Een nieuwe studie vindt verschillen in de manieren waarop deelname aan Anonieme Alcoholisten (AA) mannen en vrouwen helpt nuchter te blijven. Twee onderzoekers van het Massachusetts General Hospital (MGH) stelden vast dat, hoewel vele factoren nuttig waren voor alle AA-deelnemers, sommige een sterker effect hadden bij mannen en andere bij vrouwen.
Zo had bijvoorbeeld het vermijden van metgezellen die aanzetten tot drinken en van sociale situaties waarin drinken gebruikelijk is, een groter voordeel voor mannen, terwijl een groter vertrouwen in het vermogen om drinken te vermijden wanneer men zich droevig, depressief of angstig voelt, belangrijker bleek te zijn voor vrouwen. Het rapport verschijnt in Drug and Alcohol Dependence en is online vrijgegeven.
“Mannen en vrouwen hebben evenveel baat bij deelname aan AA, maar sommige van de manieren waarop ze baat hebben verschillen in aard en omvang,” zei John F. Kelly, universitair hoofddocent psychologie aan de Harvard Medical School (HMS) en de associate director van het MGH-Harvard Center for Addiction Medicine. “Deze verschillen kunnen een weerspiegeling zijn van verschillende uitdagingen bij het herstel, die verband houden met sociale rollen op basis van geslacht en de contexten waarin drinken waarschijnlijk voorkomt.”
Kelly en zijn co-auteur, assistent-professor psychologie Bettina B. Hoeppner, merken op dat, terwijl AA gesticht werd door mannen, een derde van de leden vandaag vrouwen zijn. Studies hebben uitgewezen dat vrouwen minstens evenveel baat hebben bij deelname als mannen, en veel vrouwen raken sterk betrokken bij het AA-programma. De onderzoekers voerden enkele van de eerste studies uit die de gedragsveranderingen achter het succes van AA-deelname identificeerden, en dit rapport is het eerste dat onderzoekt of de voordelen verschillen tussen mannen en vrouwen.
Kelly en Hoeppner analyseerden gegevens van meer dan 1.700 deelnemers, van wie 24 procent vrouwen waren, die zich hadden ingeschreven voor een door de federale overheid gefinancierd onderzoek genaamd Project MATCH, dat drie benaderingen van de behandeling van alcoholverslaving vergeleek. Deelnemers aan het onderzoek waren vrij om AA-bijeenkomsten bij te wonen samen met het specifieke behandelingsprogramma waaraan zij waren toegewezen. Bij verschillende follow-upsessies meldden de deelnemers hun succes bij het handhaven van nuchterheid, of ze al dan niet AA-bijeenkomsten bijwoonden, en voltooiden ze gespecialiseerde beoordelingen van factoren zoals hun vertrouwen in hun vermogen om nuchter te blijven in bepaalde situaties en of hun sociale contacten hun inspanningen om onthouding te behouden steunden of ontmoedigden.
In september 2011 meldden Kelly, Hoeppner en collega’s in het tijdschrift Addiction dat een toegenomen vertrouwen in het vermogen om onthouding te behouden in sociale situaties en meer tijd doorgebracht met mensen die onthouding ondersteunden, de gedragsveranderingen waren die het sterkst geassocieerd waren met succesvol herstel onder Project MATCH-deelnemers die AA-bijeenkomsten bijwoonden. In de huidige studie werden sommige van de gegevens die gebruikt werden in de Addiction studie opnieuw geanalyseerd om na te gaan of er verschillen waren tussen mannen en vrouwen in de impact van factoren opgenomen in de evaluaties.
Voor zowel mannen als vrouwen verhoogde deelname aan AA het vertrouwen in het vermogen om om te gaan met risicovolle drinksituaties en verhoogde het aantal sociale contacten die herstelinspanningen ondersteunden. Maar het effect van deze beide veranderingen op het vermogen om zich van alcohol te onthouden was ongeveer dubbel zo sterk voor mannen als voor vrouwen. Daarentegen hadden vrouwen veel meer dan mannen baat bij het verbeterde vertrouwen in hun vermogen om zich te onthouden op momenten dat ze verdrietig of depressief waren. “Het is opvallend dat dit effect zo goed als afwezig was bij mannen, terwijl het in belangrijke mate bijdroeg tot het vermogen van vrouwen om zich te onthouden en om het aantal drankjes dat ze dronken te beperken,” zegt Hoeppner. Verscheidene factoren die hielpen om de intensiteit van het drinken bij mannen te verminderen – zoals minder depressie en minder vrienden die aanzetten tot drinken – bleken niet zo belangrijk te zijn om vrouwen te helpen.
Kelly zegt, “AA helpt zowel mannen als vrouwen nuchter te blijven na de behandeling door nuchtere sociale netwerken te versterken en het vertrouwen in het omgaan met risicovolle sociale situaties te vergroten. In termen van alcoholisme herstel meer in het algemeen, vonden we het vermogen om negatieve stemmingen en emoties te hanteren belangrijk voor vrouwen, maar niet voor mannen. Omgekeerd was het kunnen omgaan met sociale situaties met een hoog risico – zoals het bijwonen van sport- of andere evenementen waarbij mensen waarschijnlijk drinken – belangrijk voor mannen maar niet voor vrouwen. Deze verschillen suggereren dat bij vrouwen het vinden van alternatieve manieren om met negatieve emoties om te gaan, herstelvoordelen kan opleveren, terwijl bij mannen een grotere aandacht voor het omgaan met sociale gelegenheden waarbij gedronken wordt, herstel kan bevorderen.
“Wat betreft de intensiteit van het drinken – het aantal consumpties op dagen dat iemand drinkt – omdat de variabelen die we onderzochten slechts ongeveer de helft van de effecten van AA voor vrouwen verklaarden, moeten er andere factoren meespelen die niet in onze analyse werden opgenomen,” voegt hij eraan toe. “Er is meer werk nodig om de biopsychosociale effecten van AA-deelname voor het verbeteren van het herstel van alcoholverslaving volledig in kaart te brengen, met name bij vrouwen.”
De studie werd gefinancierd door subsidies van het National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism en het National Institute on Drug Abuse.