeren, waardoor de flanken leeg blijven. Dan dragen de FB’s de laatste golf van de aanval door langs de flanken te schieten en voorzetten te geven.
https://vimeo.com/256963003
Sampdoria kan Torreira niet altijd vinden in de aanvankelijke opbouw, vooral wanneer de tegenstander hem man-marks geeft. Karol Linetty of Dennis Praet, waarvan er meestal maar één aan de aftrap staat, zullen op dezelfde lijn als Torreira gaan staan om een overbelasting te creëren, of ze zullen gebruik maken van positiewisselingen om zich te bevrijden van hun markers.
https://vimeo.com/256963063
Sampdoria heeft Linetty of Praet nodig om Torreira te helpen. Torreira is een uitblinker in korte passes, maar schiet tekort als het gaat om zijn passbereik over lange afstanden. Slechts 53% van Torreira’s passes zijn succesvol, 18e laagste van de 90 centrale middenvelders in de Serie A, volgens whoscored.com. Hij moet dicht bij Ramirez staan, anders kunnen ze niet aansluiten, waardoor de ruimte erg cruciaal wordt.
Sampdoria gebruikt ook lange ballen om het middenveld van de tegenstander te omzeilen als ze Torreira niet kunnen vinden. Duvan Zapata is het standaard doelwit. Hij is waarschijnlijk de meest fysieke en atletische spits in Italië. De Colombiaan wint 2.7 kopballen per wedstrijd, 13e hoogste onder Serie A spitsen, volgens Whoscored. Geen slecht aantal, maar het is ook niet elite. Sampdoria kan het echter niet schelen. Zelfs als ze die lange ballen niet winnen, heroveren hun middenvelders vaak het balbezit:
https://vimeo.com/256963124
Als ze een lange bal sturen, wordt die bijna altijd teruggekopt door de verdedigers van de tegenstander. Omdat de middenvelders van Sampdoria in meerdere linies in het centrum staan, winnen ze vaak het balbezit terug en komen meteen weer in de aanvallende fase. Ze creëren hoge druk in het midden, ook vanwege hun smalle formatie:
Hoe smal? Ze kunnen 30% van de tijd in het midden aanvallen, het hoogste in de Serie A, volgens whoscored.com.
Deze tactiek komt het dichtst bij Gegenpressing in de Serie A. Italiaanse ploegen houden van controle en vermijden wanorde. Dit soort chaos is het maximaal haalbare – gecontroleerd en afgemeten.
Of je hebt dit soort ‘ping-pong’ passes:
https://vimeo.com/256963141
De twee voorwaartsen geven je meerdere passdoelen. Als een aanvaller de pass teruggeeft aan het middenveld, kunnen zijn teamgenoten altijd de andere aanvaller of Ramirez vinden die een sprint naar voren maken. Beter als ze in de door hem gecreëerde ruimte lopen. De snelle veranderingen van de baan van de bal zorgen ook voor verwarring bij de verdedigers, opnieuw wordt de chaos gecreëerd binnen de controle van de runs gemaakt door de spelers, gemeten.
Sampdoria zijn retro, zoals de teams in de jaren ’90. Je zult geen enkel ander team in de hoogste klasse vinden dat dit soort rudimentaire tactiek speelt. Maar misschien is dat waarom het werkt in Italië, terwijl iedereen ingewikkelde schema’s bedenkt. Soms werkt eenvoud gewoon.
Het magische Chievo
Je zou naar Chievo moeten kijken. Ze spelen op hoog niveau. Rolando Maran heeft zijn diamant doordrenkt met moderne ideeën.
Geen sterspeler hier. Roberto Inglese komt nog het dichtst in de buurt (Napoli kocht hem, maar heeft hem uitgeleend aan Chievo). Je kent Sergio Pellissier misschien nog wel, hij lijkt er altijd te zijn, maar hij begint niet meer. De belangrijkste spelers zijn echter Lucas Castro en Valter Birsa. Beiden zijn van vleugelspelers veranderde middenvelders.
Net als een traditionele ruit, probeert Chievo altijd Birsa, hun Trequartista, tussen de linies te vinden. Ze spelen zelfs een 4-3-3 in de verdedigende fase, zodat Birsa de tegenaanvallen kan leiden.
En je hebt al die ping-pong passes of de ondersteuning van het middenveld door de box-to-box spelers die Sampdoria doet. Maar Chievo speelt niet altijd smal. Slechts 27% van hun aanvallen komen uit het centrum, 9e in de competitie, volgens whoscored.com.
Chievo speelt niet de traditionele ruit. Ivan Radovanovic pikt eerst de bal op van de centrale backs (CBs). De fullbacks (FBs) schuiven op om de middenveld ruit te flankeren en Chievo komt in de overgangsfase. Castro en Perparim Hetemaj komen dan naar voren als vleugelspelers en de formatie wordt een 2-1-2-1-4. De FBs vervangen hen om de ruit met Radovanovic en Birsa te behouden. De FB’s kunnen ook van positie wisselen met de vleugelspelers.
https://vimeo.com/256963148
https://vimeo.com/256963168
Je ziet de 2-1-2-1-4 meestal alleen als de tegenstander diep zit en Radovanovic de bal laat controleren op het middenveld. Maar Chievo, zoals de meeste ploegen in de Serie A, schuift de bal meestal op via de flanken. En je zult de 2-1-2-1-4 niet zien in de laatste aanvallende fase. De vorm lijkt op een 2-1-2-3. Als je de bal aan één kant zo diep voorgeeft, heb je aan de andere kant geen vleugelspeler meer nodig. Hij zou volstrekt nutteloos zijn geweest. Dus zal hij zich in het midden opstellen en klaar staan om naar het strafschopgebied te rennen om de voorzetten op te vangen.
Birsa ondersteunt meestal de vleugelspelers. De FB’s blijven achter de vleugelspelers omdat ze de bal moeten voorzetten of helpen hercirkelen als de vleugelspelers worden vastgezet.
Chievo’s ruit is asymmetrisch. Hetemaj blijft dichter bij Radovanoic. Hij kan voor de overbelasting zorgen of de positiewisselingen om de bal vooruit te helpen als ze in de overgangsfase komen.
Castro blijft verder naar voren. Hij is hun tweede meest creatieve speler. Castro, Hetemaj, Birsa en de voorwaartsen gebruiken veel positiewisselingen en bewegingen om ruimte te creëren:
https://vimeo.com/256963195
Kijk eens naar die positiewisselingen. Ze weten precies waar en wanneer ze moeten gaan. Je ziet deze bewegingen niet in de traditionele ruit, omdat Trequartista de bal vasthoudt en iedereen van hem speelt. Maar de traditionele ruit kan Castro en Birsa niet volledig benutten. Door alleen Birsa de bal te laten controleren, gaat Castro’s veelzijdigheid verloren. Maar het spelen van de traditionele 4-4-2, met hen als vleugelspelers, is niet effectief en verouderd. Dus Maran zet ze dicht bij elkaar. Laat ze taken uitwisselen als ze dat willen. En we hebben deze moderne diamant met veel vormwisselingen en positiewisselingen. Hoe kan men Chievo niet aardig vinden?
Men kan stellen dat Castro hun belangrijkste speler is. Hij is onlangs 75 dagen geblesseerd geweest en Chievo heeft maar één wedstrijd van de 13 gewonnen. Maran houdt van Castro. Ze zijn al samen sinds Catania.
Te jammer dat Maran geen grotere teams als Juventus of Milan coacht. Stel je voor wat hij daar kan doen. Maar hij zou ook niet in staat zijn om al deze uitstekende tweaks te doen, omdat ze tijd nodig hebben om te worden geoptimaliseerd en de grote jongens in de Serie A hebben niet zoveel geduld, helaas.
Diamant duurt niet eeuwig
De Italiaanse diamant heeft nieuwe tweaks nodig als het wil overleven. Je hebt gewoon niet het type spelers om uit te blinken. Doelman is een uitstervend ras. En Regista vind je niet meer. Al die dominante Italiaanse teams met de ruit hadden Andrea Pirlo in hun tijd. De opkomst van Regista is eerder een uitzondering dan de regel. Italië heeft Pirlo één keer gezien (of Xabi Alonso voor Spanje). Je kunt geen spelers vinden die zoveel van diep kunnen creëren. Pirlo is een eens-in-een-generatie talent dat we misschien nooit meer zullen zien.
Zo ook Trequartista. Maar je zult hem niet meer terugzien, omdat de moderne tactiek niet in een dergelijke rol voorziet. Voetbal vraagt tegenwoordig om snelheid, beweging en positiespel om ruimte te creëren. Dat zijn de meest efficiënte manieren om aan te vallen. De Trequartista gebruiken betekent dat hij bijna alles moet creëren, iets dat in het moderne spel inefficiënt is geworden.
Een zuivere Trequartista opstellen is niet economisch. We hebben nu balbezittende centrale backs, FBs, omgekeerde vleugelspelers enzovoort. De balcontrole aan een Trequartista geven betekent dat je dat van deze spelers afpakt, dus hij moet ECHT GOED zijn als je dat zou doen. Zelfs Lionel Messi garandeert niet dat hij de bal afpakt van Dani Alves, Andrés Iniesta, of Neymar. De formule klopt gewoon niet voor een mededinger.
De ruit werkt voor de ploegen in de middenmoot. Ze hebben niet de middelen om de beste speler op elke positie te kopen. Als je Sampdoria bent, wil je Ramirez de hele tijd aan de bal hebben. Hij is duidelijk hun meest creatieve en technische man. Maar net als Real Madrid vorig jaar, gebruikt zelfs Chievo een aangepaste ruit. De ruit is niet het probleem, de functie van Trequartista wel. Zijn rol werkt niet voor de meeste teams. Je zult hem in de toekomst waarschijnlijk alleen in FIFA of FM manager tegenkomen.
Dat gezegd hebbende, het is een tactiek die belooft te blijven evolueren, de enige constante in voetbal- evolutie. Het valt nog te bezien of de diamant zal verdere tweaks in de toekomst en zou kunnen eindigen als een zeer succesvolle variant voor een bepaalde manager, kant of zelfs een competitie als geheel.
- Over
- Laatste berichten
- Alles draait om de overgang: Lessen uit Mexico tegen Duitsland en Kroatië tegen Nigeria – 21 juni 2018
- Milaan 0-0 Napoli | Draw to end Napoli’s Scudetto dreams? – 20 april 2018
- Barcelona 4-1 Roma | Barca halverwege naar de CL Halve Finale – 10 april 2018