Urodzony 30 września 1941
Hartford, Connecticut
Cywilny administrator USA odpowiedzialny za powojenną odbudowę Iraku
„Ameryka nie ma żadnych planów wobec Iraku i jego bogactw. Skończymy tu naszą pracę i nie zostaniemy ani jednego dnia dłużej niż to konieczne….”
L. Paul Bremer III na łamach New York Times.
L. Paul Bremer III jest szefem Coalition Provisional Authority, cywilnej (nie wojskowej) organizacji odpowiedzialnej za powojenną odbudowę Iraku. Emerytowany dyplomata i były ambasador USA, Bremer został wybrany przez prezydenta George’a W. Busha (patrz wpis) do nadzorowania procesu odbudowy Iraku i pomocy Irakijczykom w utworzeniu demokratycznego rządu. Bremer stanął przed trudnym zadaniem, gdyż w okresie powojennym personel wojskowy USA i pracownicy pomocy międzynarodowej padli ofiarą serii brutalnych ataków. Jednak Tymczasowa Władza Koalicyjna zdołała pod jego przywództwem osiągnąć kilka ważnych sukcesów.
Buduje karierę jako dyplomata
Lewis Paul Bremer III, znany pod pseudonimem Jerry, urodził się 30 września 1941 roku w Hartford w stanie Connecticut. W 1963 roku uzyskał tytuł licencjata na Uniwersytecie Yale, a następnie spędził rok we Francji, studiując w Instytucie Studiów Politycznych Uniwersytetu Paryskiego. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych uzyskał tytuł magistra administracji biznesowej na Uniwersytecie Harvarda w 1966 r.
Bremer postanowił zrobić karierę w amerykańskiej służbie zagranicznej. W ciągu dwudziestu trzech lat pracy jako dyplomata, służył jako asystent sześciu różnych sekretarzy stanu. Pracował także w amerykańskich ambasadach w Afganistanie, Malawi i Norwegii. W 1983 roku prezydent Ronald Reagan mianował go ambasadorem USA w Holandii. Po odejściu z tego stanowiska w 1986 roku, Bremer został ambasadorem do spraw walki z terroryzmem w Departamencie Stanu. Specjalizował się w monitorowaniu międzynarodowej działalności terrorystycznej i pomaganiu Stanom Zjednoczonym i innym krajom w zapobieganiu atakom terrorystycznym.
W 1989 roku Bremer przeszedł na emeryturę ze służby rządowej i rozpoczął pracę w sektorze prywatnym jako konsultant. Jedenaście lat spędził w Kissinger Associates, znanej firmie konsultingowej prowadzonej przez byłego sekretarza stanu USA Henry’ego Kissingera. W 2000 roku Bremer został prezesem i dyrektorem generalnym Marsh Crisis Consulting Company. Firma ta doradza międzynarodowym korporacjom w zakresie zarządzania ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności w obcych krajach.
Mianowany cywilnym administratorem Iraku
11 września 2001 roku członkowie radykalnej islamskiej grupy terrorystycznej znanej jako Al-Kaida porwali cztery samoloty komercyjne i rozbili je o World Trade Center w Nowym Jorku, budynek Pentagonu w pobliżu Waszyngtonu i pole w Pensylwanii. Tego dnia zginęło prawie trzy tysiące ludzi. Natychmiast po tych atakach na Stany Zjednoczone prezydent George W. Bush ogłosił globalną wojnę z terroryzmem, która początkowo skupiła się na Al-Kaidzie i innych znanych organizacjach terrorystycznych. Jako uznany ekspert w dziedzinie walki z terroryzmem, Bremer został powołany do Rady Doradczej Bezpieczeństwa Wewnętrznego Busha w 2002 roku.
Bush ostatecznie rozszerzył wojnę z terroryzmem na wrogie narody, które jego zdaniem wspierały działalność terrorystyczną. Prezydent twierdził, że Irak posiadał broń masowego rażenia i mógł ją dostarczać grupom terrorystycznym. Argumentował, że iracki przywódca Saddam Husajn (patrz wpis) stanowił bezpośrednie zagrożenie dla światowego bezpieczeństwa. Na początku 2003 roku Stany Zjednoczone rozpoczęły wojnę przeciwko Irakowi. Wojna udało się usunąć Husajna od władzy po zaledwie trzech tygodniach walki, kiedy iracka stolica Bagdad spadła do sił koalicji 9 kwietnia.
Na 6 maja Bush mianował Bremera jako starszego cywilnego administratora w Iraku. Bremer objął kierownictwo Coalition Provisional Authority (CPA), cywilnej agencji prowadzonej przez USA, odpowiedzialnej za powojenną odbudowę Iraku. Zastąpił na tym stanowisku emerytowanego generała armii amerykańskiej Jaya Garnera, który w czasie wojny i bezpośrednio po niej koordynował pracę wojskowego Biura Odbudowy i Pomocy Humanitarnej. Chociaż Bremer podlegał sekretarzowi obrony USA Donaldowi Rumsfeldowi (patrz wpis), jego nominacja symbolizowała przejście od wojskowej do cywilnej kontroli nad polityczną i gospodarczą odbudową Iraku.
Wielu ludzi chwaliło wybór Bremera, doświadczonego dyplomaty o sprawdzonych umiejętnościach menedżerskich, do nadzorowania procesu odbudowy Iraku i pomocy narodowi w utworzeniu demokratycznego rządu. Po przybyciu do Bagdadu, nakreślił on swój cel, jakim jest przywrócenie stabilności i przekazanie władzy narodowi irackiemu tak szybko, jak to możliwe. „Jesteśmy zobowiązani do stworzenia warunków dla bezpieczeństwa, dobrobytu i demokracji” – powiedział New York Timesowi. „Ameryka nie ma żadnych planów wobec Iraku i jego bogactwa. Skończymy tu naszą pracę i nie zostaniemy ani jednego dnia dłużej niż to konieczne…. Kiedy nasza praca dobiegnie końca, nagroda będzie wspaniała: wolny, demokratyczny i niezależny Irak, który nie będzie zagrożeniem dla swoich sąsiadów ani dla świata, ale stanie się latarnią wolności i sprawiedliwości.”
Struggles to solve Iraq’s postwar problems
Ale powojenne plany Bremera dla Iraku szybko popadły w kłopoty. Bezpieczeństwo stało się problemem, gdy iraccy powstańcy (ludzie, którzy walczą przeciwko ustanowionemu rządowi lub siłom okupacyjnym) i zagraniczni bojownicy rozpoczęli serię brutalnych ataków przeciwko amerykańskim żołnierzom i pracownikom międzynarodowej pomocy w Iraku. Amerykańscy urzędnicy wiedzieli, że obalenie Husajna od władzy stworzy w Iraku próżnię władzy, więc spodziewali się, że w okresie powojennym pojawią się pewne problemy związane z bezpieczeństwem. Ale sytuacja okazała się znacznie inna i bardziej skomplikowana, niż przewidywali.
Krytycy twierdzili, że niektóre z decyzji Bremera pogorszyły sytuację. Na przykład, jednym z jego pierwszych działań jako szefa Coalition Provisional Authority było rozwiązanie irackiej armii i sił bezpieczeństwa. Zrobił to, ponieważ obawiał się, że iraccy cywile nie będą ufać ludziom, którzy byli za to odpowiedzialni
Sergio Vieira de Mello, Specjalny Przedstawiciel ONZ w Iraku
Sergio Vieira de Mello został mianowany Specjalnym Przedstawicielem ONZ w Iraku w maju 2003 roku, wkrótce po zakończeniu walk w wojnie w Iraku. Stał się tym samym główną osobą reprezentującą interesy społeczności międzynarodowej podczas okupacji prowadzonej przez Stany Zjednoczone. Jego misją była pomoc Irakijczykom w pokojowym przejściu do demokracji. Jego czteromiesięczne zadanie zostało jednak przerwane, gdy zginął w ataku bombowym na biura ONZ w Bagdadzie.
De Mello urodził się 15 marca 1948 roku w Rio de Janeiro w Brazylii. Kształcił się w Brazylii i w Paryżu. De Mello zdecydował się na karierę dyplomaty w Organizacji Narodów Zjednoczonych. Swoją pierwszą misję w ONZ przyjął w 1969 roku. W ciągu następnych trzydziestu lat służył w misjach humanitarnych i pokojowych na całym świecie.
De Mello piął się po szczeblach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Uchodźców w 1996 roku, a w 1998 roku został mianowany podsekretarzem generalnym ds. humanitarnych i koordynatorem ds. pomocy w sytuacjach kryzysowych. Jednym z jego najdumniejszych momentów było nadzorowanie pokojowych wyborów Xanany Gusmao na prezydenta nowo niepodległego państwa Timor Wschodni w 2002 roku. Następnie został mianowany Wysokim Komisarzem ONZ do spraw Praw Człowieka. „Postrzegam to stanowisko … jako zniechęcające wyzwanie, przed którym stoję osobiście, przed którym stoją wspólnie Narody Zjednoczone, aby nasza praca w dziedzinie praw człowieka miała prawdziwe znaczenie”, oświadczył.
Na początku 2003 roku, pomimo braku poparcia ONZ, Stany Zjednoczone rozpoczęły inwazję wojskową na Irak. Wojna zakończyła się sukcesem i odsunięciem od władzy irackiego przywódcy Saddama Husajna po zaledwie kilku tygodniach walk. Po zakończeniu wojny Organizacja Narodów Zjednoczonych naciskała na prezydenta George’a W. Busha, aby pozwolił społeczności międzynarodowej uczestniczyć w odbudowie Iraku, a zwłaszcza w procesie tworzenia nowego irackiego rządu. Administracja Busha z zadowoleniem przyjęła pomoc ONZ w zakresie pomocy humanitarnej, ale oświadczyła, że Stany Zjednoczone zajmą się transformacją polityczną Iraku.
Pod koniec maja Sekretarz Generalny ONZ Kofi Annan poprosił de Mello, aby służył jako Specjalny Przedstawiciel ONZ w Iraku. Jego misja obejmowała nadzorowanie pomocy humanitarnej, powrotu uchodźców, rozwoju gospodarczego, reformy prawa i administracji cywilnej w imieniu społeczności międzynarodowej. Po przybyciu do Bagdadu, de Mello wyraził współczucie dla trudnej sytuacji Irakijczyków pod okupacją wojskową USA. „To musi być jeden z najbardziej upokarzających okresów w ich historii,” przyznał w Biography Resource Center. „Kto chciałby widzieć swój kraj okupowany?”
As the reconstruction process continued, security became a major concern in Iraq. Iraccy powstańcy i zagraniczni bojownicy rozpoczęli serię brutalnych ataków przeciwko amerykańskim żołnierzom i pracownikom międzynarodowej pomocy. W lipcowym raporcie dla Rady Bezpieczeństwa ONZ, de Mello podkreślił potrzebę przyspieszenia przekazania władzy narodowi irackiemu. „Irakijczycy muszą wiedzieć, że obecny stan rzeczy wkrótce się zakończy” – stwierdził. „Muszą wiedzieć, że stabilność powróci i że okupacja się skończy.”
19 sierpnia, tydzień przed planowanym wyjazdem de Mello z Iraku, pod jego biurem w siedzibie ONZ w Bagdadzie eksplodowała bomba w ciężarówce. Znaczna część budynku została zniszczona. Jednostka armii amerykańskiej, która zareagowała na atak, znalazła de Mello uwięzionego żywcem w gruzach, ale nie miała odpowiedniego sprzętu, aby szybko wydobyć ocalałych. Oczekując na ratunek, de Mello wielokrotnie pytał o samopoczucie swoich kolegów z ONZ. Przekazał również wiadomość Annanowi z prośbą, aby Organizacja Narodów Zjednoczonych pozostała w Iraku i nadal pomagała Irakijczykom budować pokój i demokrację.
De Mello został uwolniony spod gruzów po kilku godzinach, ale stracił przytomność i wkrótce potem zmarł. W wyniku ataku terrorystycznego na siedzibę ONZ w Bagdadzie zginęły dwadzieścia dwie inne osoby, a sto kolejnych zostało rannych. Członkowie Organizacji Narodów Zjednoczonych i społeczności międzynarodowej wyrazili żal i oburzenie z powodu straty de Mello. „Śmierć każdego kolegi jest trudna do zniesienia, ale nie przychodzi mi na myśl nikt, kogo moglibyśmy mniej oszczędzić, lub kogo brakowałoby bardziej dotkliwie w całym systemie Narodów Zjednoczonych, niż Sergio”, powiedział Annan na stronie internetowej ONZ.
We wrześniu 2003 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych wycofała większość ze swoich sześciuset pracowników z Bagdadu i stacjonowała w Ammanie, w Jordanii. Niektórzy ludzie wyrażali współczucie dla obaw ONZ o bezpieczeństwo, ale inni krytykowali ten ruch za granie w ręce terrorystów.
Do czasu swojej śmierci, de Mello był jednym z najbardziej szanowanych dyplomatów ONZ. Często wymieniano go jako możliwego następcę Annana na stanowisku Sekretarza Generalnego ONZ. Wielu światowych przywódców twierdziło, że powinien zostać nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Jak podaje CNN.com Sekretarz Stanu USA Colin Powell nazwał go „bohaterem, który poświęcił swoje życie pomaganiu ludziom w niebezpieczeństwie i w trudnej sytuacji. Jego strata jest strasznym ciosem dla społeczności międzynarodowej”. Po nabożeństwie żałobnym w Rio de Janeiro, szczątki de Mello zostały przewiezione na Cmentarz Królów w Szwajcarii. Przeżyła go żona i dwóch synów.
Źródła: „Sergio Vieira de Mello.” Biography Resource Center Online. Farmington Hills, MI: Gale Group, 2003; „Sergio Vieira de Mello: Biographical Note.” Organizacja Narodów Zjednoczonych, 29 sierpnia 2003. Dostępne online na stronie http://www.un.org/News/dh/iraq/demellobio.htm (dostęp 14 listopada 2003).
za egzekwowanie zasad Husajna. Kiedy jednak w Bagdadzie i innych miastach wybuchły zamieszki, niektórzy obserwatorzy zakwestionowali decyzję Bremera. Krytycy twierdzili, że wyszkolone irackie siły bezpieczeństwa mogły zapobiec znacznej części przemocy.
Iracki ruch oporu wydawał się z czasem coraz bardziej zdeterminowany i zorganizowany. Bremer twierdził, że powstańcy stawali się coraz bardziej zdesperowani, gdy Irakijczycy przyjmowali wolność. „To jeszcze nie jest pełna demokracja, ale wolność jest w marszu, z północy na południe”, powiedział New York Timesowi. Dalej mówił:
Smutne, ten postęp jest pogardzany przez wąską grupę przeciwników. Niewielka mniejszość zgorzkniałych przeciwników – członków instrumentów represji byłego reżimu – sprzeciwia się takiej wolności. Dołączają do nich zagraniczni terroryści, skrajni islamiści pozostający pod wpływem Iranu oraz bandy kryminalistów…. Te szemrane postacie zabijają dzielnych Irakijczyków pracujących z nami, atakują żołnierzy i cywilów oraz próbują sabotować kruchą infrastrukturę.
Brak bezpieczeństwa utrudniał dotarcie pomocy humanitarnej, takiej jak żywność, do Irakijczyków, więc warunki w kraju powoli się poprawiały. Na przykład, wielu Irakijczyków cierpiało z powodu braku benzyny, elektryczności i bezpiecznej wody pitnej. Niektórzy krytykowali administrację Busha za brak odpowiedniego planowania odbudowy, a Organizacja Narodów Zjednoczonych zaczęła domagać się większej roli w tym procesie.
Koalicyjne władze tymczasowe czynią postępy
W miarę upływu czasu Bremer poczynił jednak znaczne postępy na kilku frontach. Powołał pierwszy rząd przejściowy w Iraku po obaleniu Saddama Husajna, Iracką Radę Zarządzającą (IGC). W jej skład weszło dwudziestu pięciu wybitnych Irakijczyków, których pochodzenie polityczne, etniczne i religijne odzwierciedlało różnorodność irackiej ludności. Pierwsze posiedzenie IGC odbyło się 13 lipca. Grupa stworzyła tymczasową konstytucję, która ustanowiła szerokie prawa obywatelskie dla Irakijczyków.
W październiku administracja Busha ogłosiła swój zamiar przyspieszenia przekazania władzy Irakijczykom. Bremer i IGC postawili sobie za cel przekazanie władzy niezależnemu rządowi irackiemu do 1 lipca 2004 roku. „Przekażemy władzę suwerennemu rządowi irackiemu 30 czerwca”, powiedział w wywiadzie dla Time. „Kształt i struktura tego rządu nie jest jeszcze określona.”
W dużym ustępstwie wobec szyickich przywódców religijnych, Bremer zgodził się pozwolić Irakijczykom na wybór nowego rządu przed opracowaniem nowej konstytucji. Kilku prominentnych szyitów odmówiło współpracy z procesem politycznym, ponieważ uważali, że tylko wybrany rząd iracki powinien mieć prawo do tworzenia konstytucji. Administracja Busha, z drugiej strony, wolała, aby wybrany przez nią rząd tymczasowy, IGC, opracował konstytucję.
Koalicyjne Władze Tymczasowe poczyniły również postępy w odbudowie irackiej gospodarki. Do końca 2003 roku systemy oczyszczania ścieków zostały ulepszone, a energia elektryczna została przywrócona do poziomu sprzed wojny. Tysiące dróg, mostów, szkół i szpitali zostało naprawionych lub odbudowanych. Dobra materialne były szeroko dostępne w irackich miastach, a poziom bezrobocia spadł. CPA utworzyła także irackie siły bezpieczeństwa i przeszkoliła siedemdziesiąt tysięcy nowych policjantów.
13 grudnia 2003 roku Bremer zorganizował konferencję prasową, na której ogłosił, że koalicyjne siły wojskowe schwytały byłego przywódcę Iraku Saddama Husajna. „To wielki dzień w historii Iraku” – oświadczył agencji Associated Press. „Przez dziesięciolecia setki tysięcy z was cierpiało z rąk tego okrutnego człowieka. Przez dziesięciolecia Saddam Husajn dzielił was, obywateli, przeciwko sobie. Przez dziesięciolecia groził i atakował waszych sąsiadów. Te dni minęły bezpowrotnie. Teraz nadszedł czas, aby spojrzeć w przyszłość, w przyszłość nadziei, w przyszłość pojednania.”
W marcu 2004 roku, w roczną rocznicę rozpoczęcia wojny w Iraku, Bremer podkreślił wiele osiągnięć CPA w odbudowie Iraku i ustanowieniu demokratycznego rządu. Ale przyznał również, że do zakończenia procesu przekazywania władzy narodowi irackiemu pozostały trudne zadania. „Spodziewam się, że w okresie poprzedzającym przekazanie władzy 30 czerwca, będziemy mieli kilka naprawdę złych dni,” powiedział Associated Press. „Terroryści będą kontynuować, a nawet przyspieszać swoje ataki, szczególnie na irackich mężczyzn, kobiety i dzieci.”
Po zakończeniu swojej pracy w CPA, Bremer planuje przejść na stałą emeryturę ze służby rządowej. „Czuję się jakbym był w szybko jadącym samochodzie na śliskiej górskiej drodze. Nie spędzam zbyt wiele czasu patrząc we wsteczne lusterko” – zauważył w wywiadzie dla Time. „Naprawdę planuję tym razem przejść na emeryturę. Myślę, że to mnie wystarczająco wyeksploatuje do końca życia”. Bremer czyni swój dom w Chevy Chase w stanie Maryland. Od prawie czterdziestu lat jest żonaty z byłą Frances Winfield i ma dwoje dzieci.
Where to Learn More
„Ambassador Paul Bremer.” Biografia Coalition Provisional Authority, niedatowana. Dostępne online pod adresem http://www.cpa-iraq.org/bios (dostęp 19 marca 2004).
Bremer III, L. Paul. „The Road Ahead in Iraq-and How to Navigate It.” New York Times, lipiec 13, 2003. Dostępne online na stronie http://usinfo.state.gov/topical/pol/conflict/03071301.htm (dostęp 24 marca 2004).
„L. Paul Bremer III.” Biography Resource Center Online. Farmington Hills, MI: Gale Group, 2003.
„One Year after War, Bremer Reflects on Ups and Downs in Iraq.” Associated Press, March 19, 2004. Dostępne online pod adresem http://news.yahoo.com/news?tmpl=story8u=/afp/20040320/pl_afp/iraq_war_1year_us_bremer_040320043214 (dostęp 24 marca 2004).
Walt, Vivienne. „Interview: L. Paul Bremer.” Time, 7 marca 2004. Dostępne w Internecie pod adresem http://www.time.com/time/covers/1101040315/bremer.html (dostęp 19 marca 2004 r.).
.