Begrijpen van misbruik
Mensen hebben moeite om de motieven te begrijpen van mensen die betrokken zijn bij misbruik. Waarom mensen ervoor kiezen andere mensen te misbruiken is een veel voorkomende vraag. Waarom (volwassen) mensen die mishandeld worden ervoor kiezen om in een mishandelende relatie te blijven is een andere. Geen van beide vragen heeft eenvoudige antwoorden en zelfs de sterkste poging om jezelf te onderwijzen over waarom mensen deze schijnbaar irrationele keuzes maken zal niet leiden tot volledig begrip. Misbruiksituaties moeten beleefd en ervaren worden voordat hun interne logica enige zin heeft. We kunnen echter ons best doen om het te begrijpen.
Waarom misbruiken mensen?
De eerste vraag, “Waarom misbruiken mensen andere mensen?” heeft meerdere antwoorden. Sommige misbruikers hebben het misbruik van hun ouders geleerd. Hun vroege geschiedenis bestond uit zelf misbruik ontvangen en/of anderen misbruikt zien worden (de ene ouder misbruikt de andere of hun broer of zus, etc.). Als gevolg daarvan is misbruik de normale levensvoorwaarde voor deze mensen. Deze mensen hebben een bepaalde relatiedynamiek geïnternaliseerd, namelijk de complementaire rollen van “misbruiker” en “slachtoffer”. Zij kennen en begrijpen de terreur van het hulpeloze slachtoffer zijn ten volle vanuit hun eigen jeugdervaring. Het tegenovergestelde van slachtoffer zijn is niet eenvoudigweg afzien van misbruik; het is in plaats daarvan, misbruik te plegen. Als ze de keuze krijgen tussen het slachtoffer zijn dat geen controle meer heeft, of de misbruiker die wel controle heeft, geven sommige van deze mensen op latere leeftijd de voorkeur aan de rol van misbruiker. Als ze volwassen worden, draaien ze deze relatiedynamiek gewoon om en beginnen de “misbruiker” kant van de relatiedynamiek die ze hebben geleerd uit te voeren. Door ervoor te kiezen de agressor en de mishandelaar te zijn, kunnen zij voor het eerst het gevoel krijgen dat zij hun eigen lot in handen hebben en niet aan de genade van anderen zijn overgeleverd. Dat zij daarbij anderen kwetsen, kan ongeregistreerd blijven of slechts als een vaag deel van hun bewustzijn voorkomen.
Abtief gedrag kan ook het gevolg zijn van geestelijke gezondheidsproblemen of stoornissen. Bijvoorbeeld, iemand met woedebeheersingsproblemen, een diagnose van intermitterende explosieve stoornis, of een drank- of drugsprobleem kan gemakkelijk uit de hand lopen tijdens ruzies (bijv. omdat er iets mis is met hun vermogen om zichzelf op hersenniveau te remmen) en verbaal of fysiek uitvallen naar hun partners en afhankelijke personen.
Weer andere mensen die mishandelen eindigen met mishandelen omdat zij een empathisch tekort hebben, hetzij door een of andere hersenbeschadiging, of omdat zij zelf als kind zo mishandeld zijn dat hun aangeboren empathische vermogens zich nooit goed ontwikkeld hebben. Dergelijke misbruikers kunnen of willen zich niet verhouden tot andere mensen als mensen, en kiezen er in plaats daarvan voor hen te behandelen als objecten. In feite verwarren zij mensen met dingen. Ze behandelen mensen alsof ze er alleen maar zijn voor hun gemak en verder geen onafhankelijk, belangrijk leven hebben. Misbruikers die mensen op deze manier behandelen zijn zeer waarschijnlijk psychisch ziek, en mogelijk ook medisch ziek. Zij kunnen een antisociale (sociopathische, psychopathische) of narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben, en zij kunnen woede- of impulscontroleproblemen hebben en daarbovenop nog eens drugsmisbruik! Zulke mensen kunnen misbruik maken vanwege de voordelen die zij daarvan ondervinden, bijvoorbeeld seksuele of financiële bevrediging, of de eenvoudige verleiding van macht over het leven van andere mensen. Denk aan een dictator die in je opkomt en je hebt de verpersoonlijking van dit type mens (Saddam Hussain lijkt goed te passen en komt gemakkelijk in je op). Het personage van Tony Soprano uit de televisieserie “The Sopranos” van HBO is ook een goed voorbeeld van dit type. Wat Tony’s karakter zo interessant maakt om naar te kijken is dat hij zich bewust is van zijn neiging tot narcistische sociopatie en er soms met wisselend succes tegen vecht.