Geschreven door:
prof. Muntzer Mughal
chirurg
Gepubliceerd: 02/01/2018
Edited by: Jay Staniland
Een tracheoesofageale fistel (TOF) is een abnormale verbinding tussen de luchtpijp (trachea) en de slokdarm (slokdarm).
Tracheoesofageale fistels zijn ofwel aangeboren of verworven, waarbij congenitale fistels vaker voorkomen en zich kort na de geboorte presenteren, en worden behandeld door kinderchirurgen. Dit artikel gaat over de presentatie en behandeling van verworven tracheoesofageale fistels bij volwassenen.
Wat veroorzaakt verworven tracheoesofageale fistels bij volwassenen?
De slokdarm staat in contact met de luchtpijp over de gehele lengte van de hals tot halverwege de borstkas. Een fistel kan op elk niveau langs dit contactgebied ontstaan. Bij volwassenen zijn de meeste TOF’s het gevolg van een aantal aandoeningen.
Hieronder vallen kwaadaardige aandoeningen van de luchtpijp, zoals slokdarmtumoren en daardoor veroorzaakte weefselnecrose, en trauma door ingrepen aan de luchtpijp of de slokdarm, zoals stenting van de slokdarm en tracheostomie. TOF’s worden steeds meer gezien als een complicatie van vaak succesvolle behandeling van slokdarmmaligniteiten, bijvoorbeeld met chemoradiotherapie en stenting.
Wat zijn de symptomen van tracheoesofageale fistels?
Als de TOF klein is, kunnen er geen symptomen zijn, maar als de fistel groot genoeg is om speeksel of vocht van de slokdarm in de luchtpijp te laten stromen, zal de presentatie bestaan uit een terugkerende hoest, vooral bij eten en drinken, evenals terugkerende infecties van de borstkas.
De TOF kan worden gediagnosticeerd met radiologische beeldvorming, hetzij met een contrastslik of CT-scan, hetzij met bronchoscopie.
Hoe wordt een tracheoesophageale fistel behandeld?
De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak van de TOF, alsmede van de plaats en de grootte van de fistel. TOF’s zijn zeldzaam en vereisen de expertise van een multidisciplinair team om de beste resultaten te bereiken. De vereiste vaardigheden omvatten de expertise van interventionele gastro-enterologen, ademhalingsartsen, thoraxchirurgen en UGI-chirurgen.
De ideale behandeling voor een TOF is deze operatief te sluiten, waarbij ervoor wordt gezorgd dat de onderliggende ziekte ook wordt behandeld. De operaties kunnen technisch uitdagend zijn en vereisen ervaring in het opereren aan de luchtpijp en de slokdarm en de vaardigheid om de slokdarm te reconstrueren met behulp van de maag of de dikke darm. Bij hoge TOF’s is ook de expertise vereist om in de hals te kunnen opereren en ervoor te zorgen dat er geen schade wordt toegebracht aan de zenuwen die de stembanden van bloed voorzien.
Er zijn maar heel weinig centra in het Verenigd Koninkrijk die over de expertise beschikken om TOF’s te behandelen. Klik hier om een afspraak te maken met een tracheo-oesofageale specialist.
Gevalstudies van patiënten met een tracheoesofageale fistel
Patiënt A
Deze patiënt presenteerde zich op 29-jarige leeftijd met een paar jaar voorgeschiedenis van symptomen waarvan gedacht werd dat ze aan astma te wijten waren. Toen behandeling voor astma geen verbetering gaf, onderging zij verdere onderzoeken, waaronder een CT-scan die een kleine TOF aan de wortel van haar hals liet zien. Zij onderging een beoordeling hiervan met een bronchoscopie en een slokdarmscopie waarna een operatie werd uitgevoerd via de hals om de fistel te sluiten en spierweefsel tussen de gescheiden slokdarm en luchtpijp te plaatsen. Zij herstelde zonder problemen en werd een week later ontslagen terwijl haar klachten waren verdwenen.
Patiënt B
Deze patiënte was bekend met een aandoening genaamd sclerodermie, die de slokdarm aantast en slikproblemen tot gevolg heeft. Zij presenteerde zich met een verslechtering van haar slikken op de leeftijd van 55 jaar en onderging een endoscopie. Deze toonde een afwijking in de slokdarm en er werd een biopsie verricht en het pathologisch rapport toonde een B-cel lymfoom aan. Zij onderging succesvolle chemotherapie hiervoor maar ontwikkelde als gevolg daarvan helaas een TOF.
Ze onderging een sluiting van de fistel samen met de verwijdering van de zieke slokdarm, en een daaropvolgende reconstructie waarbij van haar maag een buis werd gemaakt die vervolgens onder het borstbeen naar de hals werd gebracht en daar werd verbonden met de gezonde resterende slokdarm in de hals. Hoewel zij een lekkage ontwikkelde uit de verbinding in de hals, genas dit uiteindelijk en zij is nu in staat om goed te slikken en is genezen van haar fistel.