Abstract
W tej pracy dokonano przeglądu wskaźnika aktywności jonosferycznej przydatnego do identyfikacji zakłóconych okresów wpływających na działanie Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (GNSS). Wskaźnik ten oparty jest na współczynniku AATR (Along Arc TEC Rate) i może być łatwo obliczony z dwuczęstotliwościowych pomiarów GNSS. Wskaźnik AATR został oszacowany podczas więcej niż jednego Cyklu Słonecznego (2002-2017) z udziałem około 140 odbiorników rozmieszczonych na całym świecie. Wyniki pokazują, że jest on dobrze skorelowany z aktywnością jonosfery i, w przeciwieństwie do innych globalnych wskaźników związanych z aktywnością geomagnetyczną (np. DST lub Ap), jest wrażliwy na regionalne zachowanie jonosfery i identyfikuje specyficzne skutki dla użytkowników GNSS. Ponadto z analizy różnych parametrów działania satelitarnego systemu wspomagania (SBAS) w różnych warunkach jonosferycznych wynika, że wskaźnik AATR jest bardzo odpowiednim środkiem do ujawnienia, czy anomalie w dostępności usług SBAS są związane z jonosferą. Z tego powodu wskaźnik AATR został wybrany jako metryka do scharakteryzowania warunków operacyjnych jonosfery w ramach działalności Europejskiej Agencji Kosmicznej w zakresie Europejskiego Geostacjonarnego Systemu Nakładania Nawigacji (EGNOS). Wskaźnik AATR został przyjęty jako standardowe narzędzie przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) do wspólnych badań jonosfery w SBAS. W niniejszej pracy wyjaśniamy jak obliczany jest wskaźnik AATR, zwracając szczególną uwagę na detekcję poślizgu cyklicznego, który jest jednym z kluczowych zagadnień w obliczaniu AATR, nie w pełni uwzględnianym w innych wskaźnikach, takich jak Rate Of Change of the TEC Index (ROTI). Po tym wyjaśnieniu przedstawiamy niektóre z głównych wniosków dotyczących aktywności jonosferycznej, które można wyciągnąć z wartości AATR podczas wyżej wymienionych długoterminowych badań. Wnioski te są następujące: (a) różna korelacja przestrzenna związana z MOdified DIP (MODIP), która pozwala wyraźnie oddzielić regiony wysokich, średnich i niskich szerokości geograficznych, (b) duża korelacja przestrzenna w regionach średnich szerokości geograficznych, która pozwala zdefiniować indeks planetarny, podobny do geomagnetycznego, (c) zależność sezonowa związana z długością geograficzną i (d) zmienność wartości AATR w różnych skalach czasowych (m.in. godzinnej, dziennej, sezonowej), co potwierdza większość znanych zależności czasowych zjawisk jonosferycznych, i wreszcie (e) związek z kosmicznymi zjawiskami pogodowymi.