Pericarditis

Wat is pericarditis?

Pericarditis is een ontsteking van het hartzakje (pericard), het dunne zakje (vlies) dat het hart omgeeft.

Het hartzakje houdt het hart op zijn plaats en helpt het goed te werken. Er zit een kleine hoeveelheid vloeistof tussen de binnenste en buitenste lagen van het hartzakje. Deze vloeistof zorgt ervoor dat de lagen niet wrijven als het hart beweegt om bloed te pompen.

Wat veroorzaakt pericarditis?

De oorzaak van pericarditis is meestal onbekend, maar kan zijn:

• Infectie (door virussen, bacteriën, een schimmel, of parasieten)

• Autoimmuunziekten (zoals lupus, reumatoïde artritis, of sclerodermie)

• Ontsteking na een hartaanval

• Letsel aan de borst

• Kanker

• HIV/AIDS

• Tuberculose (TB)

• Nierfalen

• Medische behandelingen (zoals bepaalde medicijnen of bestraling van de borstkas)

• Hartoperatie

Wat zijn de verschijnselen van pericarditis?

De volgende zijn de meest voorkomende tekenen van pericarditis:

• Korpspijn die:

  • Kan vooral gevoeld worden achter het borstbeen, en soms onder het sleutelbeen (collarbone), nek, en linkerschouder

  • Is een scherpe, doordringende pijn over het midden of de linkerzijde van de borstkas die erger wordt als u diep ademhaalt en meestal beter wordt als u rechtop gaat zitten of voorover leunt

  • Gevoel alsof het een hartaanval is

• Koorts

• Weezigheid en vermoeidheid

• hoesten

• moeilijkheden met ademhalen

• pijn bij slikken

• Palpitaties (onregelmatige hartslagen)

De symptomen van pericarditis kunnen op andere aandoeningen lijken. Ga naar een zorgverlener voor een diagnose.

Hoe wordt pericarditis vastgesteld?

Als uw zorgverlener pericarditis vermoedt, zal hij of zij heel goed naar uw hart luisteren. Een veel voorkomend teken van pericarditis is een pericardiale wrijving. Dit is het geluid van het pericardium dat tegen de buitenste laag van uw hart wrijft. Andere geluiden op de borst die wijzen op vocht in het hartzakje (pericardiale effusie) of de longen (pleurale effusie) kunnen ook worden gehoord.

Naast een volledige anamnese en lichamelijk onderzoek, kunnen tests die worden gebruikt om pericarditis te diagnosticeren, het volgende omvatten:

• Echocardiogram. Bij dit onderzoek worden geluidsgolven gebruikt om de grootte en vorm van uw hart te controleren. De echogeluidsgolven maken een beeld op een scherm wanneer een echotransducer over de huid boven het hart wordt geleid. Echo kan aantonen hoe goed uw hart werkt en of er zich vocht rond uw hart heeft opgehoopt.

• Electrocardiogram. Deze test registreert de sterkte en timing van de elektrische activiteit van het hart. Het toont abnormale ritmes aan en kan soms schade aan de hartspier opsporen. Er worden kleine sensoren op uw huid geplakt om de elektrische activiteit op te vangen.

• Röntgenfoto van de borstkas. Een röntgenfoto kan worden gemaakt om uw longen te controleren en te zien of uw hart vergroot is.

• MRI van het hart. Dit is een beeldvormend onderzoek waarbij gedetailleerde foto’s van het hart worden gemaakt. Het kan worden gebruikt om verdikking of andere veranderingen in het hartzakje op te sporen.

• Cardiale CT. Dit type röntgenfoto geeft een duidelijk, gedetailleerd beeld van uw hart en pericardium. Het kan worden gebruikt om andere oorzaken van pijn op de borst te helpen uitsluiten.

• Bloedonderzoek. Bepaalde bloedonderzoeken kunnen helpen bij het uitsluiten van andere hartproblemen, zoals een hartaanval, en kunnen de arts vertellen hoeveel ontsteking er in uw hartzakje zit.

Hoe wordt pericarditis behandeld?

Uw zorgverlener zal de beste behandeling uitzoeken op basis van:

• Hoe oud u bent

• Uw algemene gezondheid en medische geschiedenis

• Hoe ziek u bent

• Hoe goed u kunt omgaan met specifieke medicijnen, procedures, of therapieën

• Hoe lang de aandoening naar verwachting zal duren

• Uw mening of voorkeur

Het doel van de behandeling voor pericarditis is om de oorzaak van de ziekte te bepalen en weg te nemen. De behandeling bestaat vaak uit medicijnen, zoals pijnstillers, ontstekingsremmers of antibiotica.

Als zich ernstige hartproblemen ontwikkelen, kan de behandeling bestaan uit:

• Afzuiging of verwijdering van overtollig vocht rond het hart

• Een operatie

Pericarditis kan 2 tot 6 weken duren, en het kan terugkomen.

Wat zijn de complicaties van pericarditis?

Er zit een kleine hoeveelheid vocht tussen de binnenste en buitenste lagen van het pericardium. Vaak, wanneer het hartzakje ontstoken raakt, neemt de hoeveelheid vocht tussen deze lagen toe. Dit wordt een pericardiale effusie genoemd. Als de hoeveelheid vocht snel toeneemt, kan de effusie de goede werking van het hart belemmeren. Deze complicatie van pericarditis wordt harttamponade genoemd en is een ernstige noodsituatie. Een dunne naald of slang (een katheter genoemd) wordt in de borstkas gebracht om het vocht in het hartzakje te verwijderen en de druk op het hart te verlichten.

Chronische constrictieve pericarditis treedt op wanneer littekenachtig weefsel zich in het hartzakje vormt. Het is een zeldzame ziekte die zich na verloop van tijd kan ontwikkelen bij mensen met pericarditis. Het littekenweefsel zorgt ervoor dat de pericardzak verstijft en niet goed meer kan bewegen. Na verloop van tijd drukt het littekenweefsel het hart dicht en kan het niet meer goed werken. De enige manier om dit te behandelen is het verwijderen van het hartzakje met een speciaal soort hartoperatie.

Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?

Als uw klachten verergeren of als u nieuwe klachten krijgt, bel dan uw zorgverlener.

Kernpunten

• Pericarditis is een ontsteking van het hartzakje, de dunne zak die het hart omringt.

• Pericarditis kan worden veroorzaakt door infectie, auto-immuunziekten, ontsteking na een hartaanval, borstletsel, kanker, HIV/AIDS, tuberculose (TB), nierfalen, medische behandelingen (zoals bepaalde medicijnen of bestraling van de borstkas), of een hartoperatie.

• De meest voorkomende tekenen van pericarditis zijn pijn op de borst, koorts, zwakte en vermoeidheid, hoesten, ademhalingsproblemen, pijn bij het slikken, en hartkloppingen (onregelmatige hartslag).

• Als pericarditis wordt vermoed, zal de zorgverlener zeer zorgvuldig naar uw hart luisteren. Een veel voorkomend teken van pericarditis is een pericardiale wrijving – het geluid van het hartzakje dat tegen de buitenste laag van uw hart wrijft.

• Het doel van de behandeling van pericarditis is om de oorzaak van de ziekte vast te stellen en weg te nemen. De behandeling bestaat vaak uit medicijnen, zoals pijnstillers, ontstekingsremmers of antibiotica. Als zich ernstige hartproblemen ontwikkelen, kan de behandeling bestaan uit het verwijderen van overtollig vocht rond het hart of een operatie.

• Pericarditis kan 2 tot 6 weken duren, en het kan terugkomen.

• Pericarditis kan leiden tot complicaties zoals pericardiale effusie (een ophoping van vocht rond het hart waardoor het niet goed meer kan werken) en chronische constrictieve pericarditis (littekenachtig weefsel vormt zich in het hartzakje waardoor het hart wordt samengedrukt en niet meer goed werkt).