Co to jest ABA?
Analiza zachowania jest naukowym badaniem zachowania. Stosowana analiza zachowania (ABA) jest zastosowaniem zasad uczenia się i motywacji z analizy zachowania oraz procedur i technologii wywodzących się z tych zasad do rozwiązywania problemów o znaczeniu społecznym. Wiele dekad badań potwierdziło słuszność terapii opartych na ABA.
Raport Maine Administrators of Services for Individuals with Disabilities (MADSEC) Autism Task Force (2000) zawiera zwięzły opis, sporządzony przez niezależne ciało ekspertów:
W ciągu ostatnich 40 lat, kilka tysięcy opublikowanych badań udokumentowało skuteczność ABA w szerokim zakresie:
- Populacji (osoby z chorobami psychicznymi, zaburzeniami rozwoju i zaburzeniami uczenia się),
- Interwencjonistów (rodzice, nauczyciele i personel),
- Ustawień (szkoły, domy, instytucje, domy grupowe, szpitale i centra biznesowe), oraz
- Zachowań (umiejętności językowe, społeczne, akademickie, rekreacyjne i funkcjonalne życiowe, agresja, Samookaleczanie, zachowania opozycyjne i stereotypowe)
ABA jest procesem systematycznego stosowania interwencji opartych na zasadach teorii uczenia się w celu poprawy społecznie istotnych zachowań w znaczącym stopniu i wykazania, że zastosowane interwencje są odpowiedzialne za poprawę zachowania (Baer, Wolf & Risley, 1968; Sulzer-Azaroff & Mayer, 1991). W CARD® wykorzystywane są wszystkie odpowiednie metody nauczania oparte na dobrze ugruntowanych zasadach ABA.
Trening prób dyskretnych
Trening prób dyskretnych (DTT) jest szczególną strategią nauczania ABA, która umożliwia uczącemu się nabycie złożonych umiejętności i zachowań poprzez opanowanie najpierw podkomponentów danej umiejętności. Na przykład, jeśli ktoś chce nauczyć osobę domagającą się pożądanej interakcji, jak na przykład „Chcę się pobawić”, może najpierw nauczyć ją podkomponentów tej umiejętności, takich jak poszczególne dźwięki składające się na każde słowo prośby lub oznaczanie przyjemnych zajęć rekreacyjnych jako „zabawa”. Wykorzystując techniki nauczania oparte na zasadach analizy zachowania, uczeń stopniowo jest w stanie samodzielnie wykonać wszystkie umiejętności składowe. Po nabyciu poszczególnych komponentów, są one łączone ze sobą, aby umożliwić opanowanie docelowej, złożonej i funkcjonalnej umiejętności. Ta metodologia jest bardzo skuteczna w nauczaniu podstawowych umiejętności komunikacyjnych, zabawowych, motorycznych i codziennego życia.
Początkowo programy ABA dla osób z autyzmem wykorzystywały tylko DTT, a program nauczania koncentrował się na nauczaniu podstawowych umiejętności, jak wspomniano powyżej. Jednakże programy ABA, takie jak program realizowany w Centrum Autyzmu i Zaburzeń Pokrewnych (CARD®), nadal ewoluują, kładąc większy nacisk na generalizację i spontaniczność nabywanych umiejętności. W miarę postępów pacjentów i rozwijania bardziej złożonych umiejętności społecznych, ścisłe podejście DTT ustępuje miejsca zabiegom, które zawierają inne komponenty.
Szczególnie, istnieje wiele słabości DTT, w tym fakt, że DTT jest przede wszystkim inicjowane przez nauczyciela, środki wzmacniające stosowane w celu zwiększenia odpowiedniego zachowania są zazwyczaj niezwiązane z docelową reakcją, a powtarzanie odpowiedzi może często występować. Ponadto, deficyty w obszarach takich jak emocjonalne zrozumienie, przyjmowanie perspektywy i innych funkcji wykonawczych, takich jak umiejętności rozwiązywania problemów, muszą być również adresowane, a podejście DTT nie jest najbardziej skutecznym środkiem, aby to zrobić.
Chociaż metodologia DTT jest integralną częścią programów opartych na ABA, inne strategie nauczania oparte na zasadach analizy zachowania, takie jak Natural Environment Training (NET), mogą być stosowane do bardziej złożonych umiejętności. NET w szczególny sposób eliminuje wyżej wymienione słabości DTT, ponieważ wszystkie umiejętności są nauczane w bardziej naturalnym środowisku, w bardziej „zabawowy” sposób. Co więcej, bodźce wzmacniające stosowane w celu zwiększenia właściwego reagowania są zawsze bezpośrednio związane z zadaniem, np. osoba jest uczona wypowiadać słowo oznaczające preferowany przedmiot, taki jak „samochód”, a jako bodziec wzmacniający otrzymuje dostęp do samochodu w zależności od poprawnej odpowiedzi. NET jest tylko jednym z przykładów różnych strategii nauczania stosowanych w kompleksowym programie opartym na ABA. Inne podejścia, które nie są zazwyczaj zawarte w ścisłym DTT obejmują bezbłędne procedury nauczania i Fluency-Based Instruction (FBI).
Baer, D., Wolf, M., & Risley, R. (1968). Some current dimensions of applied behavior analysis. Journal of Applied Behavior Analysis, 1, 91 – 97.
Baer, D., Wolf, M., & Risley, R. (1987). Some still-current dimensions of applied behavior analysis. Journal of Applied Behavior Analysis, 20, 313 – 327.
Maine Administrators of Services for Children with Disabilities (MADSEC) (2000). Report of the MADSEC Autism Task Force.
Myers, S. M., & Plauché Johnson, C. (2007). Postępowanie z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Pediatrics, 120, 1162-1182.
Narodowa Akademia Nauk (2001). Kształcenie dzieci z autyzmem. Commission on Behavioral and Social Sciences and Education.
New York State Department of Health, Early Intervention Program (1999). Clinical Practice Guideline: Report of the Recommendations: Autyzm / Pervasive Developmental Disorders: Assessment and Intervention for Young Children (Age 0-3 years).
Sulzer-Azaroff, B. & Mayer, R. (1991). Analiza zachowania dla trwałej zmiany. Fort Worth, TX: Holt, Reinhart & Winston, Inc.
U.S. Department of Health and Human Services (1999). Mental Health: A Report of the Surgeon General. Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services, Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Center for Mental Health Services, National Institutes of Health, National Institute of Mental Health.
Reliable Measurement
ABA jest dyscypliną obiektywną. ABA koncentruje się na rzetelnym pomiarze i obiektywnej ocenie obserwowalnego zachowania. Rzetelny Pomiar (RM) wymaga, aby zachowania były zdefiniowane obiektywnie. Niejasne terminy, takie jak gniew, depresja, agresja lub napady złości, są ponownie definiowane w obserwowalnych i wymiernych terminach, więc ich częstotliwość, czas trwania lub inne mierzalne właściwości mogą być bezpośrednio rejestrowane (Sulzer-Azaroff & Mayer, 1991). Na przykład cel, jakim jest redukcja agresywnych zachowań jednostki, może definiować „agresję” jako: „próby, epizody lub zdarzenia (każde oddzielone 10 sekundami) gryzienia, drapania, szczypania lub ciągnięcia za włosy”. „Inicjowanie interakcji społecznych z rówieśnikami” może być zdefiniowane jako „patrzenie na kolegę z klasy i werbalizowanie odpowiedniego pozdrowienia.”
Interwencje ABA wymagają demonstracji zdarzeń, które są odpowiedzialne za wystąpienie lub niewystąpienie zachowania. ABA wykorzystuje metody analizy, które dają przekonujące, powtarzalne i koncepcyjnie sensowne demonstracje, jak osiągnąć określone zmiany w zachowaniu (Baer & Risley, 1987). Ponadto, te zachowania są oceniane w odpowiednich warunkach, takich jak szkoły, domy i społeczności. Wykorzystanie eksperymentalnego projektu pojedynczego przypadku do oceny skuteczności zindywidualizowanych interwencji jest istotnym składnikiem programów opartych na metodologii ABA.
Proces ten obejmuje następujące elementy:
- Wybór przeszkadzającego zachowania lub deficytu umiejętności behawioralnych;
- Identyfikacja celów i zadań;
- Określenie metody pomiaru docelowych zachowań;
- Ocena aktualnych poziomów wykonania (linia bazowa);
- Projektowanie i wdrażanie interwencji, które uczą nowych umiejętności i/lub redukują przeszkadzające zachowania;
- Ciągły pomiar docelowych zachowań w celu określenia skuteczności interwencji; oraz
- Bieżąca ocena skuteczności interwencji, z modyfikacjami dokonywanymi w razie potrzeby w celu utrzymania i/lub zwiększenia zarówno skuteczności, jak i efektywności interwencji (MADSEC, 2000, s. 21-23).
Jak opisano powyżej w raporcie MADSEC, metody leczenia oparte na ABA są obecnie uważane za złoty standard interwencji terapeutycznych i edukacyjnych dla osób z autyzmem. Duża ilość dowodów naukowych wspierających terapie ABA dla osób z autyzmem doprowadziła wiele innych niezależnych organów do poparcia skuteczności ABA, w tym U.S. Surgeon General, New York State Department of Health, the National Academy of Sciences, and the American Academy of Pediatrics (patrz lista referencyjna poniżej dla źródeł).
Social Significant Behaviors
„Socially significant behaviors” include reading, academics, social skills, communication, and adaptive living skills. „Adaptacyjne umiejętności życiowe” obejmują umiejętności motoryczne brutto i drobne, jedzenie i przygotowywanie posiłków, toaletę, ubieranie się, osobistą samoopiekę, umiejętności domowe, czas i punktualność, pieniądze i wartość, orientację w domu i społeczności oraz umiejętności zawodowe.
MetodyABA są wykorzystywane do wspierania osób z autyzmem na co najmniej sześć sposobów:
- W celu zwiększenia zachowań (np, procedury wzmacniające w celu zwiększenia zachowań zadaniowych lub interakcji społecznych);
- Nauczanie nowych umiejętności (np. systematyczne instrukcje i procedury wzmacniające w celu nauczania funkcjonalnych umiejętności życiowych, umiejętności komunikacyjnych lub umiejętności społecznych);
- Utrzymywanie zachowań (np, nauczanie samokontroli i procedur samokontroli w celu utrzymania i uogólnienia umiejętności społecznych związanych z pracą);
- Uogólnianie lub przenoszenie zachowań z jednej sytuacji lub reakcji na inną (np, od wypełniania zadań w pokoju zasobów do wykonywania równie dobrze w klasie ogólnodostępnej);
- ograniczenie lub zawężenie warunków, w których występują zakłócające zachowania (np. modyfikacja środowiska uczenia się); oraz
- redukcja zakłócających zachowań (np. samookaleczenia lub stereotypii).
.