BOSTON – We snappen het. Je moet afgeleid worden van je onbeduidende bestaan op deze eenzame planeet. Kim Kardashian en het web zijn voor elkaar gemaakt.
Maar zelfs voor een egocentrische ondersoort als Homo sapiens sapiens, gebeuren er hier belangrijke dingen. Op dit moment. En je zou er aandacht aan moeten besteden.
Dat komt omdat deze dingen van invloed zullen zijn op hoe je leeft, hoeveel geld je verdient en spaart, en hoeveel vrije tijd je zult hebben om te besteden aan het analyseren van Rob Ford’s volgende crack-brandstof tirade of Justin Bieber’s nieuwste depositie video.
Dit is geen uitputtende lijst, natuurlijk. Zeven miljard mensen verspreid over 196,9 miljoen vierkante mijl is een hoop om over na te denken.
Maar de volgende 11 trends zijn allemaal wereldwijd. Ze gebeuren allemaal op dit moment. Ze zijn met elkaar verbonden. En ze geven allemaal vorm aan waar wij als levensvorm naar toe gaan.
Economische ongelijkheid
Het zou niet het Frans-geaccentueerde intellectualisme van Thomas Piketty’s Capital in the Twenty-First Century hoeven te zijn om erop te wijzen dat de wereld steeds ongelijker wordt. De Occupy Wall Street-beweging, de Arabische lente, de gewelddadige onrust in de straten van Caracas en andere vlagen van stedelijke chaos laten zien dat een groot deel van de mensheid genoeg heeft van een “tweede Gouden Eeuw”.
Maar wanneer een neomarxistische professor aan de Parijse School of Economics naar de top van Amazon’s bestseller hitlijsten schiet door zich te beroepen op de 19e-eeuwse schrijver Honore de Balzac, terwijl hij algebraïsche formules hanteert over groeipercentages en historische rendementen op kapitaal, is het hoog tijd om af te stemmen.
Zonder iets af te doen aan het werk dat in het produceren van een supernova van economische analyse ging, is de bron van Piketty’s plotselinge roem niet veel van een verrassing voor iedereen die de wereldeconomie in de afgelopen twee decennia heeft bestudeerd.
Globalisering heeft een diepgaand effect op mensen overal, en een vrijere stroom van geld, ideeën, talent en arbeid is de trend aan het versnellen. Het is duidelijk dat globalisering niet voor iedereen even goed uitpakt, zoals de massa’s ontredderde fabrieksarbeiders in het hart van Amerika en de nieuwbakken miljonairs in Chengdu, Wuhan en Guangzhou bewijzen.
Maar door ongelijkheid meer analytische rigueur en culturele cache te geven, heeft Piketty iets belangrijks in de tijdgeest geraakt. De grote ideeën die aan zijn opmerkelijke boek ten grondslag liggen, zullen waarschijnlijk belangrijke politieke, economische en culturele gevolgen hebben in de Verenigde Staten en de rest van de wereld.
Grijs is het nieuwe zwart
Demografie is het lot.
Zeker, dat is een troop die wordt gebruikt door iedereen, van woningmarkteconomen, tot cynische politieke agenten, tot marketeers van Viagra en Cialis.
Maar het is toevallig ook waar.
Onze wereld wordt oud. En het wordt snel oud. In de komende twee decennia zal het aantal mensen boven de 65 naar verwachting bijna verdubbelen, van 600 miljoen tot 1,1 miljard. Die trend baart economen zorgen over wat een grijzere wereld betekent.
Eerst voor de hand liggend: oudere mensen kosten overheidsbudgetten meer geld via programma’s als Sociale Zekerheid en Medicare. Deze stijgende kosten zullen ofwel hogere belastingen voor iedereen betekenen, ofwel minder uitkeringen en minder economische zekerheid voor een groeiend percentage van de bevolking. Geen van beide is een geruststellende gedachte.
Maar dat is nog niet alles.
Oldere mensen werken tegenwoordig op latere leeftijd, waardoor de kansen op werk voor jongere werknemers, die over het algemeen minder vaardigheden hebben, worden verdrongen. Dat verergert op zijn beurt de economische ongelijkheid en schaadt de economische vooruitzichten van toekomstige generaties.
Een miljoen kleine stukjes
Crimea. Oost-Oekraïne. Schotland. De Baskische regio van Spanje. De Balkan. Syrië.
Hoewel elk van deze plaatsen natuurlijk zijn eigen geschiedenis en unieke politieke, economische en culturele factoren heeft, hebben ze allemaal één ding gemeen: een verlangen naar fragmentatie in kleinere en meer onafhankelijke stukken.
Deze fragmentatietrend heeft niet alleen betrekking op landen.
Het geldt ook voor individuen met het geld, charisma en de juiste organisatiemiddelen om krachtige politieke, religieuze, economische, technologische en andere sociale bewegingen te creëren die buiten de traditionele machtsstructuren bestaan.
Denk aan Osama bin Laden. Julian Assange. George Soros. Steve Jobs.
De verspreiding van gecentraliseerde macht is een van de krachtigste – en minst begrepen – onderstromen van globalisering.
In goede en slechte tijden leven we nu allemaal in een onafhankelijker denkende, en minder voorspelbare, wereld.
De privatisering van de ruimte
Twee van de meest gevierde ondernemers van de planeet, Richard Branson en Elon Musk, zijn beiden bezig met een race naar de ruimte. Ze zijn niet alleen.
In de afgelopen 20 jaar heeft het bedrijfsleven een grotere rol gespeeld bij de commercialisering van de ruimte, waarbij nieuwe ideeën zoals ruimtetoerisme, asteroïdenontginning, onderzoek en ontwikkeling in een lage baan om de aarde, en ruimtemateriaaltransport, onder anderen, werden aangeprezen.
De meeste deskundigen geloven dat er nog steeds een rol is voor de overheid; namelijk het financieren van het duurste onderzoek en meer risicovolle ondernemingen zoals verkenning van de diepe ruimte door mensen.
“De overheid moet gaan verkennen en vestigen, en ondernemers kunnen volgen”, zei John Logsdon, emeritus hoogleraar ruimtevaartbeleid en internationale zaken aan de George Washington University, tijdens een recent panel.
Hoe het ook uitpakt, de trend roept veel vragen op: Wie neemt het risico, financieel en anderszins? Wie is de eigenaar van ruimtestenen en de grondstoffen die zich daarop bevinden? Wie reguleert dit alles?
Miljarden en miljarden dollars liggen voor het oprapen.
Gruwelijke wapens in ontwikkeling
Als er iets is waar mensen goed in zijn, dan is het wel het uitvinden van nieuwe manieren om elkaar te doden.
Onze geschiedenis is een lange mars van dodelijke innovaties: de knots, de speer, de pijl en boog, het musket, het kanon, het machinegeweer, de kruisraket, de intercontinentale ballistische kernkop (om nog maar te zwijgen van de met hellevuur uitgeruste aanvalsdrones die nu in gebruik zijn boven Afghanistan, Pakistan en elders).
Het mag dus geen verrassing zijn dat deze dodelijke trend zich versnelt, met afschuwelijke gevolgen voor degenen die het slachtoffer kunnen worden van hun gebruik.
Om een paar nachtmerries te noemen die militaire planners aan het bedenken en, ja, aan het testen zijn: Laser-aangedreven granaatwerpers. Laserkanonnen die inkomende vliegtuigen kunnen neerhalen. “Rail guns” die elektriciteit gebruiken om projectielen met zeven keer de snelheid van het geluid af te vuren. Wapens die mensen het gevoel geven dat hun huid eraf brandt. Apparaten die “taser shockwaves” afvuren die tientallen mensen tegelijk kunnen elektrocuteren.
Je snapt het wel. Het afschuwelijke en beangstigende idee.
De opkomst van de robots
Nu we het toch over angst hebben, er is niets dat de amygdala zo op hol doet slaan als killer robots die hun kunstmatige intelligentie (en kwaadaardige robotwapens) tegen hun menselijke uitvinders kunnen keren.
Minder dramatisch, er zijn ook robots die je baan kunnen inpikken.
In beide scenario’s wordt enorme vooruitgang geboekt. Eerder deze maand waarschuwde de theoretisch natuurkundige Stephen Hawking voor de snelle ontwikkelingen in de kunstmatige intelligentie (AI):
“Men kan zich voorstellen dat deze technologie de financiële markten te slim af is, menselijke onderzoekers te slim af is, menselijke leiders te slim af is en wapens ontwikkelt die we niet eens kunnen begrijpen,” schreef Hawking. “Terwijl de kortetermijnimpact van AI afhangt van wie het controleert, hangt de langetermijnimpact af van de vraag of het überhaupt kan worden gecontroleerd.”
Wat de job-steelende robots betreft, zij zullen binnenkort een verrassend aantal mensen vervangen: Accountants. Makelaars in onroerend goed. Commerciële piloten. Obers. Verpleegsters. Journalisten.
Hierover zegt Bill Gates het volgende:
“Technologie zal in de loop der tijd de vraag naar banen verminderen, vooral aan de onderkant van de vaardigheden. Over twintig jaar zal de vraag naar arbeid voor veel vaardigheden aanzienlijk lager zijn. Ik denk niet dat mensen dat in hun mentale model hebben.”
Het einde van de BRICS
Weetje nog dat de BRICS – Brazilië, Rusland, India, China, en later Zuid-Afrika – de wereld zouden gaan veroveren?
Grappig verhaal: Het is niet helemaal zo gelopen. Tenminste niet op de manier waarop het werd geadverteerd. Van de opkomende economieën waarvan werd verwacht dat ze in 2020 de wereld zouden overheersen, heeft alleen China (min of meer) gelijke tred gehouden.
Dus wat gebeurt er met de rest van de BRICS?
India: Trage groei ontmoet inflatie, corruptie en politieke impasse.
Brazilië: Een overgewaardeerde munt wurgt het economisch potentieel, terwijl overheidsmaatregelen om de groei te stimuleren stagneren.
Rusland: Een one-trick energy pony met dictatoriale en oligarchische neigingen.
Zuid-Afrika:
De god van gewelddadige dingen
Al bijna overal waar je kijkt neemt religieus extremisme toe.
Er zijn natuurlijk de 234 schoolmeisjes die in Nigeria zijn ontvoerd, want de islamitische extremistische groep Boko Haram gelooft niet in onderwijs aan meisjes. “Allah heeft me opgedragen ze te verkopen”, zei de leider.
Maar dat is slechts het meest recente, en verachtelijke, voorbeeld van een verslechterende wereldwijde trend.
Volgens Pew Research staan religieuze vijandelijkheden op een hoogtepunt van zes jaar.
Een derde van de 198 landen en gebieden die Pew heeft ondervraagd, had ernstige problemen met religieus geweld. De trend is toegenomen in elke regio van de wereld, behalve in Amerika, met de grootste sprong in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
Toenemend extremisme speelt zich op allerlei manieren af: misbruik van religieuze minderheden, beperkingen op religies, geweld of dreiging met geweld om religieuze normen af te dwingen, intimidatie van vrouwen over religieuze kleding, maffiageweld gerelateerd aan religie, terroristisch geweld en sektarisch of gemeentelijk conflict.
Onze gebroken politiek
Ja, er is een lange traditie van het niet vertrouwen van politici. “Gooi de zwervers eruit” kan net zo goed een regel uit het Amerikaanse volkslied zijn.
Maar de trend bereikt nu recordniveaus in de VS. En het groeit wereldwijd.
Slechts 19 procent van de Amerikanen zegt Washington te vertrouwen om te doen wat juist is, volgens Pew Research. Dat is nog nooit zo laag geweest. Ondertussen zegt 30 procent boos te zijn op de federale overheid, terwijl 55 procent gefrustreerd is over de manier waarop de overheid werkt.
Die woede wordt ook in Europa gevoeld. Uit een recente peiling van Edelman blijkt dat slechts 32 procent van de Fransen vertrouwen heeft in hun regering, een daling van 17 procentpunten.
Waarom doet dit ertoe?
De wereld staat voor enorme problemen. De overheid is belast met het vinden van oplossingen voor veel van deze problemen: ons monetair en fiscaal beleid, het onderwijs van onze kinderen, de veiligheid van ons voedsel, onze collectieve defensie, om er een paar te noemen.
Dalend vertrouwen in de overheid maakt dat allemaal moeilijker, natuurlijk.
Het bevordert ook politiek extremisme, zoals blijkt uit een dramatische opkomst van extremistische politieke partijen in Europa.
Competitie om schaarse hulpbronnen
Evolutionaire biologen en economen wijzen er graag op dat het leven een competitie is om schaarse hulpbronnen.
Maar we zijn niet veel veranderd sinds de mens zich 10.000 jaar geleden verzamelde rond waterpoelen op de Afrikaanse savanne.
Afnemende natuurlijke hulpbronnen – water, energie, mineralen, hout en andere – creëren nu al nieuwe en gewelddadige hotspots over de hele wereld, van de jungles van Oost-Timor, tot de kobaltmijnen van Congo, tot stijgende spanningen langs de Nijl, Tigris, Eufraat en andere plaatsen.
“De uitdagingen in verband met het voorkomen, beheren en oplossen van door natuurlijke hulpbronnen veroorzaakte conflicten zouden wel eens bepalend kunnen worden voor de vrede en veiligheid in de wereld in de 21e eeuw,” waarschuwen de Verenigde Naties.
Klimaatverandering
Het spreekt voor zich – maar we zeggen het toch – dat deze laatste trend alle andere op deze lijst zinloos zou kunnen maken. Dat komt omdat er geen trends zullen zijn als de planeet niet langer menselijk leven kan ondersteunen.
En hoewel er nog niet veel deskundigen waarschuwen voor ons naderend uitsterven (hoewel sommigen dat wel doen), is er universele overeenstemming onder de wetenschappelijke wereld dat menselijke activiteit het klimaat van de planeet verandert.
Wat kunnen we verwachten?
Extreme temperaturen. Meer wisselvalligheid van het weer. Overstromingen. Droogte. Grotere en dodelijkere stormen. Meer ziekten. Landbouwproblemen. Zware economische kosten.
Dat is zo’n beetje alles.
