Joshua Lederberg was een Joodse Amerikaan en Nobelprijswinnaar voor moleculaire genetica.
Geboren in 1925 in Montclair, New Jersey, als zoon van Esther Goldenbaum Schulman en Rabbi Zvi Hirsch Lederberg, groeide Joshua Lederberg op in New York City. Hij studeerde af aan de Stuyvesant High School op 15-jarige leeftijd en begon een studie zoölogie aan de Columbia University.
Om zijn verplichte militaire dienst te vervullen, was hij hospitaalkorpsman in een klinisch pathologielaboratorium in het St. Albans Naval Hospital, in Queens. Hij controleerde Amerikaanse soldaten op malaria tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nadat hij in 1944 zijn universiteitsdiploma had behaald, trouwde hij in 1946 met Esther Miriam Zimmer, en in 1947 promoveerde hij aan Yale. Hij was assistent-professor genetica aan de Universiteit van Wisconsin-Madison, waar Esther Lederberg in 1950 promoveerde.
Het echtpaar was een wetenschappelijk paar, en werkten soms zelfs samen in hetzelfde laboratorium. Beiden leverden belangrijke bijdragen aan de gebieden microbiologie en genetica, zowel ieder voor zich als samen. In 1956 kende de Society of Illinois Bacteriologists Joshua en Esther Lederberg gelijktijdig de Pasteur-medaille toe voor opmerkelijke bijdragen aan de microbiologie en de genetica. Het jaar daarop begon Joshua de afdeling Medische Genetica in Wisconsin.
In 1958 ontving Lederberg samen met Edward Tatum de Nobelprijs voor Geneeskunde, voor baanbrekend werk in de microbiële genetica. Zijn mede-ontdekking dat bacteriën genetisch materiaal uitwisselen, stelde voor het eerst vast dat dergelijke micro-organismen zich seksueel kunnen voortplanten. Vervolgens verhuisde hij naar Stanford om hun afdeling genetica op te richten en voor te zitten. Met collega’s bestudeerde hij virale antilichamen en was hij zeer bezorgd over de invloed van de biologie op de ruimteverkenning, gezien de lancering van de Spoetnik in 1957.
Hij werkte samen met Carl Sagan om te pleiten voor “exobiologie” die de rol van de biologie bij NASA hielp vergroten. Exobiologie, wat letterlijk “buiten de biologie” betekent, is een tak van de biologie die zich bezighoudt met het zoeken naar leven buiten de aarde en de effecten van buitenaardse omgevingen op levende organismen.
In de jaren 60 waren hij en Edward Feigenbaum pioniers van een kunstmatige intelligentie (AI) project op de computerwetenschap afdeling van Stanford, genaamd DENDRAL. Zij werkten met collega’s samen om een systeem te ontwikkelen dat, alleen al in de vroege jaren ’60, de helft van de geschiedenis van het AI-onderzoek omspant.
Lederberg was president van de Rockefeller University in New York City van 1978 tot 1990, toen hij daar emeritus hoogleraar moleculaire genetica en informatica werd.
Gedurende zijn hele loopbaan was hij actief als wetenschappelijk adviseur voor de Amerikaanse regering. Hij was onder meer lid van het Presidential Science Advisory Committee vanaf 1950, van de U.S. Defense Science Board, en hij was voorzitter van Jimmy Carter’s Presidential Cancer Panel.
Ondere zijn vele onderscheidingen zijn de 1989 National Medal of Science, 2002 Benjamin Franklin Medal for Distinguished Achievement in the Sciences, en de 2006 Presidential Medal of Freedom.
Lederberg overleed aan longontsteking op 2 februari 2008.
In 2012, NASA noemde een krater ontdekt op Mars “Lederberg” in zijn eer.