Praktische technieken: Das
VK en Ierland
Dassen (Meles meles) zijn wijdverspreid over de Britse eilanden en Ierland, hoewel ze het meest voorkomen in het zuidwesten van Engeland. Dassen leven over het algemeen in kleine groepen, sociale groepen genoemd, waarbij elke groep zijn eigen territorium heeft, afgebakend door latrines (kleine plekken waar dassen uitwerpselen deponeren) die op regelmatige afstand van elkaar liggen. De groep deelt ook een ondergrondse verblijfplaats, een zogenaamde hoofdburcht, hoewel er binnen het territorium ook kleinere buitenburchten kunnen zijn.
Bescherming en gevolgen
Op grond van de Wet ter bescherming van dassen van 1992 is het illegaal om een das opzettelijk te doden, te verwonden of mee te nemen of een poging daartoe te doen, of om roekeloos een deel van een dassenburcht te beschadigen, te vernielen of de toegang daartoe te belemmeren. Een soortgelijke bescherming wordt geboden door de Wildlife (Northern Ireland) Order 1985 (zoals gewijzigd) en de Wildlife Amendment Act 2000. De das is een relatief algemeen voorkomend dier en de bescherming is er om dassenaas en andere bloedsporten met dassen te voorkomen, en niet zozeer om dassenpopulaties in stand te houden.
Niettemin kan de aanwezigheid van dassen op een ontwikkelingslocatie er nog steeds toe leiden dat een bouwvergunning wordt geweigerd. Om dit te ondervangen moet u duidelijk aantonen dat de soort tijdens het ontwikkelingsproces afdoende zal worden beschermd, dat verstoring tot een minimum wordt beperkt, en dat wordt voorzien in voldoende alternatieve habitat om ten minste de bestaande populatie in stand te houden.
Dassen zijn vrij algemeen en komen dan ook vaak voor op of nabij ontwikkelingslocaties. Ze bouwen hun holen meestal op glooiende grond onder bomen, maar holen worden ook gevonden op minder voor de hand liggende plaatsen, zoals de randen van akkerbouwvelden, in niet meer gebruikte pijpen en zelfs onder snelwegbruggen.
In Engeland zijn de richtlijnen voor activiteiten die dassen kunnen verstoren in 2009 veranderd. Natural England acht het nu onwaarschijnlijk dat veel activiteiten in de buurt van dassenburchten dassen zullen verstoren en voor dergelijke activiteiten is dan ook geen vergunning vereist. Voorbeelden van dergelijke activiteiten die door Natural England worden gegeven zijn het rooien van vegetatie, het vrijmaken van watergangen en ontwikkelingsactiviteiten, waarbij de dassenburcht niet wordt beschadigd en de geluids- en/of trillingsniveaus niet hoger zijn dan de niveaus die dassen normaal gesproken tolereren.
Natural England heeft in 2009 ook richtsnoeren uitgegeven over wat een dassenburcht is die momenteel door dassen wordt gebruikt. Dit is belangrijk omdat de wetgeving alleen dassenburchten beschermt die momenteel in gebruik zijn door dassen. In de leidraad wordt geconcludeerd dat een das de dassenburcht niet daadwerkelijk hoeft te bewonen om te kunnen spreken van een dassenburcht die in gebruik is, en dat de dassenburcht als in gebruik moet worden beschouwd als er bij de ingang van de dassenburcht sporen van dassen aanwezig zijn, zoals voetafdrukken, dassenhaar, strooisel, enzovoort. Zodra dergelijke tekenen verdwijnen en er geen dassen meer in de leefruimte aanwezig zijn, kan deze worden geacht niet meer in gebruik te zijn en dus niet te worden beschermd. Natural England stelt dat het verscheidene weken kan duren voordat de tekenen zijn verdwenen nadat de das de verblijfplaats niet meer heeft bezet.
Vergunningen voor dassen zijn daarom waarschijnlijk alleen nodig wanneer:
- Werkzaamheden zullen plaatsvinden op of in de nabijheid van een dassenburcht die duidelijke tekenen van huidig gebruik vertoont
- De burcht zal worden beschadigd of vernietigd
- Er zal sprake zijn van tamelijk extreme geluidshinder of bodemverstoring in de nabijheid van de dassenburcht
Extra, Wanneer aanzienlijke delen van de foerageerhabitat verloren gaan, kan het ook noodzakelijk zijn om nieuwe foerageergebieden te creëren binnen het territorium van de das, om te voorkomen dat dit wordt opgevat als wreedheid jegens de das.
Verminderingstechnieken
Bescherming van individuele dassen
In principe dienen dassenburchten en foerageerhabitat binnen het ontwikkelingsgebied behouden te blijven. Voor werkzaamheden in de nabijheid van de dassenburcht kan een vergunning nodig zijn.
Indien dassenburchten niet binnen het bouwterrein kunnen worden gehandhaafd, kunnen dassen op grond van een vergunning uit hun burcht worden geweerd om te voorkomen dat zij tijdens het bouwproces schade ondervinden. Dit wordt gedaan met behulp van een systeem van eenrichtingshekken en dassenbestendige omheiningen. De dassen worden niet gevangen, maar mogen de verblijfplaats verlaten via een eenrichtingshek en kunnen vervolgens niet terugkeren door het hek. Dit proces kan tot drie weken in beslag nemen en zodra de vergunninghouder er zeker van is dat alle dassen zijn vertrokken, wordt de dassenburcht zorgvuldig uitgegraven. Het overbrengen van dassen naar een nieuwe locatie is meestal niet haalbaar, aangezien dassen territoriaal zijn en in hoge dichtheden voorkomen in alle gebieden met geschikte habitat.
Er worden elk jaar grote aantallen dassen gedood op de wegen en de bescherming van dassen is een speciale overweging bij de aanleg van nieuwe wegen. De dassensterfte op wegen kan worden bestreden door dassenwerende hekken te plaatsen en veilige oversteekplaatsen aan te bieden, zoals dassentunnels en richels in grote duikers.
Habitat voor dassen behouden
De dassenburchten bevinden zich meestal in bossen of dichte heggen. Hun favoriete foerageergebieden zijn kort, verbeterd grasland met een hoge dichtheid aan regenwormen. Het is daarom wenselijk dat deze elementen in of rond de ontwikkeling behouden blijven. Het is belangrijk op te merken dat het beschermen van de dassenburcht terwijl grote stukken dassenleefgebied worden verwijderd niet acceptabel is.
Monitoring
Dassen kunnen zonder vergunning in de burcht worden geobserveerd, en hun uitwerpselen en voetsporen kunnen gemakkelijk worden geïdentificeerd. Het is ook relatief eenvoudig om vast te stellen of een dassenburcht momenteel door dassen wordt gebruikt. Een niet meer gebruikte dassenburcht kan echter weer bezet raken. Sommige kleine dassenburchten aan de rand van het territorium worden slechts sporadisch gebruikt. De monitoring moet zich richten op tekenen en directe waarnemingen, ook met behulp van cameravallen, van dassen en hun jongen, die in mei voor het eerst bovengronds komen.
Timing van werkzaamheden
De periode voor het uitvoeren van toegestane verstoringen van de nesten is normaal gesproken 1 juli tot 30 november (het sluitingsseizoen ligt dus tussen 1 december en 30 juni).
Verder lezen
English Nature (2002) Badgers and Development. English Nature, Peterborough.
National Road Schemes. National Roads Authority (Datum onbekend) Richtsnoeren voor de behandeling van dassen voorafgaand aan de aanleg van nationale wegenplannen. National Roads Authority, Dublin.
Natural England (2015) Dassen: onderzoeken en mitigatie voor ontwikkelingsprojecten. https://www.gov.uk/guidance/badgers-surveys-and-mitigation-for-development-projects