Yoga Sūtras of PatañjaliEdit
Īśvarapraṇidhāna jest wspomniana w Yoga Sūtras of Patañjali w następujący sposób:
Sanskryt: शौच संतोष तपः स्वाध्यायेश्वरप्रणिधानानि नियमाः ॥32॥
– Sutry Jogi II.32
Sanskryt: क्लेश कर्म विपाकाशयैःपरामृष्टः पुरुषविशेष ईश्वरः ॥२४॥
– Sutry Jogi I.24
Īśvarapraṇidhāna jest wymieniona jako piąta niyama przez Patañjalego. W innych formach jogi jest to dziesiąta niyama. W hinduizmie niyamy są listą „do zrobienia”, a yama listą „nie rób”, obie są częścią etycznej teorii życia.
Īśvara jako koncepcja metafizycznaEdit
Hinduistyczni uczeni debatowali i komentowali na temat tego, kto lub co jest Īśvarą. Komentarze te wahają się od definiowania Īśhvary jako „osobistego boga” do „specjalnego ja” do „wszystkiego, co ma duchowe znaczenie dla jednostki”. Ian Whicher wyjaśnia, że podczas gdy zwięzłe wersy Patañjalego mogą być interpretowane zarówno jako teistyczne jak i nieteistyczne, koncepcja Īśvary w filozofii jogi funkcjonuje jako „transformujący katalizator lub przewodnik pomagający joginowi na ścieżce do duchowego wyzwolenia”. Desmarais stwierdza, że Īśvara jest metafizycznym pojęciem w Jogasutrach. ĪĞśvarapraṇidhāna inwestuje, zajmując umysł tą metafizyczną koncepcją. Jogasutry nigdzie nie wspominają o bóstwie, nie wspominają o żadnych praktykach oddania (Bhakti), ani nie nadają Īśvarze cech typowo kojarzonych z bóstwem. W sutrach jogi jest to logiczna konstrukcja, stwierdza Desmarais.
W wersetach I.27 i I.28, jogasutry wiążą Īśvara z pojęciem Pranava (प्रणव, ॐ) i zalecają powtarzanie i kontemplowanie go w jednej z kończyn ośmiostopniowej jogi. Jest to postrzegane jako środek do rozpoczęcia procesu odcięcia się od świata zewnętrznego, połączenia się ze swoim światem wewnętrznym, skupienia się i uzyskania jedności umysłu w Jodze.
Whicher stwierdza, że koncepcja Īśvary Patañjalego nie jest ani Bogiem stwórcą, ani uniwersalnym Absolutem szkoły Advaita Vedanta hinduizmu. Whicher zauważa również, że niektóre teistyczne podszkoły hinduistycznej filozofii Wedanty, zainspirowane szkołą Jogi, wolą wyjaśniać termin Īśvara jako „Najwyższą Istotę, która rządzi kosmosem i wyodrębnionymi istotami”. Jednakże w Joga Sutrach Patañjalego i w obszernej literaturze szkoły Jogi hinduizmu, Īśvara nie jest Najwyższym Władcą, Īśvara nie jest pojęciem ontologicznym, jest raczej pojęciem abstrakcyjnym, które ma zaspokoić potrzeby pedagogiczne istot ludzkich przyjmujących filozofię Jogi jako sposób życia.
Īśvara jako bóstwoEdit
Īśvarapraṇidhāna została zinterpretowana jako oznaczająca kontemplację bóstwa w niektórych podszkołach hinduizmu. Zimmer w swojej książce o filozofii indyjskiej z 1951 roku zauważył, że podszkoły Bhakti i jej teksty takie jak Bhagavad Gita, odnoszą się do Isvary jako Boskiego Pana, lub bóstwa konkretnej podszkoły Bhakti. Współczesne ruchy sekciarskie podkreślają Iszwarę jako Najwyższego Pana; na przykład ruch Hare Kryszna uważa Krysznę za Pana, ruchy Arya Samaj i Brahmoizm – pod wpływem ruchów chrześcijańskich i islamskich w Indiach – konceptualizują Iszwarę jako monoteistycznego wszechpotężnego Pana. W tradycyjnych teistycznych szkołach hinduizmu, takich jak Vishtadvaita Vedanta Ramanuja i Dvaita Vedanta Madhva, Ishvara jest identyfikowany jako Pan Vishnu/Narayana, który jest odrębny od Prakriti (świat materialny) i Purusa (dusza, duch). We wszystkich tych szkołach Īśvarapraṇidhāna jest kontemplacją odpowiedniego bóstwa.
Radhakrishnan i Moore stwierdzają, Īe te róĪnice w koncepcji Īśvary są zgodne z hinduistycznym pojĊciem „Boga osobowego”, gdzie „ideały lub manifestacja najwyĪszych wartoĞci Ja indywidualnego, które są cenione”. Īśvarapraṇidhāna, czyli kontemplacja Īśvary jako bóstwa jest użyteczna, sugeruje Zaehner, ponieważ pomaga jednostce stać się bardziej podobną do Īśhvary. Riepe i inni stwierdzają, że literatura szkoły Jogi hinduizmu ani wyraźnie nie definiuje, ani nie implikuje, żadnego stwórcy-boga; raczej pozostawia jednostce wolność i wybór konceptualizowania Īśvary w jakikolwiek znaczący sposób, jaki sobie życzy, albo w formie „bóstwa według własnego wyboru”, albo „bezkształtnego Brahmana (Rzeczywistości Absolutnej, Uniwersalnej Zasady, prawdziwej szczególnej Jaźni)”. Potrzeba i cel Īśvary, jakakolwiek by nie była jej abstrakcja jako „szczególnego rodzaju Ja” lub „osobistego bóstwa”, nie jest celem samym w sobie, jest to raczej środek do „doskonalenia praktyki koncentracji” w podróży przez osiem kończyn filozofii Jogi.
ĪĞvara jako czysta ĞwiadomoĞüEdit
Larson sugeruje, Īe ĪĞvara w ĪĞvarapraṇidhāna moĪe byü zrozumiana poprzez jej chronologiczne korzenie. Szkoła Jogi w hinduizmie rozwinęła się na fundamencie szkoły Samkhya w hinduizmie. W nieteistycznej/ateistycznej szkole Samkhya, Purusa jest centralnym pojęciem metafizycznym i jest postrzegana jako „czysta świadomość”. Co więcej, Purusa jest opisywana przez szkołę Samkhya jako istniejąca w „wielości czystej świadomości” w jej teorii epistemologicznej (raczej niż jako spełniająca potrzeby jej teorii ontologicznej). W Joga Sutrach, Patańdżali w wersie I.24 definiuje ĪĞśhvara jako „szczególną Purusa”, posiadającą pewne cechy charakterystyczne. ĪĞśhvara moĪe wiĊc byü rozumiana jako jedna z wielu „czystych ĞwiadomoĞci”, z cechami zdefiniowanymi przez Patanjalego w wersecie I.24.
ĪĞvara jako duchowa, ale nie religijnaEdit
Van Ness, i inni, sugeruje, Īe koncepcje ĪĞvary, ĪĞvara-pranidhany i innych kończyn Jogi mogą byü pragmatycznie rozumiane jako „duchowe, ale nie religijne”.