Nieprawidłowości wykrywane w rutynowym badaniu moczu u pacjentów, którzy nie mają objawów choroby nerek lub urologicznej, są częstym znaleziskiem w praktyce klinicznej. Właściwa ocena tych nieprawidłowości może prowadzić do wykrycia poważnych chorób podstawowych u bezobjawowych pacjentów. Nieprawidłowości w oddawaniu moczu są wskaźnikiem strukturalnej choroby nerek (np. rzut czerwonokrwinkowy w kłębuszkowym zapaleniu nerek) oraz innych chorób ogólnoustrojowych. Badanie moczu (z badaniem mikroskopowym osadu moczu), prawidłowo wykonane i zinterpretowane przez kompetentną osobę, może być wskazówką do dalszej oceny choroby nerek i może pomóc uniknąć niepotrzebnych badań. Ponieważ nie zawsze są one wewnętrznie powiązane, nieprawidłowe wyniki składowych badania moczu mogą występować pojedynczo lub w połączeniu.
Bezobjawowe nieprawidłowości w oddawaniu moczu, które są powszechnie rozpoznawane na podstawie badania bagnetowego i mikroskopowego moczu to glikozuria, piuria, krystaluria, bakteriuria, krwiomocz i białkomocz:
Glikozuria: Glikozuria przy braku hiperglikemii sugeruje glikozurię nerkową lub chorobę cewek bliższych. Stan ten jest również częsty w ciąży.
Piuria: Obecność więcej niż 3 do 5 białych krwinek w polu wysokiej mocy przy braku dodatniej hodowli moczu sugeruje śródmiąższowe zapalenie nerek, zapalenie gruczołu krokowego lub gruźlicę nerek.
Krystaluria: W osadzie moczu u pacjentów bezobjawowych pojawiają się kryształy wielu typów. Większość z nich nie ma znaczenia diagnostycznego, ale sześciokątne kryształy cystyny są widoczne tylko w moczu pacjentów z cystynurią.
Bakteriuria: Bezobjawowa bakteriuria jest często zanieczyszczeniem u kobiet, ale u kobiet w ciąży i u dzieci jest użyteczną wskazówką do dalszej oceny w kierunku zakażenia dróg moczowych.
Bematuria i białkomocz: Hematuria i białkomocz mogą być objawowe lub bezobjawowe i są często związane z istotnymi chorobami podstawowymi i nakazują szczegółowe omówienie.