Powstanie AAIW może być wyjaśnione bardzo prosto poprzez proces transportu Ekmana oraz dywergencję i konwergencję mas wodnych. Wiatry nad Antarktydą nazywane są polarnymi wschodnimi, gdzie wiatry wieją ze wschodu na zachód. Tworzy to przeciwny do ruchu wskazówek zegara prąd powierzchniowy w pobliżu wybrzeża Antarktydy, zwany Antarktycznym Prądem Przybrzeżnym. Transport Ekmana powoduje, że woda spychana jest w lewo od ruchu powierzchniowego na półkuli południowej. Tak więc, ten skierowany na zachód prąd przybrzeżny na Antarktydzie będzie popychał wodę w kierunku Antarktydy.
W tym samym czasie istnieje silny prąd na północ od Antarktycznego Prądu Przybrzeżnego, zwany Antarktycznym Prądem Okołobiegunowym (ACC) utworzony przez silne wiatry zachodnie w tym regionie, który płynie zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół Antarktydy. Ponownie, transport Ekmana będzie spychał tę wodę na lewo od ruchu powierzchniowego, czyli z dala od Antarktydy. Ponieważ woda tuż przy brzegu Antarktydy jest wypychana w kierunku Antarktydy, prowadzi to do powstania regionu dywergencji antarktycznej. Tutaj ma miejsce upwelling północnoatlantyckiej wody głębinowej (NADW). NADW jest zimna i dość słona. Po wypłynięciu NADW na powierzchnię część z niej odchodzi w kierunku Antarktydy, staje się zimniejsza i opada z powrotem na dno jako Antarktyczna Woda Dołowa.
Woda NADW również odchodzi od Antarktydy, gdy jest wypłynięta. Ta rozbieżna woda przemieszcza się na północ (w kierunku równika), a w tym samym czasie utrzymujące się opady (lokalizacja znajduje się w pobliżu niżów polarnych ~60°S) wraz z napływem wody roztopowej zmniejszają zasolenie oryginalnej NADW. Ponieważ zasolenie NADW zmieniło się tak bardzo i w zasadzie straciła ona wszystkie swoje unikalne cechy NADW, ta rozchodząca się na północ woda powierzchniowa jest teraz nazywana Antarktyczną Wodą Powierzchniową (AASW). Również, ruch AASW na północ zyskał trochę ciepła z atmosfery, tym samym podnosząc nieco temperaturę.
Gdy woda ta osiągnie pomiędzy 50°S a 60°S napotka strefę konwergencji antarktycznej. W tym momencie wody subantarktyczne, które charakteryzują się tym, że są znacznie cieplejsze od wód antarktycznych, znajdują się tuż na północ od frontu polarnego Antarktydy, a wody antarktyczne tuż na południe od frontu polarnego Antarktydy. Region ten określany jest mianem Antarktycznej Strefy Konwergencji / Antarktycznego Frontu Polarnego ze względu na ostre gradienty zarówno temperatury, jak i zasolenia (zwłaszcza temperatury) między wodami Antarktyki a wodami Subantarktyki. Jest to również region silnego mieszania pionowego. Ważne jest, aby zauważyć, że ta strefa konwergencji nie występuje po prostu dlatego, że wody subantarktyczne płyną na południe, a AASW na północ, ale z powodu konwergencji Ekmana.
Gdy rozchodzące się na północ antarktyczne wody powierzchniowe osiągną strefę konwergencji antarktycznej, zaczynają tonąć, ponieważ są bardziej gęste niż wody subantarktyczne na północy, ale mniej gęste niż wody antarktyczne na południu. Woda ta jest wtedy określana jako AAIW. Tonąca AAIW zostaje wciśnięta pomiędzy wodę subantarktyczną (powyżej), która jest znacznie cieplejsza, ale bardziej zasolona i NADW (poniżej), która jest zimna i dość słona.
Przez wiele lat uważano, że wspomniane formowanie AAIW jest jedynym procesem formowania. Ostatnie badania wykazały, że istnieją pewne dowody na to, że niektóre wody trybu subantarktycznego są w stanie przenikać przez front subantarktyczny (region frontowy oddzielający strefę frontu polarnego od strefy subantarktycznej) i stać się dominującym źródłem AAIW, a nie AASW. Ze względu na trudności z uzyskaniem obserwacji w tym bardzo zdradliwym obszarze, badania nad teorią mieszania wód w trybie subantarktycznym są wciąż dopracowywane, ale istnieje wiele dowodów na jej udział w powstawaniu AAIW. Należy zauważyć, że największe źródło powstawania AAIW znajduje się właśnie na południowy zachód od południowego krańca Ameryki Południowej.