Prowadzenie rozmowy z osobą cierpiącą na demencję

Więcej na temat znaczenia dobrej komunikacji, z punktu widzenia samych osób z demencją, można przeczytać w artykule Co inni ludzie mogą zrobić, aby pomóc mi dobrze żyć w sekcji Poznawanie osoby z demencją.

Przygotowanie do komunikacji lub rozmowy

Minimalizacja hałasu w tle

Osoby z demencją mogą mieć trudności z koncentracją w każdym środowisku, w tym we własnym domu. Jeśli w tle jest dużo hałasu (na przykład z telewizora, radia, odkurzacza lub ruchu ulicznego na zewnątrz), wówczas szanse na dobrą komunikację są mniejsze. Usunięcie lub ograniczenie czynników rozpraszających w domu lub poza nim znacznie poprawi zdolność do porozumiewania się. Spróbuj zamknąć okna, aby ograniczyć dźwięki z zewnątrz lub wyłączyć telewizor lub radio, pamiętając oczywiście, aby zapytać o pozwolenie na takie działanie i wyjaśnić, dlaczego ma to sens.

Relaks

Prawdopodobnie poruszasz się i mówisz w znacznie szybszym tempie niż osoba z demencją. Tak więc przygotowując się do dobrej rozmowy należy być zrelaksowanym i zwolnić tempo. Weź głęboki oddech i powoli wydychaj powietrze. Rozluźnij wszelkie napięcia w ciele, które możesz okazywać, opuść ramiona, rozluźnij szczękę i rozciągnij się. Teraz pomyśl o tym, o czym zamierzasz rozmawiać.

Pomyśl o tym, jak dana osoba może się czuć

Postaraj się postawić w jej sytuacji. Jaki jest ich stan emocjonalny prawdopodobnie być? Czy są zrelaksowani i szczęśliwi, czy niespokojni i przygnębieni? Czy są spokojne czy przestraszone? Czy będą reagować na humor, czy też będą źli i sfrustrowani? Być może jesteś świadomy tego, co się z nimi działo przed rozmową. Jeśli nie, należy spróbować się tego dowiedzieć, aby móc przemyśleć swoje podejście.

Osoba z demencją może czuć się jak po raz pierwszy

Utrata pamięci krótkotrwałej u osoby z demencją może stanowić wyzwanie dla rodziny i przyjaciół oraz podczas zapewniania opieki i wsparcia. Podczas gdy Ty możesz widzieć tę osobę kilka razy w ciągu dnia, każda wizyta może być dla niej jak pierwsza. Może to mieć duży wpływ na rozmowę, więc należy zastanowić się, jak zareagować. Najlepszym podejściem dla pracownika opieki w tych okolicznościach może być przedstawienie się podczas każdej wizyty i wyjaśnienie, dlaczego tam jesteś.

Jak rozpocząć komunikację

Powitania lub 'słowny uścisk dłoni’

Przedtem zastanów się, jak zamierzasz przywitać się z daną osobą. Czy ona wie, kim jesteś? Mogą cię nie znać, mimo że ty dobrze ich znasz. Zastanów się, czy musisz powiedzieć swoje imię, czy wystarczy ciepłe przywitanie. Ciepłe, przyjazne podejście jest ważne w tworzeniu swobodnej atmosfery, która umożliwia rozpoczęcie i rozwój rozmowy.

Podejście fizyczne

Pomyśl o tym, gdzie znajduje się dana osoba. Co może ona zobaczyć z miejsca, w którym stoi lub siedzi? Co robi? Czy istnieją jakieś problemy ze wzrokiem lub słuchem, które będą miały wpływ na to, jak należy się do niej zbliżyć? Ogólnie rzecz biorąc, upewnij się, że światło pada na Twoją twarz, a nie za Tobą, abyś był dobrze widoczny. Należy dążyć do nawiązania dobrego kontaktu wzrokowego. Jeśli osoba siedzi, podchodząc nisko na poziomie oczu, będzie mniej onieśmielająca. Jeśli osoba jest wycofana, siedzenie obok niej, wykonując minimalne ruchy i wydając dźwięki może być łagodniejszym sposobem na zwrócenie jej uwagi, niż próba nawiązania rozmowy od razu. Jakie emocje okazują? Wrażliwość na nastrój osoby może być okazją do rozpoczęcia rozmowy (na przykład, jeśli osoba wydaje się być szczęśliwa, możesz powiedzieć: „Wyglądasz dziś na szczęśliwego”). Czy osoba reaguje na dotyk w pozytywny sposób? Lekki dotyk na grzbiecie dłoni może często wydawać się uspokajający i niezagrażający. Jeśli osoba odsuwa od ciebie rękę, weź z niej przykład i uważaj, jak używasz dotyku. Jeśli dana osoba skorzysta z okazji, by chwycić cię za rękę, może to oznaczać, że potrzebuje więcej fizycznej otuchy i wsparcia. W przypadku osób, które są dość wycofane, delikatne dotknięcie policzka może być sposobem na skłonienie ich do spojrzenia na ciebie. Ponownie należy być wrażliwym na ich reakcję na dotyk i brać z nich przykład.

Sprawdzanie zrozumienia w rozmowie

Identyfikacja stanu emocjonalnego odpowiedzi

Jak czuje się ta osoba? Jeśli była w stanie mówić, co przekazują jej słowa? Co przekazuje ich ton głosu? Co mówi ci ich wyraz twarzy? Co mówi ci pozycja ich ciała? Co mówi ci częstotliwość oddechu? Czy istnieją jakiekolwiek oznaki, że dana osoba odczuwa fizyczny dyskomfort lub ból?

Obserwacja powyższego pomoże członkom rodziny, przyjaciołom i personelowi opiekuńczemu osiągnąć lepsze zrozumienie podczas rozmowy. W opiece nad osobami z demencją należy słuchać oczami i uszami.

Nie unikaj łez lub śmiechu

Osoby z demencją często prowadzą bardzo emocjonalne życie. Niepokój i smutek mogą być dość blisko powierzchni. Nie należy unikać łez. Pozostań z tą osobą i zaoferuj jej naturalne wsparcie.

Możesz nie być w stanie naprawić przyczyny niepokoju lub żalu, ale przeanalizowanie tego razem z nią i nie banie się, bardzo jej pomoże. Nigdy tego nie lekceważ. Podobnie, wspólne śmianie się z czegoś głupiego jest świetnym sposobem na poznanie siebie nawzajem.

Powiedz, co myślisz, że druga osoba czuje

Słuchałeś oczami i uszami, jak ta osoba się czuje. Proste stwierdzenie tego, co zaobserwowałeś, da tej osobie znać, że zależy ci na tym, jak się czuje. Na przykład: „Brzmi pan teraz smutno” lub „Wygląda pan na zrelaksowanego, siedząc tam”.

Utrzymaj to w prostocie

Bądź otwarty na szereg możliwości

Często wchodzimy w sytuacje z ustalonymi pomysłami na temat tego, o czym chcemy mówić lub co oczekujemy usłyszeć i staramy się szybko przełączyć rozmowę na temat, który mamy w głowie. Na początku komunikacji należy kierować się wskazówkami osoby z demencją. Nie należy próbować zbyt szybko zmieniać tematu. Pozwalając na rozwój rozmowy, należy dać jej czas na wypowiedzenie tego, co ma na myśli. Kiedy dana osoba mówi x, ma na myśli y (lub z lub t).

Należy pamiętać, że w miarę jak znajdowanie słów staje się coraz trudniejsze dla osoby z demencją, treść wypowiedzi staje się bardziej ograniczona. Tak więc, na przykład, imię żeńskie, takie jak Julie może reprezentować każdą kobietę pomagającą, zamiast odnosić się do Julie osobiście. Odniesienie do „potrzebuję mojej mamy” może oznaczać, że osoba czuje się przestraszona i niezaangażowana, a nie jest to dosłowne pytanie wymagające dosłownej odpowiedzi na temat miejsca pobytu matki tej osoby.

Połącz teraźniejszość i przeszłość, aby zrozumieć rzeczywistość drugiej osoby

Im więcej wiesz o kluczowych historiach, ludziach i tematach z życia osoby, tym lepiej potrafisz interpretować znaczenie. Jeśli jesteś zdziwiony odpowiedzią, pomyśl o tym, co dana osoba przeżywała przed rozmową, i zastanów się, co wiesz o przeszłości tej osoby i sprawdź, czy potrafisz to powiązać. Mówi ona: „Jeśli ktoś potrafi wychwycić smak lub podpowiedź tego, o czym mówi dana osoba, i może się tego uchwycić, często osoba ta może wychwycić wzór (rozmowy).”

Dr Bute – która była lekarzem pierwszego kontaktu, zanim zdiagnozowano u niej chorobę Alzheimera o wczesnym początku, i której ojciec cierpiał na demencję – mówi o mowie i pytaniach w filmie edukacyjnym na swojej stronie internetowej.

Co możemy zrobić, aby pomóc w utrzymaniu ciągłości rozmowy?

Utrzymaj to w prostocie

Mów krótkimi zdaniami, aby ułatwić osobie z demencją podążanie za tym, co mówisz. Bądź dobrym słuchaczem i daj tej osobie czas do namysłu i odpowiedzi.
Jak mówi dr Graham Stokes, specjalista ds. demencji w firmie Bupa:

Jeśli możesz pamiętać tylko przez 30 sekund i stoisz przed kimś, kto mówi do ciebie bez końca, bardzo szybko zapominasz, o czym był początek rozmowy. Wszystko, co masz przed sobą, to strumień słów, które mogą być stosunkowo bez znaczenia.

Doktora Stokesa mówiącego o dobrej rozmowie można zobaczyć w filmie Bupa „Komunikacja z osobami żyjącymi z demencją”.

Często używaj imienia osoby

To przypomina osobie z demencją, że nadal z nią rozmawiasz i pomaga utrzymać jej koncentrację i podtrzymać rozmowę.

Używaj pomocy wizualnych i innych podpowiedzi

Mając przed sobą kilka kluczowych słów lub obrazków na kartkach, możesz naprawdę pomóc osobom z demencją utrzymać koncentrację. Osoby te często mają trudności z utrzymaniem tematu rozmowy w pamięci w miarę jej postępu. Pomocne będzie posiadanie przed sobą obrazków lub przedmiotów. Na przykład, jeśli rozmowa dotyczy leków, należy położyć leki na stole lub umieścić tam zdjęcie osoby otrzymującej leki.

Muzyka oferuje inny sposób komunikacji. Może ona poprawić nastrój osoby i pozwolić jej wyrazić swoje emocje. Więcej informacji na temat korzyści płynących z muzyki można znaleźć w części poświęconej sztukom kreatywnym w rozdziale Utrzymanie aktywności i aktywności.

Potwierdzanie zrozumienia tego, co zostało powiedziane

Słowa używane przez osobę z demencją nie zawsze mają sens. Jeśli masz dobre relacje z tą osobą i znasz ją, możesz prawdopodobnie domyślić się ich znaczenia. Ważne jest jednak, aby nie zakładać, co zostało powiedziane. Należy sprawdzić, czy jest się na właściwej drodze, powtarzając użyte słowo lub wyrażenie, lub zasugerować inne słowa, aby potwierdzić zrozumienie tego, co zostało powiedziane.

Korekta „błędów”

Często trudno jest wiedzieć, czy należy korygować błędy, na przykład gdy ktoś pomylił porę dnia lub się pomylił. Bądź ostrożny w swoim tonie i podejściu, jeśli czujesz, że musisz poprawić tę osobę. Rozważ zaproponowanie niepewnej alternatywy, takiej jak: „Ciekawe, czy uważasz, że jest już rano? Myślę, że jest około 11 w nocy teraz – patrz wszyscy inni są w swoich łóżkach?’

Pamiętaj, że konfrontacja jest zazwyczaj bezcelowa

Czasami ludzie zaakceptują twój punkt widzenia lub wyjaśnienie, innym razem nie. Jeśli nie, wtedy łaskawie zgódź się nie zgodzić i przenieść temat rozmowy na coś mniej kłopotliwe.

Mało i często jest zazwyczaj lepiej

Bądź czujny na oznaki zmęczenia. Znajdowanie słów i długie rozmowy mogą być szczególnie męczące dla niektórych osób z demencją. Zrób sobie przerwę, ale wykorzystaj każdą okazję, aby utrzymać komunikację.

Jak zakończyć rozmowę

Tak jak przygotowałeś się do rozpoczęcia rozmowy, tak musisz pomyśleć o tym, jak ją zakończysz. Jeśli wychodzisz z domu tej osoby, upewnij się, że się pożegnasz. Nie powinieneś zostawiać tej osoby w przekonaniu, że nadal jesteś w jej domu, być może w innym pokoju. Może to spowodować dezorientację lub niepokój.

Upewnij się, że masz jej uwagę, uśmiechnij się i daj jej znać, że podobał ci się czas spędzony razem i rozmowa. Uścisk ich dłoni lub dotknięcie ich jest powszechnym gestem, który daje im silną wskazówkę, że odchodzisz. Pozostaw ich uspokojonych i daj im znać, że nie możesz się doczekać ponownej rozmowy. Jeśli masz zamiar porozmawiać z daną osobą w najbliższym czasie, na przykład tego samego dnia, powiedz, kiedy wrócisz i zostaw w pobliżu notatkę informującą o terminie następnej wizyty.

Maty Mówiące

Inne podejście do komunikacji z osobami o ograniczonych zdolnościach werbalnych w zaawansowanej demencji polega na wykorzystaniu zasobu zwanego Maty Mówiące, który został opracowany przez terapeutów mowy i języka na Uniwersytecie w Stirling. Jest to interaktywny system obrazków na kartach – lub obecnie dostępny w formacie cyfrowym – podobny do różnych systemów używanych do komunikacji z osobami z trudnościami w uczeniu się. Wskazując na poszczególne obrazki w odpowiedzi na pytanie, osoba z zaawansowaną demencją może być w stanie zakomunikować swoje preferencje lub życzenia dotyczące konkretnej decyzji, na przykład 'Co sądzisz o mieszkaniu tutaj?’

Dowiedz się więcej:

• Talking Mats
• Używanie 'Talking Mats’ do pomocy osobom z demencją w komunikowaniu się
• Dementia Communication Difficulties Scale (DCDS)

• Dalsza lektura Open

  Alzheimer Scotland 'Communicating with the person with dementia’, informacje online.

  Alzheimer’s Society (2010) 'Understanding and respecting the person with dementia’, Factsheet 524, London: Alzheimer’s Society.

  Alzheimer’s Society, 'Top tips’, informacje online.

  ’Communicating with people with dementia’: film z udziałem specjalisty ds. demencji firmy Bupa, dr Grahama Stokesa.

  Killick, J. and Allan, K. (2001) Communication and the care of people with dementia, Maidenhead: Open University Press.

  Murphy, J., Gray, C. and Cox, S. (2007) Communication and dementia: How Talking Mats can help people with dementia to express themselves, York: Joseph Rowntree Foundation.

  NHS Choices (2012) 'Communicating with people with dementia’, informacje online.

  Perrin, T., May, H. and Anderson, E. (2008) Wellbeing in dementia (2nd edition), Edinburgh: Churchill Livingstone.

  Powell, J. (2000) Care to communicate: Helping the older person with dementia, London: Hawker.

  SCIE (2005) Aiding communication with people with dementia. Research briefing 3. Londyn: SCIE.

• Przydatne linki Otwórz

  Alzheimer’s Society
  The Alzheimer’s Society produces over 80 factsheets on all sorts of topics related to dementia, including many that relate to communicating well with people with dementia: 'Communicating’ (500) 'Understanding and supporting a person with dementia’ (524), 'Dementia and the brain’ (456), 'Changes in behaviour’ (525) oraz 'Top tips’.

  Komunikowanie się z osobami z demencją
  Ten krótki film zamieszczony w serwisie Youtube przedstawia specjalistę ds. demencji firmy Bupa, dr Grahama Stokesa, mówiącego o komunikowaniu się z osobami z demencją.

  Dementia care: how to deal with the challenges of communication
  Ta publikacja z 2012 roku została napisana przez Jennifer Roberts, wcześniej Dementia Lead dla UKHCA.

  DemTalk
  DemTalk to bezpłatny zestaw narzędzi online zawierający wskazówki dotyczące komunikacji z osobami żyjącymi z demencją. Różne wersje tego zestawu narzędzi zostały opracowane dla opiekunów rodzinnych oraz pracowników służby zdrowia i opieki.

  Listen, talk, connect: communicating with people living with dementia
  Ten przewodnik Care UK z 2014 r. jest skierowany do opiekunów rodzinnych, krewnych i przyjaciół i obejmuje takie tematy, jak „Rozpoczęcie rozmowy”, „Prowadzenie rozmowy”, „Jak najlepsze wykorzystanie wizyty”, „Niewypowiedziane słowo” oraz „Radzenie sobie z trudnymi rozmowami”. Przewodnik zawiera najlepsze wskazówki i praktyczne sugestie pracowników Care UK.

  Tips for better communication with a person living with dementia
  Ten nowy biuletyn informacyjny wydany przez Dementia UK wyjaśnia wyzwania, przed jakimi stają osoby z demencją podczas komunikacji, przedstawia pomocne sugestie dotyczące dobrych umiejętności komunikacyjnych oraz opisuje niektóre powszechne dylematy związane z komunikacją.

• Powiązane strony z tej sekcji Otwórz

.