Kontekst
Aripipiprazol jest lekiem przeciwpsychotycznym – rodzajem leku stosowanym w leczeniu poważnych zaburzeń psychicznych, takich jak paranoja. Był on również stosowany w leczeniu problemów behawioralnych (np. agresji, silnych napadów złości) u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Wykazano, że aripiprazol jest dobrze tolerowany i wpływa na poprawę problemów behawioralnych w innych zaburzeniach, takich jak schizofrenia i zaburzenie dwubiegunowe. Ponieważ aripiprazol jest stosunkowo nowym lekiem, ważne jest zrozumienie zarówno korzyści, jak i działań niepożądanych tego leku u pacjentów z ASD.
Pytanie przeglądowe
Czy dzieci i dorośli z ASD odnoszą korzyści z leczenia aripiprazolem w porównaniu z innymi dziećmi i dorosłymi z ASD, którzy otrzymują lek bez substancji czynnej (placebo)?
Charakterystyka badań
W niniejszym przeglądzie uwzględniono trzy badania, w których badano działanie aripiprazolu. Dwa z nich były krótkoterminowymi (8 tygodni) badaniami, w których oceniano, czy aripiprazol poprawia problemy behawioralne u łącznie 316 dzieci/ nastolatków. Trzecie było badaniem długoterminowym (do 16 tygodni), w którym 85 dzieci/dorosłych, u których objawy początkowo uległy poprawie pod wpływem aripiprazolu, odstawiło lek, aby ocenić, czy ich problemy behawioralne powróciły. Wszyscy uczestnicy byli w wieku od 6 do 17 lat. We wszystkich badaniach stosowano wiele behawioralnych list kontrolnych do oceny objawów ASD.
Kluczowe wyniki i jakość dowodów
W badaniach krótkoterminowych stwierdzono poprawę w zakresie drażliwości, nadpobudliwości i stereotypii (tj. powtarzających się zachowań) oraz nieodpowiedniej mowy u dzieci/dorosłych z ASD przyjmujących aripiprazol w porównaniu z placebo. Badacze nie stwierdzili poprawy w zakresie senności/wycofania (tj. braku energii i zmniejszonej czujności). Białe dzieci i młodzież były mniej narażone na nawrót choroby (powrót do starszych, problematycznych zachowań) podczas przyjmowania aripiprazolu, ale nie odnotowano tego zjawiska u dzieci i młodzieży innych ras. Częstość występowania działań niepożądanych związanych z zaburzeniami ruchowymi, takich jak drżenie, sztywność mięśni i ruchy mimowolne, była większa u dzieci i młodzieży przyjmujących aripiprazol we wszystkich badaniach. Wyniki tego przeglądu sugerują, że krótkotrwałe stosowanie aripiprazolu może poprawić drażliwość, nadpobudliwość i powtarzalność ruchów u dzieci i młodzieży z ASD, chociaż może wystąpić zarówno przyrost masy ciała, jak i neurologiczne działania niepożądane (np. mimowolne ruchy twarzy i szczęki). Dzieci i młodzież przyjmujące aripiprazol powinny być okresowo ponownie oceniane w celu monitorowania poprawy w zakresie objawów ASD i działań niepożądanych. Ogólnie rzecz biorąc, jakość tych dowodów jest umiarkowana. Od czasu przeprowadzenia tych badań opublikowano uaktualnioną wersję podręcznika do diagnozowania ASD i innych zaburzeń. Pomocne byłyby dodatkowe badania oceniające bezpieczeństwo i korzyści wynikające z długoterminowego stosowania aripiprazolu.