Tło: Stosowanie drenów chirurgicznych zostało uznane za obowiązkowe po operacjach trzustki. Rola profilaktycznego drenażu jamy brzusznej w celu zmniejszenia powikłań pooperacyjnych po operacjach trzustki jest kontrowersyjna.Cele: Ocena korzyści i szkód wynikających z rutynowego drenażu jamy brzusznej po operacjach trzustki, porównanie efektów stosowania różnych rodzajów drenów chirurgicznych oraz ocena optymalnego czasu usunięcia drenu.Metody wyszukiwania: Dla ostatniej wersji tego przeglądu przeszukaliśmy CENTRAL (2016, Issue 8), oraz MEDLINE, Embase, Science Citation Index Expanded, and Chinese Biomedical Literature Database (CBM) do 28 sierpnia 2016 r.). Dla tego zaktualizowanego przeglądu przeszukaliśmy CENTRAL, MEDLINE, Embase, Science Citation Index Expanded i CBM od 2016 r. do 15 listopada 2017 r.Kryteria wyboru: Uwzględniliśmy wszystkie randomizowane badania kontrolowane, które porównywały drenaż brzuszny versus brak drenażu u osób poddanych operacji trzustki. Uwzględniliśmy również randomizowane kontrolowane badania, które porównywały różne rodzaje drenów i różne harmonogramy usuwania drenów u osób poddawanych operacji trzustki.Zbieranie danych i analiza: Zidentyfikowaliśmy sześć badań (1384 uczestników). Dwóch autorów przeglądu niezależnie zidentyfikowało badania do włączenia, zebrało dane i oceniło ryzyko błędu systematycznego. Metaanalizę przeprowadziliśmy przy użyciu programu Review Manager 5. Obliczono współczynnik ryzyka (RR) dla wyników dychotomicznych i średnią różnicę (MD) dla wyników ciągłych z 95% przedziałami ufności (CI). Dla wszystkich analiz zastosowaliśmy model efektów losowych.Główne wyniki: Stosowanie drenażu w porównaniu z niestosowaniem drenażuWłączyliśmy cztery badania z 1110 uczestnikami, którzy zostali randomizowani do grupy drenażowej (N = 560) i grupy bez drenażu (N = 550) po operacji trzustki. Różnica w śmiertelności w ciągu 30 dni między grupami była niewielka lub nie było jej wcale (1,5% z użyciem drenów vs 2,3% bez drenów; RR 0,78, 95% CI 0,31 do 1,99; cztery badania, 1055 uczestników; dowody umiarkowanej jakości). Stosowanie drenów prawdopodobnie nieznacznie zmniejszyło śmiertelność w ciągu 90 dni (0,8% w porównaniu z 4,2%; RR 0,23, 95% CI 0,06 do 0,90; dwa badania, 478 uczestników; dowody umiarkowanej jakości). Nie byliśmy pewni, czy stosowanie drenów zmniejsza zakażenie wewnątrzbrzuszne (7,9% w porównaniu z 8,2%; RR 0,97, 95% CI 0,52 do 1,80; cztery badania, 1055 uczestników; dowody bardzo niskiej jakości) lub dodatkowe interwencje radiologiczne w przypadku powikłań pooperacyjnych (10,9% w porównaniu z 12,1%; RR 0,87, 95% CI 0,79 do 2,23; trzy badania, 660 uczestników; dowody bardzo niskiej jakości). Stosowanie drenów może prowadzić do podobnej ilości zakażeń rany (9,8% versus 9,9%; RR 0,98 , 95% CI 0,68 do 1,41; cztery badania, 1055 uczestników; dowody niskiej jakości) i dodatkowych otwartych zabiegów z powodu powikłań pooperacyjnych (9,4% versus 7,1%; RR 1,33, 95% CI 0,79 do 2,23; cztery badania, 1055 uczestników; dowody niskiej jakości) w porównaniu z niestosowaniem drenów. Różnica w zachorowalności (61,7% versus 59,7%; RR 1,03, 95% CI 0,94 do 1,13; cztery badania, 1055 uczestników; dowody umiarkowanej jakości) lub długości pobytu w szpitalu (MD -0,66 dni, 95% CI -1,60 do 0,29; trzy badania, 711 uczestników; dowody umiarkowanej jakości) pomiędzy grupami była niewielka lub nie występowała. W grupie stosującej drenaż wystąpiło jedno powikłanie związane z drenażem (0,2%). Jakość życia związaną ze zdrowiem mierzono za pomocą kwestionariusza jakości życia specyficznej dla trzustki (FACT-PA; skala od 0 do 144, przy czym wyższe wartości wskazują na lepszą jakość życia). Stosowanie drenów może prowadzić do podobnych wyników w zakresie jakości życia, mierzonej w ciągu 30 dni po operacji trzustki, w porównaniu z niestosowaniem drenów (105 punktów vs 104 punkty; jedno badanie, 399 uczestników; dowody niskiej jakości). Koszty szpitalne i ból nie zostały zgłoszone w żadnym z badań.Rodzaj drenuWłączyliśmy jedno badanie z udziałem 160 uczestników, którzy zostali randomizowani do grupy aktywnego drenu (N = 82) i grupy pasywnego drenu (N = 78) po operacji trzustki. Aktywny drenaż może prowadzić do podobnej śmiertelności w ciągu 30 dni (1,2% z aktywnym drenażem vs 0% z pasywnym drenażem; dowody niskiej jakości) i zachorowalności (22,0% vs 32,1%; RR 0,68, 95% CI 0,41 do 1,15; dowody niskiej jakości) w porównaniu z pasywnym drenażem. Nie byliśmy pewni, czy aktywny drenaż zmniejszył zakażenie wewnątrzbrzuszne (0% w porównaniu z 2,6%; dowody bardzo niskiej jakości), zakażenie rany (6,1% w porównaniu z 9,0%; RR 0,68, 95% CI 0,23 do 2,05; dowody bardzo niskiej jakości) lub liczbę dodatkowych otwartych procedur z powodu powikłań pooperacyjnych (1,2% w porównaniu z 7,7%; RR 0,16, 95% CI 0,02 do 1,29; dowody bardzo niskiej jakości). Aktywny drenaż może nieznacznie skrócić czas pobytu w szpitalu (MD -1,90 dnia, 95% CI -3,67 do -0,13; jedno badanie; dowody niskiej jakości; skrócenie „średniej” długości pobytu w szpitalu o 14,1%). Dodatkowe interwencje radiologiczne, ból i jakość życia nie zostały zgłoszone w badaniu.Wczesne versus późne usunięcie drenuWłączyliśmy jedno badanie z udziałem 114 uczestników z niskim ryzykiem pooperacyjnej przetoki trzustkowej, którzy zostali randomizowani do grupy wczesnego usunięcia drenu (N = 57) i grupy późnego usunięcia drenu (N = 57) po operacji trzustki. W żadnej z grup nie odnotowano śmiertelności. Wczesne usunięcie drenu może nieznacznie zmniejszyć zachorowalność (38,6% z wczesnym usunięciem drenu w porównaniu z 61,4% z późnym usunięciem drenu; RR 0,63, 95% CI 0,43 do 0,93; dowody niskiej jakości), długość pobytu w szpitalu (MD -2,10 dni, 95% CI -4,17 do -0,03; dowody niskiej jakości; 21,5% zmniejszenie „średniej” długości pobytu w szpitalu) i koszty szpitalne (MD -2069,00 EUR, 95% CI -3872,26 do -265,74; dowody niskiej jakości; 17,0% zmniejszenie „średnich” kosztów szpitalnych). Nie byliśmy pewni, czy wczesne usunięcie drenu zmniejszyło liczbę dodatkowych otwartych zabiegów z powodu powikłań pooperacyjnych (0% versus 1,8%; RR 0,33, 95% CI 0,01 do 8,01; jedno badanie; dowody bardzo niskiej jakości). Zakażenie wewnątrzbrzuszne, zakażenie rany, dodatkowe interwencje radiologiczne, ból i jakość życia nie zostały odnotowane w badaniu.Wnioski autorów: Nie było jasne, czy rutynowy drenaż jamy brzusznej miał jakikolwiek wpływ na zmniejszenie śmiertelności w ciągu 30 dni lub powikłań pooperacyjnych po operacji trzustki. Dowody o umiarkowanej jakości sugerowały, że rutynowy drenaż jamy brzusznej prawdopodobnie nieznacznie zmniejszył śmiertelność w ciągu 90 dni. Dowody niskiej jakości sugerowały, że użycie aktywnego drenu w porównaniu z użyciem pasywnego drenu może nieznacznie skrócić czas pobytu w szpitalu po operacji trzustki, a wczesne usunięcie może być lepsze od późnego usunięcia u osób z niskim ryzykiem wystąpienia pooperacyjnej przetoki trzustkowej.