Hoewel intelligentie en wijsheid hetzelfde lijken, zijn er waarneembare, kwalitatieve verschillen tussen de twee.
Deze verschillen houden rechtstreeks verband met het feit dat onze geest werkt op een lager en op een hoger niveau. Het lagere niveau van de geest is in hoge mate rationeel en houdt zich voornamelijk bezig met onze directe omgeving.
Het hogere niveau van de geest daarentegen houdt zich bezig met denken van hogere orde door kennis uit mentale, emotionele en fysieke ervaringen met elkaar te verbinden. Het lagere niveau en het hogere niveau van denken zijn respectievelijk verbonden met intelligentie en wijsheid.
Daarnaast betekent intelligent zijn niet noodzakelijkerwijs dat je een wijs persoon bent. Intelligentie heeft het potentieel om zich over een lange periode in wijsheid te manifesteren. Dit is de reden waarom we wijsheid associëren met ouderen.
Wat is intelligentie?
Intelligentie verwijst naar iemands vermogen om kennis te verwerven en toe te passen. Kennis is het theoretisch of praktisch begrip van een bepaald onderwerp. In wezen is het een abstract begrip, omdat de definitie van intelligentie wordt bepaald door maatschappelijke omstandigheden en de beschikbaarheid van wetenschappelijke informatie. Daarom is het belangrijk te erkennen dat intelligentie meer samenhangt met iemands capaciteiten dan met wat hij al weet.
In termen van functioneren in de maatschappij zijn intelligente mensen in staat om moeiteloos nieuwe vaardigheden op te pikken, effectief problemen op te lossen en complexe ideeën te doorgronden. Vaak wordt iemands intelligentie getest aan de hand van allerlei tests. Op maatschappelijk niveau wordt onze intelligentie getest gedurende ons hele leven en binnen verschillende bureaucratische instellingen zoals school en universiteit.
Het is ook belangrijk te erkennen dat intelligentie niet noodzakelijkerwijs gekoppeld is aan de morele basis van een individu. Er zijn een aantal scenario’s waarin mensen hun intelligentie hebben gebruikt om de wet te overtreden of de mensen om hen heen te kwetsen. Een intelligent persoon kan zowel progressieve als regressieve kennis effectief begrijpen.
Wat is wijsheid?
Wijsheid is aanzienlijk moeilijker te conceptualiseren dan intelligentie. Er zijn allerlei onvoorspelbare factoren die ertoe bijdragen dat iemand als wijs wordt beschouwd. Men kan wijsheid niet testen door een IQ test of enige andere vorm van testen af te nemen. Wijsheid omvat het verkrijgen van kennis door ervaring en kritisch oordeel. Het is onvermijdelijk dat ieders ervaringen objectief en subjectief verschillend zijn. Daarom manifesteert wijsheid zich op vele verschillende manieren.
Karakteristiek voor wijsheid is het vermogen om de waarheid en geldigheid van vergaarde kennis vast te stellen. Bovendien wordt zij gewoonlijk ontwikkeld door het ondergaan van negatieve en positieve ervaringen die iemands waarden en morele kompas ontwikkelen. Daarom is wijsheid het samengaan van iemands verzamelde kennis en zijn vermogen om deze kennis te synthetiseren met behulp van zijn moreel begrip van de wereld.
In relatie tot de eerder genoemde ideeën; wijsheid is vaak in verband gebracht met spiritualiteit en religie. Er is geen definitief verband; maar wijze mensen nemen vaak een mentaliteit van ‘persoonlijke groei’ aan – een kenmerk van de meeste spirituele en religieuze praktijken.
Gelijkenissen tussen intelligentie en wijsheid
Zowel intelligentie als wijsheid zijn gericht op het idee van het vergaren van nuttige kennis. Bovendien is het meestal onmogelijk om uitsluitend intelligent en uitsluitend wijs te zijn. De meeste mensen of vertonen kenmerken van beide op verschillende gebieden. Daarnaast zijn zowel intelligentie als wijsheid verbonden met de werking van de geest. De geest is een krachtige en complexe entiteit die het potentieel heeft om te verschuiven en te veranderen, afhankelijk van sociale en omgevingsfactoren.
Samenvattend zijn de overeenkomsten tussen intelligentie en wijsheid onder meer:
- Ze zijn beide gerelateerd aan het vergaren en synthetiseren van kennis
- Ze zijn beide onafhankelijke concepten, maar toch bestaan ze samen.
- Ze zijn beide van invloed op hoe een individu zich bezighoudt met zijn directe fysieke omgeving.
Verschillen tussen Intelligentie en Wijsheid
Intelligentie en wijsheid zijn twee eigenschappen van de geest die onvermijdelijk elkaars pad kruisen. Het is onwaarschijnlijk voor een intelligent individu om zijn hele leven te leven zonder een vorm van wijsheid op te doen. Dit is vooral waar omdat wijsheid een ontegenzeggelijk subjectieve karaktereigenschap is. De beste manier om te bepalen of iemand wijs is, is zijn gedrag te observeren en te beoordelen of hij in staat is ethische overwegingen te onderkennen. Deze overwegingen zijn echter voortdurend aan verandering onderhevig. Daardoor is het onmogelijk het ware gezicht van wijsheid te identificeren.
Een vergelijkende Tabel: Intelligentie en wijsheid
Inzicht in de verschillen
Het is gemakkelijker om het verschil tussen kennis en wijsheid te conceptualiseren wanneer de concepten worden toegepast op praktische voorbeelden. Intelligentie en wijsheid zijn abstracte begrippen die moeilijk te vatten zijn zonder hun manifestatie in de echte wereld te begrijpen.
Mensen zullen vaak kenmerken van intelligentie toeschrijven aan succesvolle figuren zoals Bill Gates, de befaamde medeoprichter van Microsoft. Zijn begrip van zijn directe omgeving inspireerde hem tot het creëren van een praktische IT-software die het intellectuele eigendom en het potentieel van andere intelligente mensen bevordert. Bill Gates kan nog steeds als een wijs individu worden beschouwd. Zijn intelligentie was de katalysator van zijn succes en zijn wijsheid heeft hem in staat gesteld zijn succes decennialang te handhaven.
Aan de andere kant wordt wijsheid vaak getoond door progressieve, succesvolle politieke of religieuze leiders. Dit zijn het soort leiders die zich tot de wereld verhouden door de variatie aan mogelijkheden en kansen te begrijpen die bijdragen tot het verkrijgen van kennis. Een wijs individu is vaak zelfbewust en gelooft vast in het streven naar wat juist is. Veel mensen zouden Nelson Mandela omschrijven als een aartsvader van wijsheid. Wijze mensen hebben een holistisch begrip van hun omgeving en gebruiken hun kennis vaak om langdurige, zinvolle veranderingen te bewerkstelligen.
De Franse romanschrijver Marcel Proust vatte dit idee samen door te zeggen: “Wij krijgen wijsheid niet; wij moeten haar zelf ontdekken na een reis die niemand voor ons kan maken of ons kan besparen.”