Door parasieten veroorzaakte ziekten hebben verwoestende gevolgen gehad voor de armste landen ter wereld, en de door deze onderzoekers ontwikkelde geneesmiddelen hebben in deze regio’s onmetelijke gezondheidsvoordelen gehad. Dit jaar werd de Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde toegekend voor de ontwikkeling van therapieën tegen parasitaire ziekten. De ene helft van de prijs werd toegekend aan Youyou Tu “voor haar ontdekkingen betreffende een nieuwe therapie tegen malaria” en de andere helft aan William C. Campbell en Satoshi Ōmura “voor hun ontdekkingen betreffende een nieuwe therapie tegen infecties veroorzaakt door rondwormparasieten.”
Mosquieten die besmet zijn met de Plasmodium-parasiet brengen malaria over, een ziekte die in ernstige gevallen koorts en hersenbeschadiging of de dood tot gevolg heeft. Hoewel grote inspanningen zijn gedaan om malaria uit te roeien, bleef het aantal gevallen van de ziekte in de jaren zestig toenemen en werd de parasiet steeds resistenter tegen gewone antimalariamiddelen zoals chloroquine of chinon. Malaria veroorzaakt elk jaar meer dan 450.000 doden, zodat het duidelijk is dat de ontwikkeling van een nieuw zeer krachtig antimalariamiddel een opmerkelijke bijdrage tot de volksgezondheid betekent. Interessant is dat Youyou Tu, hoofdprofessor aan de Chinese Academie voor Traditionele Chinese Geneeskunde, de werkzame stof voor het nieuwe antimalariamiddel ontdekte in de oude teksten van de traditionele Chinese geneeskunde. Na een groot aantal kruiden te hebben getest die door oude Chinese artsen werden aanbevolen, ontdekte de wetenschapper dat alsem, het extract van de plant Artemisia annua, zeer effectief was bij de behandeling van de ziekte als het op de juiste wijze werd bereid. Nadat zij het actieve bestanddeel had geïsoleerd, creëerde zij een zeer krachtig antimalaria geneesmiddel, Artemisinine, dat de Plasmodium parasiet in een vroeg stadium van zijn ontwikkeling doodt.
“De onderscheiding voor Artemisinine is een eer voor alle Chinese wetenschappers,” zegt Youyou Tu, met een air van diep respect voor traditie en voorouderlijke kennis. Als expert in zowel westerse als traditionele Chinese geneeskunde, ziet de wetenschapper de prijs als internationale wetenschappelijke erkenning voor de beoefening van traditionele Chinese geneeskunde.
Twee andere parasitaire ziekten waarvoor 2015 Nobelprijswinnaars een remedie ontwikkelden zijn Rivierblindheid, of Onchocerciasis, en Lymfatische Filariasis. Beide ziekten worden veroorzaakt door parasitaire wormen. Rivierblindheid is de tweede meest voorkomende oorzaak van blindheid, en Lymfatische Filariasis treft meer dan 100 miljoen mensen en veroorzaakt slopende ziekten van extreme zwelling van lichaamsdelen, zoals elephantiasis of lymfoedeem en scrotale hydrocele.
Satoshi Ōmura, professor emeritus bij Kitasato, katalyseerde de ontdekking van het geneesmiddel tegen beide ziekten toen hij duizenden nieuwe stammen van Streptomyces-bacteriën die antibacteriële middelen produceren, isoleerde en kweekte. Research Fellow Emeritus William C. Campbell van Drew University bouwde voort op Ōmura’s onderzoek door de antiparasitaire eigenschappen te onderzoeken van de vijftig meest veelbelovende kweken die Ōmura had geselecteerd. Uit deze culturen identificeerde de Ierse wetenschapper Campbell de bioactieve stof Avermectine, die zeer effectief is tegen parasieten. Avermectine werd later ontwikkeld tot het krachtige geneesmiddel Ivermectine, dat de larven van parasieten doodt. Beide onderzoekers waren nederig door de prijs; Dr. Ōmura verklaarde dat hij “slechts de kracht van microben heeft geleend”, en Dr. Campbell, die zijn werk aan Ivermectin deed in een team bij Merck, “beschouw het als een prijs… de vertegenwoordiger van de onderzoeksteams van het bedrijf Merck.”
Ivermectin en Artemisinin hebben de behandeling van parasitaire ziekten getransformeerd, waardoor miljoenen levens in door ziekten getroffen gebieden zijn gered. Dit alles is te danken aan het harde werk en de vindingrijkheid van Youyou Tu, William C. Campbell en Satoshi Ōmura, die zich in hun zoektocht naar anti-parasiettherapieën hebben gewend tot ’s werelds grootste verzameling wijsheid – de natuur.
Bibliografie:
- http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2015/press.html
- http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2015/tu-facts.html
- http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2015/campbell-facts.html
- http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2015/omura-facts.html
- http://www.nytimes.com/2015/10/07/world/asia/tu-youyou-chinese-scientist-nobel-prize.html?_r=0
- http://www.bbc.co.uk/news/blogs-china-blog-34451386
- http://www.nytimes.com/2015/10/06/science/william-c-campbell-satoshi-omura-youyou-tu-nobel-prize-physiology-medicine.html
- http://www.cdc.gov/parasites/lymphaticfilariasis/gen_info/faqs.html
- http://www.cdc.gov/parasites/onchocerciasis/
- https://www.drew.edu/news/2015/10/05/drews-william-campbell-wins-nobel-prize-in-medicine