Upadacitinib (ABT-494) is een Janus kinase 1-remmer die wordt ontwikkeld door AbbVie voor de behandeling van de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, atopische dermatitis, artritis psoriatica, axiale SpA, reuscelarteritis, arteritis Takayasu en ankylosing spondylitis (AS).
De EU en de VS hebben upadacitinib in 2019 goedgekeurd onder de merknaam Rinvoq voor de behandeling van reumatoïde artritis (RA).
Hoe werkt upadacitinib?
AS is een progressieve inflammatoire auto-immuunziekte die de gewrichten van de wervelkolom aantast. Naarmate de ziekte voortschrijdt, vormen zich calciumafzettingen op de plaatsen waar de gewrichtsbanden aan de botten van de wervelkolom hechten. Dit leidt tot verminderde flexibiliteit van de rug.
Janus kinase (JAK)-remmers, ook bekend als jakinibs, zijn ziektemodificerende behandelingen die gericht zijn tegen de JAK-enzymen. Deze enzymen bevinden zich in cellen en spelen een belangrijke rol bij cytokinesignalering.
Veel ziekten van het immuunsysteem zijn gerelateerd aan abnormale productie van cytokinen, een groep eiwitten die helpen bij de communicatie tussen cellen. Bijvoorbeeld, een cytokine genaamd interleukine-2 (IL-2) stimuleert de productie van T-cellen, een gespecialiseerd type immuuncel. Nadat een cytokine zich aan zijn receptor heeft gebonden, dragen JAK’s bij aan de processen binnen de cel om een immuun- of ontstekingsreactie te produceren. Daarom kunnen JAK-remmers een belangrijke rol spelen bij auto-immuunziekten zoals AS, omdat ze immuunreacties onderdrukken.
Upadacitinib in klinische proeven
Onderzoekers evalueerden de farmacokinetiek (in feite, wat het lichaam doet met een geneesmiddel), veiligheid en verdraagbaarheid van upadacitinib in een fase 1 klinische studie (NCT01741493) bij gezonde vrijwilligers en mensen met RA.
De resultaten van de studie ondersteunden verder onderzoek van de potentiële therapie in fase 2-studies bij RA (NCT02720523 en NCT02049138), de ziekte van Crohn (NCT02782663 en NCT02365649), colitis ulcerosa (NCT02819635), en atopische dermatitis (NCT02925117). Onderzoekers testen de verbinding ook in een aantal fase 3-studies.
Een multicenter, gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde fase 2b/3-studie (NCT03178487) is ook aan de gang om de veiligheid en effectiviteit van upadacitinib te evalueren bij mensen met actieve AS. Onderzoekers schatten dat de studie in november 2020 zal zijn voltooid.
Andere details
De meest voorkomende bijwerkingen van upadacitinib zijn hoofdpijn, misselijkheid, en infecties van de bovenste luchtwegen en urinewegen.
Laatst bijgewerkt: 31 aug. 2020
***
Ankylosing Spondylitis News is strikt een nieuws- en informatiewebsite over de ziekte. Het geeft geen medisch advies, diagnose of behandeling. Deze inhoud is niet bedoeld als vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Vraag altijd advies aan uw arts of een andere gekwalificeerde gezondheidswerker als u vragen hebt over een medische aandoening. Negeer nooit professioneel medisch advies en wacht ook nooit met het inwinnen ervan vanwege iets dat u op deze website hebt gelezen.