In ieder van ons huist een heilige ruimte: de ziel. De geest drukt uit wat in de ziel is. Afscheiding en verlies trekken ons naar die ruimte om onze gedachten, emoties en handelingen te verwerken. Het koesteren van die ruimte leidt ons van pijn naar aanvaarding, van twijfel naar geloof en van wanhoop naar hoop. Volwassen overtuigingen houden ons vast terwijl we ons door de taken van rouw heen werken.
J. W. Worden onderscheidt vier taken bij het rouwen: het verlies accepteren, de pijn van het verlies erkennen, ons aanpassen aan een nieuwe omgeving en opnieuw investeren in de realiteit van een nieuw leven. De taken van rouw zijn geen staten van voltooiing maar een fluctuerend proces om zich aan te passen aan een nieuwe normale levensstijl zonder wat verloren ging.
Verdriet is een teken dat we iets liefhadden dat meer is dan onszelf … maakt ons waardig om te lijden met de rest van de wereld
Joan Chittister
Bedenk dat de pijn van verlies deel uitmaakt van het proces van spirituele vorming en kracht, net zoals oefening deel uitmaakt van fysieke fitheid. Sommigen nodigen hun hogere geestelijke wezen uit om troost te brengen. Anderen intensiveren hun inspanningen om er bovenuit te stijgen. Weer anderen nemen het op in hun levenssysteem. Enkelen negeren het, in de hoop dat het weggaat.
Herfst is het proces van herinneren en verlangen, een spiritueel partnerschap met de existentiële realiteit van verlies. Spirituele aanwezigheid biedt troost tijdens de winter van emotionele reorganisatie. De lente valideert de spirituele wederopstanding van aanpassing aan het leven zonder wat verloren was. Spirituele zorg in de zomer van rouw herinvesteert emotionele energie in andere relaties.
Rouw beïnvloedt de hele persoon. Het verandert slaap-, voedings- en bewegingsgewoonten. Het triggert verdrietige emoties. Het bepaalt bepaalde acties die moeten worden ondernomen om zaken en leven op een andere manier aan te pakken.
Het betrekken van spiritualiteit bij de taken van rouw heeft invloed op gedachten, emoties en acties, niet alleen op de gevoelens. Gezonde spiritualiteit en geloof houden het grotere geheel in het oog. Het omzeilt een ongezonde opeenhoping van emoties. Hoop leidt iemand met vertrouwen een onzekere toekomst in.
Worden’s taken vragen om een spirituele component.
Taak 1: Accepteer de realiteit van het verlies
Rouwen is een natuurlijk proces van het leven.
“Rouwen is liefde die niet wil loslaten.”
Earl A. Grollman – Living with Loss, Healing with Hope: A Jewish Perspective
Het aloude spreekwoord erkende dat er voor elk doel een tijd is: geven en wegnemen, huilen en lachen, rouwen en dansen. Niemand houdt ervan iets of iemand te verliezen. De basis van geestelijke zorg begint met acceptatie dat de uiteindelijke controle in de handen van een groter iemand ligt. Rouwen is het proces van herinneren, gedenken en het te ruste leggen van de geliefde. Rouwverwerking over het verlies waaraan men zich probeert aan te passen, betekent het helen van een gebroken hart.
Taak 2: Ervaar de pijn van het verdriet
“De cyclus van rouw heeft zijn eigen tijdschema. Totdat die cyclus is geëerd en voltooid, bewegen we ons op het levenspad met een anker naar beneden.”
Ann Linnea – Diepwater Passage.
Giet je verdriet uit. Het verhaal gaat over een Engelse professor wiens goede vriend overleed. Hij ging naar huis, speelde de droevigste muziek die hij kende, dompelde zich onder in zijn verdriet en goot het er intens uit.
“Als de tranen komen… zwem ik in een gewijde stroom… Mijn hart is aan het werk. Mijn ziel is wakker.”
Mary Margaret Funk – Thoughts Matter
De gave van tranen betekent delen in een verhaal. Toen een priester zijn ochtendwandeling maakte met zijn metgezel, hoorde hij gehuil uit een huis. Hij informeerde ernaar en ontdekte dat hun kind was gestorven en dat de familie rouwde. Zonder aarzelen ging hij bij het gezin zitten en huilde met hen mee. Op de terugweg naar het klooster vroeg de metgezel of zijn meester het gezin kende. Hij antwoordde: “Nee.” Verbijsterd vroeg de metgezel waarom de priester met hem huilde. “Zodat ik hun verdriet kan delen” (Aaron Zerah in As You Rieve: Consoling Words From Around the World)
Task 3: Adjust to an Environment without the Decease
Verdriet kan een last of een geschenk zijn. De blijvendheid om te moeten missen wat verloren is gegaan, kan overweldigend zijn. De westerse cultuur conditioneert individuen om te bezitten, niet om los te laten. Het duidt op eenzaamheid, hulpeloosheid, isolement, verlies van identiteit en relationele betrokkenheid. Er is niets dat we voor altijd kunnen bezitten in deze wereld. Spiritualiteit geeft reden om verder te kijken dan materialiteit.
Taak 4: Emotionele energie terugtrekken en opnieuw investeren in andere relaties
“Verdriet is een teken dat we iets meer liefhadden dan onszelf …. maakt ons waardig om te lijden met de rest van de wereld”
Joan Chittister – Evangeliedagen
Inzicht in een goddelijk gezichtspunt verplaatst iemand van levenslang verdriet naar een grotere visie op hoe het leven op een andere manier kan worden ervaren.
Hier zijn enkele uitspraken om over na te denken:
-
Moge ik leven en dood, verlies en verdriet volledig onder ogen zien.
-
Moge ik openstaan voor de pijn van verdriet.
-
Moge ik de innerlijke bronnen vinden om aanwezig te zijn bij mijn verdriet.
-
Moge liefdevolle vriendelijkheid mij ondersteunen.
-
Moge ik mijn verdriet aanvaarden, in de wetenschap dat ik mijn verdriet niet ben.
-
Moge ik mijn menselijke beperkingen met mededogen aanvaarden.
-
Moge ik mijn woede, angst, bezorgdheid en verdriet aanvaarden.
-
Moge ik mijzelf vergeven voor het niet voorzien in de behoeften van mijn dierbare.
-
Mag ik mezelf vergeven voor fouten die ik heb gemaakt en dingen die ik niet heb gedaan.
-
Mag verdriet me de weg wijzen naar mededogen
-
Mag ik open zijn tegenover anderen en mezelf over mijn ervaring van lijden en verlies.
-
Mag ik liefde en mededogen van anderen ontvangen.
-
Moge ik vrede en kracht vinden om mijn hulpbronnen te gebruiken om anderen te helpen.
-
Moge allen die rouwen, bevrijd worden van hun verdriet.
Onvermijdelijk komt spiritualiteit om de hoek kijken wanneer iemand verlies ervaart. Het beïnvloedt verdriet, en verdriet beïnvloedt heiligheid. Het geloof kan worden uitgedaagd, ondermijnd, troostend of een nieuwe ontdekkingstocht zijn. Spirituele oefening maakt de zoektocht naar betekenis na een verlies mogelijk. Het biedt troost door de uitdrukking van rouw via rituelen en relaties. Het stabiliseert tijdens de aanpassing zonder wat verloren is gegaan. Het geeft richting aan het opnieuw leren door nieuwe ervaringen en relaties. Het versterkt de voorbereiding op persoonlijke onsterfelijkheid.
Stel je voor dat goddelijkheid aan jouw kant staat. Zoek troost en ontvang vernieuwing vanuit uw heilige ruimte. Accepteer de spirituele lessen van verdriet, zoals waardering voor het leven, hechtere relaties en transformatieve groei.