Is Your Drinking Water Acidic? A Comparison of the Varied pH of Popular Bottled Waters

Introduction

Onderzoek toont aan dat de consumptie van zure dranken, zoals frisdranken en sportdranken, positief gecorreleerd is met de incidentie en prevalentie van cariës en tanderosie.1-3 Tanderosie wordt gedefinieerd als de chemische verwijdering van mineralen uit de tandstructuur.4 Erosie van glazuur en tandworteloppervlakken is een potentieel ernstig probleem voor de mondgezondheid in de VS, en de consumptie van zure dranken is een factor die daartoe bijdraagt.1 De totale consumptie van koolzuurhoudende frisdranken in de VS neemt voortdurend toe, en tussen 56 en 85% van de schoolgaande kinderen consumeert er minstens één per dag.5 De pH van de meeste frisdranken ligt tussen 2 en 4, wat aangeeft dat ze zeer zuur zijn. Als de tanden baden in het zuur van deze dranken, worden ze vatbaar voor demineralisatie. Demineralisatie treedt op wanneer zuurvormende bacteriën, met name Streptococcus mutans, zich in de mondholte vestigen en een tandbiofilm vormen.6 De biofilm verteert koolhydraten (zoals suikers die vaak in frisdranken voorkomen), waardoor het speeksel verzuurt. De normale pH van de mondholte is ongeveer 6,3, en wanneer de pH daalt tot onder de 5,5 begint de tandstructuur te demineraliseren.5 De literatuur suggereert dat hoe lager de pH van de drank, hoe hoger de demineralisatie van het glazuur.1 Frisdranken zijn niet de enige zure dranken die een probleem vormen voor de mondgezondheid in de VS; veel Amerikanen consumeren ook koffie en sportdranken, die ook zuur zijn. Cochrane e.a. onderzochten de pH van verschillende sportdranken en ontdekten dat veel Gatorade® en Powerade® dranken, hoewel niet zo laag als Coca-Cola®, ook een zure pH hadden die bij testen leidde tot tanderosie.7 Hoewel tanderosie iedereen kan treffen, lopen sommigen een verhoogd risico op demineralisatie en vervolgens op cariës. Mensen met xerostomie (als gevolg van een tekort aan speeksel om het zuur in de mond te bufferen), mondademhalers en mensen met orthodontische beugels lopen een verhoogd risico op erosie.5

Acidose is een pathologische toestand van verhoogde waterstofionenconcentratie in bloed en lichaamsweefsels, en treedt op wanneer de arteriële pH daalt tot onder 5,55.8 Schadelijke gevolgen van acidose kunnen onder meer zijn verhoogde botresorptie en verminderde osteoblastische functie, zoals blijkt uit een studie van Brandao-Burch et al, die aantoonden dat als de arteriële pH daalt, de mineralisatie van bot afneemt.9 Alkalisch mineraalwater (per definitie water met natuurlijk voorkomende mineralen zoals calcium en magnesium en een pH boven 7) is therapeutisch gebleken voor het verminderen van botresorptie, het verhogen van de botdichtheid en het verbeteren van de hydratatie.10-12 Natuurlijk alkalisch artesisch bronwater is heilzaam vanwege zijn zuurbufferende capaciteit en is effectief gebleken bij de aanvullende behandeling van gastrische refluxziekte.12,13 Bovendien zijn er aanwijzingen dat een alkalisch dieet de progressie van sommige chronische ziekten kan vertragen, zoals hypertensie, spieratrofie en beroertes.14

Het is belangrijk dat de mondhygiënist zich bewust is van de relatieve zuurgraad van de dagelijks geconsumeerde dranken en hoe deze de mondgezondheid beïnvloeden. Sommige waters, vooral gebotteld water waarvan men over het algemeen denkt dat het veiliger is dan kraanwater, zijn in werkelijkheid zuur en mogelijk schadelijk voor de tanden. Om de hierboven genoemde redenen kan de consumptie een bedreiging vormen voor de mondgezondheid en de algehele gezondheid van degenen die zuur water drinken. Het mineraalgehalte van water bepaalt de pH en is afhankelijk van de bron, naast het zuiveringsproces.

Voordat we specifieke merken bespreken, is het noodzakelijk onderscheid te maken tussen verschillende soorten gebotteld water. Natuurlijk bronwater is afkomstig uit specifieke natuurlijke bronnen, waar de aarde het op natuurlijke wijze filtert. Sommige bronnen zijn van nature alkalisch, terwijl andere meer zuur zijn. Natuurlijk bronwater wordt meestal gefilterd en gedesinfecteerd met behulp van processen, waaronder actieve koolfiltratie om toegevoegd chloor te verwijderen, microfiltratie om deeltjes te verwijderen en ultraviolet licht om bacteriën te vernietigen.15 De oorspronkelijke minerale inhoud van het natuurlijke bronwater wordt tijdens het filtratieproces behouden, waardoor de pH precies overeenkomt met de alkalische (of zure) minerale inhoud van het water. Een andere term voor het totale mineraalgehalte van water is de totale opgeloste vaste stof (TDS), die verwijst naar de anorganische en organische stoffen die in oplossing in water aanwezig zijn en filtratie door een klein filter kunnen overleven.15 TDS-bestanddelen omvatten, maar zijn niet beperkt tot, calcium, natrium, kalium, magnesium, chloride, sulfaat en nitraat.15 Artesisch bronwater is afkomstig uit een afgesloten aquifer met grondwater onder positieve druk.16 Net als natuurlijk bronwater behoudt ook dit water zijn mineraalgehalte tijdens filtratie. De pH van artesisch water zal afhangen van de zuurgraad of alkaliteit van de artesische put. Gezuiverd drinkwater wordt gewonnen uit de openbare watervoorziening van een bepaald gebied en vervolgens gefilterd door omgekeerde osmose, distillatie of een ander proces.17 Het mineraalgehalte in het water wordt tijdens het filtratieproces verwijderd, en sommige merken voegen vervolgens mineralen en/of elektrolyten toe voor de smaak. Omdat de alkalische mineralen tijdens de filtratie worden verwijderd, is het mogelijk dat gezuiverd drinkwater een lagere pH heeft dan natuurlijk voorkomend bron- of bronwater (afhankelijk van de aard van de bron).

Alkalisch water, of mineraalwater, wordt wereldwijd steeds populairder, maar het is belangrijk om onderscheid te maken tussen natuurlijk voorkomend alkalisch (mineraal) water en alkalisch geïoniseerd water. Het is niet mogelijk om onderscheid te maken tussen de twee op basis van pH alleen. De U.S. Food and Drug Administration eist dat natuurlijk voorkomend alkalisch water minstens 250 delen per miljoen TDS bevat, afkomstig van een geologisch en fysisch beschermde ondergrondse waterbron, en het water mag geen toegevoegde mineralen bevatten.18 Natuurlijk voorkomend alkalisch water bevat een hoge concentratie mineralen rechtstreeks van de bron, en de pH komt exact overeen met het mineralengehalte. Alkalisch geïoniseerd water is brononafhankelijk (en begint vaak als kraanwater); de pH van het water wordt veranderd door elektrolyse, of de splitsing van de watermolecule in waterstof- en hydroxide-ionen met een elektrische stroom.19 Daarom wordt de alkalische pH kunstmatig gecreëerd, en komt deze niet overeen met de mineraleninhoud van het water. Geïoniseerd water kan worden geproduceerd met een huishoudelijk apparaat dat een waterionisator wordt genoemd, of kan in de handel worden gekocht. Voorstanders van alkalisch geïoniseerd water beweren dat het een antioxidant is, de hydratatie en energie verhoogt, en zelfs het verouderingsproces kan vertragen.19 Er is echter een gebrek aan wetenschappelijk onderzoek beschikbaar om deze beweringen te staven. In feite werd in één klinische studie met ratten schade aan de hartspier vastgesteld na de consumptie van alkalisch geïoniseerd water.20-22

In een klinische studie van Koufman en Johnston werd vastgesteld dat natuurlijk voorkomend alkalisch water (pH 8,8) therapeutisch is bij de behandeling van zure refluxziekte.13 Alkalisch water bleek menselijke pepsine 3b te denatureren, het enzym dat eiwitten afbreekt in het spijsverteringsproces.13 Lijders aan zure reflux ervaren een pijnlijk, branderig gevoel als gevolg van zuur voedsel en dranken die de pepsine activeren die vanuit de maag in de luchtwegen is geduwd. Het is noodzakelijk om te erkennen dat deze studie de therapeutische voordelen van natuurlijk voorkomend alkalisch water benadrukte, in tegenstelling tot alkalisch geïoniseerd water.

Uitgerust met een kennisbasis over de belangrijke verschillen tussen soorten gebotteld water, zal de mondhygiënist beter voorbereid zijn om patiënten voor te lichten en te informeren over waterconsumptie. De kennis over de pH-waarde en de TDS-waarde van het water (die zelfs online vaak niet te vinden zijn) zal echter ook een belangrijke rol spelen bij de aanbevelingen van de zorgverlener aan patiënten. Het doel van deze studie was om specifieke merken en soorten gebotteld water te onderzoeken, testen en vergelijken op potentiële zuurgraad.